Dz.U. 2011.296.1755
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej
z dnia 27 grudnia 2011 r.
w sprawie szczegółowych zasad kierowania, przyjmowania, przenoszenia, zwalniania i pobytu nieletnich w młodzieżowym ośrodku wychowawczym
Opracowano na podstawie: Dz.U. z 2011 r. Nr 296, poz. 1755
Na podstawie art. 81 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 2010 r. Nr 33, poz. 178 oraz z 2011 r. Nr 112, poz. 654, Nr 149, poz. 887 i Nr 191, poz. 1134) zarządza się, co następuje:
§ 1.
Nieletni, wobec którego sąd rodzinny orzekł o umieszczeniu w młodzieżowym ośrodku wychowawczym, zwanym dalej „ośrodkiem”, kierowany jest do ośrodka wskazanego przez Ośrodek Rozwoju Edukacji, zwany dalej „ORE”, przez starostę właściwego ze względu na miejsce zamieszkania nieletniego, a w przypadku braku miejsca zamieszkania — starostę właściwego ze względu na miejsce pobytu nieletniego.
§ 2.
1. W celu zapewnienia sprawności postępowania w zakresie kierowania i przyjmowania nieletnich do ośrodków oraz przenoszenia i zwalniania nieletnich z ośrodków właściwi starostowie, ośrodki oraz organy prowadzące ośrodki współpracują z ORE za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. Nr 64, poz. 565, z późn. zm.).
2. W ramach współpracy, o której mowa w ust. 1, ośrodki są obowiązane w szczególności do niezwłocznego przekazywania organom prowadzącym i ORE informacji o wolnych miejscach w ośrodkach w przypadkach niedoprowadzenia nieletniego do ośrodka, przeniesienia nieletniego do innego ośrodka, zwolnienia nieletniego z ośrodka lub nieusprawiedliwionej nieobecności nieletniego w ośrodku trwającej dłużej niż 4 tygodnie.
3. Organ prowadzący ośrodek jest obowiązany do stałej analizy stanu wykorzystania miejsc w ośrodku.
4. Zbiór danych osobowych w zakresie określonym w § 3 ust. 2 przetwarzanych w systemie teleinformatycznym, o którym mowa w ust. 1, podlega zgłoszeniu do rejestracji Generalnemu Inspektorowi Ochrony Danych Osobowych, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926, z późn. zm.).
§ 3.
1. Właściwy starosta, na podstawie dokumentacji nieletniego, o której mowa w ust. 6, sporządza wniosek o wskazanie odpowiedniego dla nieletniego ośrodka i przekazuje wniosek do ORE za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, o którym mowa w § 2 ust. 1.
2. We wniosku należy określić:
1) imię (imiona), nazwisko, datę i miejsce urodzenia oraz numer PESEL nieletniego, jeżeli został mu nadany;
2) datę wydania, oznaczenie sądu rodzinnego i sygnaturę orzeczenia sądu rodzinnego o umieszczeniu nieletniego w ośrodku oraz postanowienia tego orzeczenia;
3) informacje dotyczące nieletniego i jego środowiska ustalone w wywiadzie środowiskowym przeprowadzonym przez kuratora sądowego;
4) informacje o kompleksowej diagnozie osobowości nieletniego oraz właściwych kierunkach oddziaływania na nieletniego zawarte w opinii rodzinnego ośrodka diagnostyczno-konsultacyjnego, innej specjalistycznej placówki, biegłego lub biegłych;
5) posiadane informacje o stanie zdrowia nieletniego;
6) zalecane w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego, jeżeli zostało wydane, najkorzystniejsze dla nieletniego formy kształcenia specjalnego oraz formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
3. W okresie oczekiwania na wskazanie przez ORE odpowiedniego dla nieletniego ośrodka właściwy starosta jest obowiązany informować ORE o dotyczących tego nieletniego zmianach okoliczności objętych wnioskiem w zakresie określonym w ust. 2.
4. Na podstawie wniosku, o którym mowa w ust. 1, ORE wskazuje właściwemu staroście odpowiedni dla nieletniego ośrodek oraz powiadamia o tym sąd rodzinny i wskazany ośrodek.
5. Właściwy starosta wydaje skierowanie dla nieletniego do wskazanego przez ORE ośrodka i przekazuje skierowanie do wskazanego ośrodka za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, o którym mowa w § 2 ust. 1, oraz poczty. O wydaniu skierowania starosta powiadamia rodziców lub opiekunów, a także osobę odpowiedzialną za pieczę zastępczą, jeżeli nieletni został umieszczony w pieczy zastępczej.
6. Do skierowania przesyłanego za pośrednictwem poczty do wskazanego ośrodka należy dołączyć dokumentację nieletniego obejmującą w szczególności:
1) orzeczenie sądu rodzinnego o umieszczeniu nieletniego w ośrodku;
2) kopię wywiadu środowiskowego przeprowadzonego przez kuratora sądowego;
3) kopię opinii rodzinnego ośrodka diagnostyczno-konsultacyjnego, innej specjalistycznej placówki, biegłego lub biegłych;
4) odpis aktu urodzenia nieletniego;
5) posiadane informacje o stanie zdrowia nieletniego;
6) orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, jeżeli zostało wydane.
7. W okresie pobytu nieletniego w ośrodku dyrektor ośrodka jest obowiązany do uzupełniania dokumentacji nieletniego o dokumenty w zakresie określonym w ust. 6 pkt 5 i 6, a ponadto o dokumenty zawierające informacje o efektach działań resocjalizacyjnych lub terapeutycznych zastosowanych wobec nieletniego oraz zaobserwowanych zmianach postawy nieletniego.
8. Sąd rodzinny zleca doprowadzenie nieletniego do ośrodka wskazanego przez ORE, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 41 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070, z późn. zm.).
9. Do umieszczenia nieletniego w ośrodku w trybie art. 26 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich nie stosuje się przepisów ust. 2 pkt 4 oraz ust. 6 pkt 3.
§ 4.
1. Bezpośrednio po przybyciu nieletniego do ośrodka dyrektor ośrodka, w obecności wychowawcy lub innego pracownika ośrodka, przeprowadza z nieletnim rozmowę, podczas której zapoznaje nieletniego z jego prawami, obowiązkami i zasadami pobytu w ośrodku.
2. Zapoznanie się z prawami, obowiązkami i zasadami pobytu w ośrodku nieletni potwierdza własnoręcznym podpisem. W razie odmowy złożenia podpisu przez nieletniego dyrektor ośrodka w dokumentacji nieletniego czyni adnotację o odmowie potwierdzenia przez nieletniego zapoznania się z jego prawami, obowiązkami i zasadami pobytu w ośrodku.
3. O przyjęciu nieletniego do ośrodka dyrektor ośrodka powiadamia właściwe organy obowiązane do kontroli spełniania obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki.
4. W przypadku niedoprowadzenia nieletniego do ośrodka w ciągu miesiąca od dnia wskazania tego ośrodka przez ORE, dyrektor ośrodka powiadamia o tym właściwego starostę oraz ORE, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, o którym mowa w § 2 ust. 1, a ponadto — sąd rodzinny.
5. Niezwłocznie po powiadomieniu właściwego starosty oraz ORE o przypadku niedoprowadzenia nieletniego do ośrodka dyrektor ośrodka przesyła właściwemu staroście, za pośrednictwem poczty, dokumentację nieletniego, o której mowa w § 3 ust. 6.
§ 5.
1. W ośrodku dla każdego nieletniego opracowuje się i realizuje indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 71b ust. 7 pkt 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.).
2. Do opracowania i realizowania indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego dla nieletniego nieposiadającego orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego przepisy, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio.
3. Wychowawca informuje nieletniego o przebiegu procesu resocjalizacyjnego lub terapeutycznego i możliwości wpływania na jego przebieg.
§ 6.
Nieletniemu umieszczonemu w ośrodku zapewnia się warunki niezbędne do nauki, wychowania, resocjalizacji i terapii, w tym warunki bezpiecznego pobytu.
§ 7.
1. Przeniesienie nieletniego do innego ośrodka może nastąpić w szczególnie uzasadnionych przypadkach mających znaczenie dla skuteczności procesu resocjalizacyjnego lub terapeutycznego, na podstawie oceny zasadności dalszego pobytu nieletniego w ośrodku dokonywanej przez zespół, którego zadaniem jest planowanie i koordynowanie udzielania w ośrodku pomocy psychologiczno-pedagogicznej, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 11 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty.
2. Wniosek o wskazanie ośrodka, do którego nieletni ma być przeniesiony, wraz z oceną, o której mowa w ust. 1, dyrektor ośrodka, w którym nieletni przebywa, przekazuje do ORE za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, o którym mowa w § 2 ust. 1.
3. Dyrektor ośrodka, który złożył wniosek, o którym mowa w ust. 2, jest odpowiedzialny za doprowadzenie nieletniego do ośrodka wskazanego przez ORE i przesłanie do tego ośrodka, za pośrednictwem poczty, dokumentacji nieletniego, o której mowa w § 3 ust. 6, uzupełnionej o dokumenty w zakresie określonym w § 3 ust. 7.
4. Do przeniesienia nieletniego do innego ośrodka przepisy § 4 stosuje się odpowiednio.
§ 8.
1. Za zgodą sądu rodzinnego nieletni mogą być urlopowani do domu rodzinnego, opiekunów, krewnych lub formy pieczy zastępczej, w której nieletni został umieszczony.
2. Wniosek o wyrażenie przez sąd rodzinny zgody na urlopowanie nieletniego składa dyrektor ośrodka na prośbę wychowawcy.
§ 9.
Dyrektor ośrodka powiadamia o ciąży nieletniej jej rodziców lub opiekunów oraz sąd rodzinny.
§ 10.
1. W przypadku ucieczki nieletniego dyrektor ośrodka powiadamia o tym najbliższą jednostkę Policji, jednostkę Policji w miejscu zamieszkania nieletniego oraz właściwy sąd rodzinny.
2. Dyrektor ośrodka obowiązany jest do odebrania zatrzymanego przez Policję nieletniego w ciągu 48 godzin od powiadomienia o zatrzymaniu.
§ 11.
Wniosek do sądu rodzinnego o uchylenie lub zmianę środka wychowawczego i zwolnienie nieletniego z ośrodka składają dyrektor ośrodka lub rodzice, lub opiekunowie, przedstawiając informację o efektach zastosowanych działań resocjalizacyjnych lub terapeutycznych oraz zaobserwowanych zmianach postawy nieletniego, które uzasadniają przypuszczenie o prawidłowym uczestnictwie nieletniego w życiu społecznym.
§ 12.
1. W przypadku nieusprawiedliwionej nieobecności nieletniego w ośrodku trwającej dłużej niż 4 tygodnie, licząc od dnia powiadomienia sądu rodzinnego o nieobecności nieletniego, dyrektor ośrodka powiadamia o tym właściwego starostę oraz ORE, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, o którym mowa w § 2 ust. 1, a ponadto — sąd rodzinny, rodziców lub opiekunów, osobę odpowiedzialną za pieczę zastępczą, jeżeli nieletni został umieszczonym w pieczy zastępczej, oraz właściwe organy obowiązane do kontroli spełniania obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki.
2. Niezwłocznie po powiadomieniu właściwego starosty oraz ORE o przypadku nieusprawiedliwionej nieobecności nieletniego w ośrodku dyrektor ośrodka przesyła właściwemu staroście, za pośrednictwem poczty, dokumentację nieletniego, o której mowa w § 3 ust. 6, uzupełnioną o dokumenty w zakresie określonym w § 3 ust. 7.
§ 13.
1. Indywidualne programy resocjalizacyjne lub terapeutyczne, opracowane dla nieletnich na podstawie przepisów dotychczasowych, z dniem wejścia w życie rozporządzenia stają się indywidualnymi programami edukacyjno-terapeutycznymi, o których mowa w § 5 ust. 1.
2. Jeżeli w dniu wejścia w życie rozporządzenia indywidualne programy edukacyjno-terapeutyczne, o których mowa w ust. 1, nie spełniają wymogów określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 71b ust. 7 pkt 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, zespół, o którym mowa w § 7 ust. 1, jest obowiązany dostosować indywidualne programy edukacyjno-terapeutyczne do wymogów określonych w tych przepisach w terminie do dnia 1 marca 2012 r.
§ 14.
Do kierowania, przyjmowania, przenoszenia, zwalniania i pobytu w młodzieżowym ośrodku socjoterapii nieletnich, wobec których sąd rodzinny orzekł o umieszczeniu w młodzieżowym ośrodku socjoterapii przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, stosuje się przepisy dotychczasowe, z wyjątkiem spraw określonych w § 5 i 7.
§ 15.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia. [tj. dnia 31.12.2011 r. — przyp. redakcji]*
* Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lipca 2004 r. w sprawie szczegółowych zasad kierowania, przyjmowania, przenoszenia, zwalniania i pobytu nieletnich w młodzieżowym ośrodku wychowawczym oraz młodzieżowym ośrodku socjoterapii (Dz. U. Nr 178, poz. 1833 oraz z 2011 r. Nr 9, poz. 41).
