Ubezpieczenie pracownika nie jest kosztem firmy

14

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2020 r., poz. 1540 ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 15 kwietnia 2021 r. (data wpływu 20 kwietnia 2021 r.), uzupełnionym 3 sierpnia 2021 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy wydatki ponoszone na opłacanie składek regularnych i dodatkowych z tytułu umowy ubezpieczeniowej, którą objęci są pracownicy Wnioskodawcy, mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodu – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 kwietnia 2021 r., wpłynął do Organu wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego, w części dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy wydatki ponoszone na opłacanie składek regularnych i dodatkowych z tytułu umowy ubezpieczeniowej, którą objęci są pracownicy Wnioskodawcy, mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodu.

(pytanie oznaczone we wniosku Nr 1).

Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z 20 lipca 2021 r. Znak: 0111-KDIB2-1.4010.169.2021.2.AP oraz 0113-KDIPT2-3.4011.395.2021.3.IR. wezwano do jego uzupełnienia, co też nastąpiło 3 sierpnia 2021 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca (dalej: „Spółka” lub „Ubezpieczający”), jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością prowadzącą działalność gospodarczą w zakresie m.in. usług budowlanych. Spółka przystąpiła do programu ubezpieczenia na życie z Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym (zwanym dalej: „UFK”), którym objęci zostali pracownicy Spółki (pracownik dalej również jako: „Ubezpieczony”). UFK to produkt inwestycyjny polegający na połączeniu ubezpieczenia na życie z inwestycją w fundusze inwestycyjne. Celem objęcia pracowników ubezpieczeniem na życie z UFK jest:

  1. Zmotywowanie pracowników do zwiększonego zaangażowania w wykonywaną pracę,
  2. Stworzenie i podtrzymywanie silnej więzi z pracownikami oraz wzbudzenie w nich poczucia lojalności,
  3. Wzbudzenie w pracownikach chęci długoterminowej współpracy,
  4. Zapewnienie pracownikom bezpieczeństwa i komfortu psychicznego poprzez udzielenie zabezpieczenia finansowego np. członków rodziny (uposażonych) na wypadek jego śmierci,
  5. Zapewnienie pracownikom możliwości gromadzenia środków pieniężnych na przyszłość, z uwagi na niepewność systemu ubezpieczeń społecznych,
  6. Konkurowanie z innymi pracodawcami w procesie rekrutacji pracowników.

Stronami umowy jest Towarzystwo Ubezpieczeniowe i Spółka będąca Ubezpieczającym. Pracownik z kolei jest Ubezpieczonym, czyli podmiotem uprawnionym z umowy ubezpieczenia. Umowa ubezpieczeniowa jest umową indywidualną, a więc zawieraną w odniesieniu do każdego pracownika oddzielnie.

W pierwszej kolejności umowa ta została zawarta z jedną osobą zatrudnioną na podstawie umowy o pracę (jest nią udziałowiec Spółki). Spółka przewiduje, iż w przyszłości taka umowa zostanie zawarta z innymi pracownikami Spółki (osobami zatrudnionymi na postawie umów o pracę). Wnioskodawca nie wyklucza, że w przyszłości polisą zostaną objęte również osoby wykonujące pracę na podstawie powołania.

Przedmiotem umowy jest życie ubezpieczonego oraz inwestowanie przez ubezpieczyciela, w sposób wskazanych przez ubezpieczającego i na ryzyko ubezpieczającego, środków pochodzących ze składek wpłacanych z tytułu umowy w ramach UFK w okresie, na jaki umowa została zawarta. Składki wpłacane są na rachunek, który składa się z:

  1. Części Bazowej, na której zapisywane są środki pochodzące ze składek regularnych oraz
  2. Części Wolnej, na której zapisywane są środki pochodzące ze składek dodatkowych.

Składki ubezpieczeniowe są opłacane przez Spółkę z góry, z częstotliwością miesięczną, w wysokości minimum 400 zł miesięcznie. Zarówno składka regularna, jak i składka dodatkowa może być inwestowana.

Spółka nie wyklucza możliwości wpłacania dodatkowych nieobowiązkowych wpłat w przypadku, gdy jej wyniki finansowe będą na to pozwalały. Ma to na celu premiowanie pracowników, których praca wpływa w dużym stopni na wynik finansowy Spółki.

Składka regularna jest w całości inwestowana w pozycje inwestycyjne. Zarówno środki pochodzące ze składek regularnych jak i składek dodatkowych mogą być inwestowane w maksymalnie 10 pozycji inwestycyjnych. Umowa ubezpieczenia ulega rozwiązaniu wskutek:

  1. Braku zapłaty składki regularnej (po uprzednim wezwaniu do jej zapłaty),
  2. Spadku wartości rachunku poniżej wartości opłat,
  3. Złożenia oświadczenia o rozwiązaniu umowy lub wniosku o całkowitą wypłatę świadczenia wykupu,
  4. Śmierci ubezpieczonego,
  5. Dożycia do końca okresu ubezpieczenia.

W czasie trwania umowy wypłata środków zgromadzonych na rachunku możliwa jest w następujących przypadkach:

  1. z tytułu śmierci ubezpieczonego,
  2. z tytułu dożycia – tzn. dożycia ubezpieczonego do określonego w umowie dnia, w którym kończy się okres ubezpieczenia,
  3. z tytułu całkowitej wypłaty (świadczenie wykupu),
  4. z tytułu częściowej wypłaty (świadczenie wykupu).

W przypadku śmierci ubezpieczonego środki zgromadzone na rachunku przypadają uposażonemu – osobie uprawnionej przez ubezpieczonego do otrzymania pieniędzy w przypadku jego śmierci (20% wartości części bazowej rachunku i 100% wartości części wolnej rachunku oraz większej z 2 wartości: kwoty równej 10-krotności składki regularnej w roku, należnej w pierwszym roku polisy, albo kwoty równej wartości części bazowej rachunku, przy czym po upływie pierwszych 5 lat polisy Ubezpieczający ma prawo w każdym czasie do złożenia wniosku o zmianę wysokości świadczenia z tytułu śmierci na równą sumie 120% wartości części bazowej rachunku oraz 100% wartości części wolnej rachunku).

W przypadku dożycia środki pieniężne otrzymuje ubezpieczony (100% wartości rachunku).

Złożenie wniosku o całkowitą wypłatę skutkuje rozwiązaniem umowy ubezpieczenia z dniem złożenia wniosku. Z kolei, dokonywanie częściowych wypłat ze środków zgromadzonych na rachunku możliwe jest w każdym czasie, pod warunkiem utrzymania minimalnego salda części bazowej rachunku (24 000 zł), określonego w umowie, przy czym w okresie pierwszych 5 lat polisy częściowa wypłata świadczenia wykupu jest możliwa wyłącznie z części wolnej rachunku. Częściowa wypłata może być dokonywana nie częściej niż jeden raz w miesiącu polisy. Świadczenie wykupu jest wypłacane na wniosek Spółki.

Umowa ubezpieczeniowa na życie z UFK jest wymieniona w załączniku do ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (t.j. Dz.U. 2020 poz. 895 ze zm.) w Dziale I pt. „Ubezpieczenie na życie” i przyporządkowana jest do grupy pierwszej określonej jako „Ubezpieczenia na życie”.

W uzupełnieniu wniosku ujętym w piśmie z 30 lipca 2021 r., Wnioskodawca wskazał m.in., że:

  1. Zawarta umowa ubezpieczenia w okresie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym ją zawarto, nie reguluje kwestii:
    1. wypłaty kwoty stanowiącej wartość odstąpienia od umowy,
    2. możliwości zaciągania zobowiązań pod zastaw praw wynikających z umowy,
    3. wypłaty z tytułu dożycia wieku oznaczonego w umowie.

    Ogólne warunki umowy wskazują jedynie, że w okresie pierwszych 5 lat ubezpieczenia częściowa wypłata świadczenia może być dokonywana wyłącznie z części wolnej rachunku. Z kolei data dożycia jest ustalona na 11 lutego 2047 r., a więc data dożycia nie nastąpi w okresie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym ją zawarto (11 lutego 2021 r.)

  2. Uprawnionym do otrzymania świadczenia wynikającego z zawartej umowy jest pracodawca.
  3. Umowa ubezpieczenia została zawarta na okres 26 lat.
  4. Uprawnionym do środków w trakcie ich gromadzenia oraz ich wypłaty jest Ubezpieczający. Powyższe uprawnienia obejmują zarówno część bazową jak i część wolną.
  5. Środki zgromadzone z tytułu wpłacanej składki regularnej mogą być wypłacone przed upływem okresu na jaki zawarta jest umowa.
  6. W ramach Części Bazowej, na której zapisywane są środki pochodzące ze składek regularnych umowa przewiduje część ochronną (ubezpieczeniową) oraz część inwestycyjną. Składka regularna w całości inwestowana jest w pozycje inwestycyjne.
  7. Uprawnienie Wnioskodawcy nie jest ograniczone do złożenia wniosku o wypłatę środków. Wnioskodawca będzie również podmiotem uprawnionym – beneficjentem środków.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie:

Czy wydatki ponoszone przez Wnioskodawcę na opłacanie składek regularnych i dodatkowych z tytułu umowy ubezpieczeniowej, którą objęci są pracownicy, są kosztami uzyskania przychodu Wnioskodawcy?

(pytanie oznaczone we wniosku nr 1)

Zdaniem Wnioskodawcy, wydatki ponoszone przez Wnioskodawcę na opłacanie składek regularnych i dodatkowych z tytułu umowy ubezpieczeniowej, którą objęci są pracownicy, są kosztami uzyskania przychodu Wnioskodawcy.

Kosztami uzyskania przychodów, jak stanowi art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16. Jak wskazuje się w doktrynie – zgodnie z generalną zasadą, kosztami uzyskania przychodów są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, a wyjątki od tej zasady są określone w art. 16 ustawy o CIT, Powyższe oznacza, że ogólna definicja kosztów jest zbudowana z dwóch przesłanek – pozytywnej i negatywnej.

Przesłanką pozytywną jest warunek celu poniesienia kosztu. Z kolei przesłanką negatywną jest natomiast przyporządkowanie wydatku do jednego z kosztów niepotrącalnych, określonych w taksatywnym wyliczeniu w art. 16 ustawy o CIT.

Podstawowym warunkiem zaliczenia w koszty uzyskania przychodu poniesionego wydatku jest zatem związek wydatku z przychodem. Celem umowy ubezpieczeniowej, o której mowa w niniejszym wniosku jest m.in. zmotywowanie pracowników do zwiększonego zaangażowania w wykonywaną pracę oraz stworzenie i podtrzymywanie silnej więzi z pracownikami i wzbudzenie w nich poczucia lojalności, a jak wskazał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 22 stycznia 2018 r. ,,(…) skoro zawarta przez pracodawcę przedmiotowa umowa ubezpieczenia ma na celu budować stosunek lojalności pracownika wobec pracodawcy – a zatem ma na celu umacnianie więzi tego pracownika z przedsiębiorstwem prowadzonym przez Wnioskodawczynię i ma służyć podtrzymywaniu stosunku pracy – to należy stwierdzić, że przedmiotowy wydatek może być uznany za koszt pracowniczy pozostający pośrednio w związku przyczynowym z przychodem lub ze źródłem przychodu z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.” Znak: 0115-KDIT3.4011.398.2017.1.MPŁ.

Z kolei, wśród podatkowych kosztów uzyskania przychodów są oczywiście koszty pracownicze, a więc te związane z zatrudnieniem pracowników. Zalicza się do nich takie wydatki jak wynagrodzenie zasadnicze, premie oraz nagrody, a także wydatki związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych pracowników. Ustawa o CIT nie definiuje pojęcia pracownika, a więc słuszne jest sięgnięcie do jego definicji w ustawie o PIT. Za pracownika w rozumieniu ustawy o PIT uważa się osobę pozostającą w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy (art. 12 ust. 4 ustawy o PIT). Ustawa o PIT nie definiuje z kolei pojęcia stosunku pracy, w związku z tym zasadne jest posłużenie się definicją wskazaną w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. 2020 poz. 1320 ze zm.. zwaną dalej: „Kodeksem pracy”). W Kodeksie pracy w art. 22 § 1 wskazano, że „przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem”. Z kolei za pracownika Kodeks pracy uważa osobę zatrudnioną na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę (art. 2 Kodeksu pracy). W związku z tym osoba zatrudniona na podstawie powołania traktowana powinna być jako pracownik na potrzeby analizy przepisów ustawy o PIT.

Katalog kosztów niestanowiących kosztów podatkowych z art. 16 ustawy o CIT wskazuje w ust. 1 pkt 59, że za koszt uzyskania przychodu nie uważa się składek opłaconych przez pracodawcę z tytułu zawartych lub odnowionych umów ubezpieczenia na rzecz pracowników, z wyjątkiem umów dotyczących ryzyka, o którym mowa w dziale I w grupach 1, 3 i 5 oraz w dziale II w grupach 1 i 2 załącznika do ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz.U. z 2020 r. poz. 895), jeżeli uprawnionym do otrzymania świadczenia nie jest pracodawca i umowa ubezpieczenia w okresie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym ją zawarto lub odnowiono, wyklucza:

  1. wypłatę kwoty stanowiącej wartość odstąpienia od umowy,
  2. możliwość zaciągania zobowiązań pod zastaw praw wynikających z umowy,
  3. wypłatę z tytułu dożycia wieku oznaczonego w umowie.

Należy podkreślić, że chociaż ustawa o CIT wyłącza możliwość zaliczenia przez pracodawcę do kosztów uzyskania przychodów kosztów składek ponoszonych na ubezpieczenie pracowników, to jednak od tej zasady przewiduje się wyjątek w przypadku łącznego spełnienia następujących przesłanek:

  1. umowa dotyczy ryzyka, o którym mowa w dziale I w grupach 1, 3 i 5 oraz w dziale II w grupach 1 i 2 załącznika do ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej,
  2. uprawnionym do otrzymania świadczenia nie jest pracodawca.
  3. umowa ubezpieczenia w okresie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym ją zawarto lub odnowiono, wyklucza wypłatę kwoty stanowiącej wartość odstąpienia od umowy, możliwość zaciągania zobowiązań pod zastaw praw wynikających z umowy oraz wypłatę z tytułu dożycia wieku oznaczonego w umowie.

W opisanym we wniosku zdarzeniu przyszłym (winno być: stanie faktycznym) wszystkie powyższe przesłanki zostały spełnione.

  1. Umowy ubezpieczenia obejmować będą wyłącznie ryzyka mieszczące się w dziale I w grupach 1, 3 i 5 oraz w dziale II w grupach 1 i 2 załącznika do ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej – wszystkie bądź jedynie niektóre.
  2. Podmiotem uprawnionym do otrzymania świadczenie nie będzie pracodawca – pomimo, że będzie on dysponował środkami zgromadzonymi, to pracownik jako ubezpieczony bądź osoba przez niego wskazana na wypadek jego śmierci będzie uprawniony do otrzymania świadczenia.
  3. Umowa w okresie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym ją zawarto, nie przewiduje możliwości wypłaty kwoty stanowiącej wartość odstąpienia od umowy, możliwości zaciągania zobowiązań pod zastaw praw wynikających z umowy oraz wypłaty z tytułu dożycia wieku oznaczonego w umowie.

Stanowisko Wnioskodawcy jest potwierdzone przez liczne interpretacje podatkowe. Wśród nich znajduje się interpretacja indywidualna z dnia 2 sierpnia 2019 r., w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdza, że: „(…) wpłacane przez Wnioskodawcę składki z tytułu zawarcia przedmiotowej umowy ubezpieczenia mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów stosownie do art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Pomimo, iż generalną zasadą jest, że opłacane przez pracodawcę składki z tytułu umów ubezpieczenia na rzecz pracowników nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, to jednak ustawodawca przewidział w tym zakresie wyjątek, który przy spełnieniu warunków określonych w art. 23 ust. 1 pkt 57 ww. ustawy daje możliwość zaliczenia składek na ubezpieczenie pracowników do kosztów uzyskania przychodów Znak: 0115-KDIT3.4011.218.2019.2.JŁ. Jednakowe stanowisko zostało zaprezentowane w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 20 października 2020 r. Znak: 0115-KDWT.4011.77.2020.1.MJA (co prawda przywołane interpretacje dotyczą regulacji na gruncie ustawy o PIT, jednakże z uwagi na analogiczne zapisy w ustawie CIT, można powyższe przełożyć na grunt niniejszej sprawy).

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, wydatki przez niego ponoszone na opłacanie składek regularnych i dodatkowych z tytułu umowy ubezpieczeniowej, którą objęci są pracownicy, są kosztami uzyskania przychodu Wnioskodawcy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Na wstępie wskazać należy, że niniejsza interpretacja zawiera ocenę stanowiska wyłącznie w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych. Natomiast w zakresie przepisów podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2020 r., poz. 1406 ze zm.; dalej jako: „ustawa o CIT”), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. (…)

Należy przy tym zauważyć, że definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach, należy zaś zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania. Podatnik oceniając związek wydatku z prowadzoną działalnością gospodarczą winien zakładać, że dany koszt może obiektywnie przyczynić się do osiągnięcia przychodów. Ponadto, należy mieć na względzie, że podatnik uznając wydatek za koszt uzyskania przychodów odnosi ewidentne korzyści albowiem o ten koszt zmniejsza podstawę opodatkowania. Na nim więc spoczywa ciężar udowodnienia, że określony wydatek jest kosztem uzyskania przychodów.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, musi spełnić następujące warunki:

  • został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
  • jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
  • pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
  • poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
  • został właściwie udokumentowany.

Kosztami podatkowymi są między innymi tzw. koszty pracownicze. Koszty te obejmują przede wszystkim wynagrodzenie zasadnicze, wszelkiego rodzaju nagrody, premie i diety oraz wydatki związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych pracowników.

Jak już wcześniej wspomniano, katalog wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, pomimo ich związku z przychodami i prowadzoną działalnością gospodarczą, zawarty został w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.

W tym miejscu należy zauważyć, że ustawodawca nie definiuje, co należy rozumieć pod pojęciami: „w celu” osiągnięcia przychodu, jak i „zachowanie” lub „zabezpieczenie” źródła przychodów.

W tym miejscu należy zauważyć, że ustawodawca nie definiuje, co należy rozumieć pod pojęciami: „w celu” osiągnięcia przychodu, jak i „zachowanie” lub „zabezpieczenie” źródła przychodów.

Zgodnie z definicjami zawartymi w Słowniku języka polskiego PWN, pojęcie:

  1. „celowość” oznacza: „przydatność do jakichś potrzeb”, „świadome zmierzanie do celu”, „taki przebieg zjawisk, zdarzeń, działań ludzkich, jakby w swym rozwoju zmierzały one do określonego celu”,
  2. „zabezpieczyć” oznacza: „zapewnienie ochrony przed czymś niebezpiecznym lub szkodliwym”, „uczynienie bezpiecznym”, „zapewnienie utrzymania czegoś w dotychczasowym stanie”, „zapewnienie komuś środków do życia”, „zapewnienie zaspokojenia roszczenia lub wykonanie kary”, natomiast
  3. „zachować” oznacza: „pozostać w posiadaniu czegoś”, „dochować coś w niezmienionym stanie mimo upływu czasu lub niesprzyjających okoliczności”, „uchronić przed zapomnieniem”.

Można więc przyjąć, że koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów to takie koszty, które są poniesione w trakcie dążenia do uzyskania przychodów. Określony cel musi być widoczny w momencie ponoszenia kosztu. Ponadto, poniesione koszty winny omawiany cel realizować lub co najmniej zakładać jego realność. Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to takie koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nienaruszonym stanie oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast jako zabezpieczenie źródła przychodów powinno się przyjmować koszty poniesione na ochronienie istniejącego źródła przychodów, w taki sposób, aby to źródło funkcjonowało w bezpieczny sposób.

Podsumowując, wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu zaistnieje związek przyczynowy i koszt nie będzie objęty dyspozycją art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 59 ustawy o CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów składek opłaconych przez pracodawcę z tytułu zawartych lub odnowionych umów ubezpieczenia na rzecz pracowników, z wyjątkiem umów dotyczących ryzyka, o którym mowa w dziale I w grupach 1, 3 i 5 oraz w dziale II w grupach 1 i 2 załącznika do ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz.U. 2021 poz. 1130 ze zm.), jeżeli uprawnionym do otrzymania świadczenia nie jest pracodawca i umowa ubezpieczenia w okresie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym ją zawarto lub odnowiono, wyklucza:

  1. wypłatę kwoty stanowiącej wartość odstąpienia od umowy,
  2. możliwość zaciągania zobowiązań pod zastaw praw wynikających z umowy,
  3. wypłatę z tytułu dożycia wieku oznaczonego w umowie.

Biorąc powyższe pod uwagę, kosztem uzyskania przychodów mogą być opłacone przez pracodawcę składki z tytułu zawartych lub odnowionych na rzecz pracowników umów ubezpieczenia:

  1. na życie (grupa 1 dział I),
  2. na życie, jeżeli są związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (grupa 3 dział I),
  3. wypadkowego i chorobowego, jeśli są uzupełnieniem ubezpieczeń grupy 1-4 działu I (grupa 5 dział I),
  4. wypadku, w tym wypadku przy pracy i choroby zawodowej (grupa 1 dział II),
  5. choroby (grupa 2 dział II).

Możliwość zaliczenia przez pracodawcę do kosztów uzyskania przychodów ponoszonych przez niego wydatków dotyczących składek w związku z zawartymi umowami ubezpieczenia, ustawodawca uzależnił od jednoczesnego spełnienia wszystkich przesłanek wskazanych w cytowanym powyżej art. 16 ust. 1 pkt 59 ustawy o CIT. Pierwsza wskazuje grupy umów ubezpieczenia, druga dotyczy uprawnionego do otrzymania świadczenia, którym nie może być pracodawca, natomiast według trzeciej, umowa ubezpieczenia w okresie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym ją zawarto lub odnowiono winna wykluczać wypłatę kwoty stanowiącej wartość odstąpienia od umowy, możliwość zaciągania zobowiązań pod zastaw praw wynikających z umowy, wypłatę z tytułu dożycia wieku oznaczonego w umowie. Niespełnienie tych przesłanek lub zmiana okoliczności faktycznych, w wyniku której przynajmniej jedna z nich przestaje być spełniona, skutkuje brakiem możliwości zaliczenia przedmiotowych składek do kosztów uzyskania przychodów.

Odnosząc powyższe przepisy do przedstawionego we wniosku stanu fatycznego i jego uzupełnienia należy stwierdzić, że wydatki ponoszone przez Wnioskodawcę na opłacanie składek regularnych i dodatkowych z tytułu umowy ubezpieczeniowej, którą objęci są pracownicy, nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów. Z uzupełnienia wniosku wynika bowiem jednoznacznie, że uprawnionym do otrzymania świadczenia wynikającego z zawartej umowy nie jest pracownik lecz pracodawca.

Reasumując, składka ubezpieczeniowa opłacona w związku z zawartą umową w przypadku, gdy ubezpieczającym oraz beneficjentem środków uprawnionym do otrzymania świadczenia wynikającego z zawartej umowy jest Wnioskodawca, nie będzie mogła zostać uznana za koszty uzyskania przychodów działalności prowadzonej przez Wnioskodawcę, ponieważ nie zostanie spełniony jeden z kumulatywnych warunków wskazanych literalnie w cytowanym art. 16 ust. 1 pkt 59 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 20 września 2021 r.; sygn. akt. 0111-KDIB2-1.4010.169.2021.3.AP