„Jak rozliczyć się ze zleceniobiorcą na PIT w sytuacji niedopłaty składek społecznych i nadpłaty składki zdrowotnej? Jak to będzie wyglądało, kiedy składka zdrowotna zostanie zaliczona na poczet zaległych składek społecznych a cała kwota niedopłaty zostanie pokryta przez płatnika? Jak rozliczyć pracownika, kiedy zwróci zaległe składki, a jak w sytuacji kiedy tego nie zrobi? Jak wykazać to w PIT? Czy potraktować zapłacone przez zleceniodawcę składki w części dotyczącej zleceniobiorcy (składki społeczne minus składka zdrowotna) jako przychód z umowy zlecenia czy inne przychody? Czy należy pobrać zaliczkę na podatek z uwzględnieniem 20% kosztów uzyskania przychodów czy wyliczyć podatek bez tych kosztów?”
Zgodnie z zapisami zawartymi w …
(…) art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – podstawę obliczenia podatku stanowi dochód podatnika, po odliczeniu kwot składek określonych w ustawie z dn. 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. W sytuacji, gdy podatnik dokona nieprawidłowego obliczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia, a co za tym idzie i wartość składek, podatnik nie musi dokonywać korekty deklaracji podatkowych.
Stanowisko takie oraz kroki, jakie powinien podjąć płatnik składek w przypadku błędnego ustalenia podstawy wymiaru składek przedstawił Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dn. 09.08.2011 r. (nr: IPTPB2/415-203/11-2/MP). Zgodnie z powyższą interpretacją, płatnik składek powinien w sytuacji błędnego obliczenia podstawy wymiaru składek skorygować deklaracje rozliczeniowe ZUS-DRA i imienne raporty rozliczeniowe. Korekta powinna być złożona za tego pracownika, któremu pracodawca nieprawidłowo ustalił podstawę wymiaru składek, a w konsekwencji odprowadził niewłaściwą kwotę składek. Korekta powinna nastąpić za wszystkie okresy, kiedy składki były nieprawidłowo obliczane i odprowadzane.
Ponadto interpretacja stwierdza, że nie powinno również dokonywać się korekty wystawionych za wcześniejsze lata formularzy podatkowych. Wystawione deklaracje sporządzone były bowiem prawidłowo i odzwierciedlały zaistniały w tamtych latach stan faktyczny, a więc wysokość pobranych składek, a nie wysokość składek należnych. W związku z tym, nie ma podstaw prawnych do korygowania formularzy podatkowych PIT-11 i PIT- 4R za lata, w których składki były opłacane w nieprawidłowej wysokości.
Natomiast według interpretacji podatkowej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dn. 01.08.2016 r., (sygn. akt: ITPB2/4511-455/16/MU) – w sytuacji, gdy płatnik składek nie zwrócił pracownikowi nadpłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne, lecz zaliczył ją na poczet składek na ubezpieczenie społeczne (w części, w której powinny być one sfinansowane przez zleceniobiorcę), pracownik zobowiązany jest doliczyć kwotę zaliczonych składek do naliczonego podatku. Doliczenie powinno nastąpić w deklaracji składanej za rok, w którym nadpłacone składki zdrowotne zaliczono na poczet składek społecznych.
W związku z powyższym nie ma obowiązku dodatkowego wykazania ww. składek zdrowotnych w informacji PIT-11 wystawionej za rok, w którym nastąpiło zaliczenie. Brak obowiązku wynika ze względu na to, iż nie jest to przychód dla pracownika, przychodem są zapłacone przez pracodawcę składki na ubezpieczenie społeczne. Jeśli pracownik nie osiągnie żadnego przychodu za rok, w którym wymienione składki na ubezpieczenie zdrowotne zostały zaliczone na poczet składek na ubezpieczenie społeczne, wówczas nie będzie mógł doliczyć tej składki do podatku.
Zapłacone przez płatnika z własnych środków zaległe składki w części, w której powinny być one pokryte z dochodu zleceniobiorcy w stosunku do zleceniobiorców, z którymi w dniu zapłaty tych składek płatnik miał zawarte umowy zlecenia, stanowią dla tych osób przychody z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oznacza to, że w takim przypadku płatnik winien zgodnie z art. 41 ust. 1 tej ustawy obliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek od dochodu z umowy zlecenia. Dochód z tego tytułu należało ustalić stosując 20% koszty uzyskania przychodów.
W sytuacji natomiast gdy zleceniobiorcy dokonają zwrotu opłaconych za nich przez płatnika zaległych składek, na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych będzie to traktowane jako zwrot nienależnie pobranych świadczeń. Stosownie do treści art. 41b ww. ustawy, jeżeli podatnik dokonał zwrotu nienależnie pobranych świadczeń, które uprzednio zwiększyły dochód podlegający opodatkowaniu, przy ustalaniu wysokości podatku (zaliczek) płatnicy, o których mowa w art. 31, 33, 35 i 41 cyt. ustawy, odejmują od dochodu kwotę dokonanych zwrotów, łącznie z pobranym podatkiem (zaliczką).
Paweł Nowak – prawnik prawa pracy i prawa oświatowego
Podstawa prawna:
- Ustawa z dn. 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – Dz.U. z 2019 r. poz. 300 z późn. zm.
- Ustawa z dn. 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – Dz.U. z 2019 r. poz. 1387.
