„Pracownicy administracyjno-obsługowi szkoły (sprzątaczka, pomoc kuchenna, kucharka, pomoc nauczyciela, intendent i konserwator), po zmianie wynagrodzenia, zgodnie z rozporządzeniem z dn. 10.09.2019 r. w sprawie minimalnego wynagrodzenia zasadniczego za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2020 r. mają jednakową kwotę wynagrodzenia zasadniczego w wysokości 2.600 zł. Organ prowadzący nie chce zróżnicować wysokości wynagrodzenia zasadniczego z uwzględnieniem kategorii zaszeregowania. Czy jest to zgodne z prawem? Czy pracownicy zatrudnieni w różnych grupach zaszeregowania mogą mieć jednakową stawkę wynagrodzenia zasadniczego?”
Pracownikowi samorządowemu przysługuje wynagrodzenie stosowne do zajmowanego stanowiska oraz kwalifikacji zawodowych, na które składają się: wynagrodzenie zasadnicze, dodatek za wieloletnią pracę, a także mogą składać się inne dodatki, takie jak np. dodatek funkcyjny, dodatek specjalny. Podstawowym składnikiem wynagrodzenia za pracę, który w określonych przypadkach może stanowić jego jedyny składnik, jest tzw. wynagrodzenie zasadnicze.
W samorządowych jednostkach budżetowych, w których mają zastosowanie przepisy …
(…) ustawy o pracownikach samorządowych i rozporządzenia w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych, wynagrodzenie zasadnicze jest wynagrodzeniem czasowym, określanym w stałej stawce miesięcznej, zależnej od zakwalifikowania pracownika do określonej grupy płacowej (tzw. kategorii zaszeregowania), obowiązującej w danej jednostce na podstawie przepisów rozporządzenia w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych oraz skonkretyzowanej w zakładowym regulaminie wynagradzania.
O zaliczeniu do grupy płacowej (zaszeregowaniu) każdego pracownika decyduje pracodawca, kierując się m.in. jego kwalifikacjami (w tym wykształceniem i stażem pracy), posiadanymi umiejętnościami praktycznymi, doświadczeniem, rodzajem realizowanych zadań i wykonywanych czynności oraz postawą wobec wykonywania obowiązków pracowniczych. Pracodawca przy podejmowaniu decyzji o osobistym zaszeregowaniu pracownika nie może go w żaden sposób dyskryminować (np. ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, przekonania polityczne, zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony, zatrudnienie w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy itp.), w szczególności pracownicy mają równe prawa z tytułu jednakowego wypełniania takich samych obowiązków; dotyczy to zwłaszcza równego traktowania mężczyzn i kobiet w zatrudnieniu, w tym przy określaniu ich wynagrodzenia za pracę.
Po określeniu osobistego zaszeregowania pracownika pracodawca decyduje o wysokości wynagrodzenia zasadniczego przysługującego pracownikowi, zawierając obie te rzeczy w umowie o pracę. Dla każdej kategorii zaszeregowania przyporządkowane są minimalne i maksymalne kwoty wynagrodzenia zasadniczego (tzw. widełki), które w pewnych zakresach mogą się pokrywać.
Na przykład zgodne z prawem będzie ustalenie wysokości wynagrodzenia zasadniczego obu pracowników w kwocie 2.000 zł, jak też ustalenie wynagrodzenia zasadniczego pracownika zaliczonego do kategorii zaszeregowania XIV – w kwocie 2.800, i pracownika zaliczonego do kategorii zaszeregowania XVI w kwocie 2.700 zł.
Oczywiście przesłanki takiego ustalenia wynagrodzenia zasadniczego nie mogą wynikać z dyskryminacji pracownika zaliczonego do wyższej kategorii osobistego zaszeregowania, ale muszą być uzasadnione, np. posiadaniem niższych kwalifikacji, mniejszego doświadczenia, w tym krótszego stażu zawodowego itp.
Co więcej, według treści art. 6 ust. 5 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę – „przy obliczaniu wysokości wynagrodzenia pracownika nie uwzględnia się:
1) nagrody jubileuszowej;
2) odprawy pieniężnej przysługującej pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy;
3) wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych;
4) dodatku do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej;
5) od dnia 01.01.2020 r. dodatku za staż pracy.”
Reasumując, teoretycznie istnieje możliwość, aby pracownicy zatrudnieni w różnych grupach zaszeregowania mieli ustaloną jednakową stawkę wynagrodzenia zasadniczego. Trzeba przy tym pamiętać, że pracodawca jest zobowiązany pracownikowi w umowie o pracę tak ukształtować wynagrodzenie za pracę, aby miał je ustalone co najmniej na poziomie minimalnej krajowej, jeśli jest zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy. Jeśli wynagrodzenie jest ustalone na poziomie mniejszym od obowiązującej stawki minimalnego wynagrodzenia za pracę, to pracownik obok wynagrodzenia zasadniczego musi mieć dodany dodatek wyrównawczy, poza tymi składnikami wynagrodzenia, o których mowa w art. 6 ust. 5 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, których nie wlicza się do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Paweł Nowak – prawnik prawa pracy i prawa oświatowego
Podstawa prawna:
- Ustawa z dn. 11.2008 r. o pracownikach samorządowych – Dz.U. z 2018 r. poz. 1260 ze zm.
- Ustawa z dn. 10.2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę – Dz.U. z 2018 r. poz. 2177.
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dn. 09.2019 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2020 r. – Dz.U. z 2019 r. poz. 1778.
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dn. 05.2018 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych – Dz.U. z 2018 r. poz. 936 ze zm.
oprac. \m/ \mos/
