„Czy niemiecka straż graniczna może wydać zakaz wjazdu do Niemiec obywatelowi Ukrainy, który legalnie przekroczył granicę Niemiec (paszport biometryczny, karta pobytu w Polsce) i na jakiej podstawie?”
W pierwszej kolejności Autor odpowiedzi pragnie zauważyć, że treść pytania jest na tyle ogólnikowa, iż nie jest w stanie określić podstaw wydania zakazu wjazdu do Niemiec. Treść pytania zdaje się jednak wpisywać w medialny nurt mówiący o otwarciu niemieckiego rynku pracy na pracowników spoza UE od 01.01.2020 r., a w związku z tym możliwy masowy wyjazd pracujących w Polsce obywateli Ukrainy do Niemiec.
Przede wszystkim należy wskazać, iż Ukraina nie jest państwem należącym do Unii Europejskiej, dlatego też przepisy dotyczące obywateli państw trzecich są bardziej restrykcyjne niż przepisy dotyczące obywateli państw Unii. Zgodnie z niemiecką …
(…) ustawą o swobodzie przemieszczania się obywateli Unii Europejskiej z dn. 30.07.2004 r. (Gesetz über die allgemeine Freizügigkeit von Unionsbürgern; Freizügigkeitsgesetz/EU – FreizügG/EU) obywatelowi UE można odmówić wjazdu na terytorium Niemiec, jeżeli są podstawy naruszenia porządku publicznego, bezpieczeństwa albo zdrowia (stanowi tak § 6 tego aktu prawnego). Z ustawy wynika wprost, że nawet skazanie za przestępstwo nie wystarczy, żeby uzasadnić odmowę wjazdu (§ 6 ust. 2). W takim przypadku można jedynie umieścić wzmiankę o skazaniu w niemieckim rejestrze karnym.
Jak napisano w treści pytania, mimo karty pobytu w Polsce osoba ta nadal jest obywatelem Ukrainy, a zatem obywatelem państwa trzeciego, spoza UE.
Tylko wykwalifikowana siła robocza ze znajomością języka niemieckiego
Wprawdzie od 01.01.2020 roku weszła w życie ustawa o „emigracji wykwalifikowanej siły roboczej” i niemiecki rynek pracy otworzył możliwość zatrudnienia i dostępu do rynku pracy obywatelom spoza Unii Europejskiej, jednakże jak sama nazwa wskazuje ustawa ta dotyczy tylko migracji wykwalifikowanej siły roboczej.
Oznacza to, że niemieckie urzędy kwalifikacji zawodowych muszą najpierw uznać kwalifikacje osoby przyjeżdżającej na podstawie posiadanego certyfikatu umiejętności zawodowych, zatem nie chodzi o migrację taniej siły roboczej, lecz o specjalistów, osoby z udokumentowanymi, wysokimi kwalifikacjami zawodowymi. Ponadto pracownik musi wykazać się odpowiednim stopniem znajomości języka niemieckiego.
Należy wskazać, iż istnieją dwa odrębne systemy – System Informacyjny Schengen (SIS) jako transgraniczny system, oraz Centralny Rejestr Cudzoziemców (AZR) jako niemiecki system wewnętrzny. Warto zorientować się czy obywatel Ukrainy jest wpisany do któregoś z tych rejestrów, a jeśli tak, to na jakiej podstawie.
Jeżeli w Centralnym Rejestrze Cudzoziemców widnieje wpis o zakazie wjazdu konkretnego obywatela Ukrainy do Niemiec, to ze względu na ochronę danych informacji udzielić wolno jedynie tej osobie, której to zastrzeżenie dotyczy. W związku z tym w celu identyfikacji, do wystosowanego w tej sprawie zapytania należy załączyć uwierzytelnioną kopię paszportu, a podpis uwierzytelnić przez notariusza. Uwierzytelniając podpis przez zagranicznego notariusza, dokument ten zawsze należy przetłumaczyć przez tłumacza przysięgłego na język niemiecki. Uwierzytelnienia podpisu można także dokonać w ambasadzie lub innym przedstawicielstwie niemieckim w Polsce.
Warto zauważyć, że w niemieckim AZR figurują głównie te wpisy, które dokonane zostały w związku z popełnieniem ciężkich przypadków naruszenia prawa.
Na stronie internetowej Przedstawicielstwa Niemiec w Polsce można znaleźć i pobrać wniosek o informację z Centralnego Rejestru Cudzoziemców.
Sandra Grzywocz-Nowak – adwokat
Podstawa prawna:
Ustawa z dn. 30.07.2004 r. o swobodzie przemieszczania się obywateli Unii Europejskiej (Gesetz über die allgemeine Freizügigkeit von Unionsbürgern; Freizügigkeitsgesetz/EU – FreizügG/EU).
