„Krajowy Rejestr Długów wpisał nas na listę dłużników w związku ze zgłoszeniem przesłanym przez firmę X S.A. Mamy z tego tytułu spore komplikacje w załatwianiu spraw bankowych. Nie chcemy jednak uregulować faktur, które są przedmiotem zgłoszenia nas do KRD, gdyż złożyliśmy sprawę w sądzie za bezpodstawne naliczanie opłat. Czy w związku z tym istnieje możliwość wykreślenia nas z rejestru dłużników? Czy jeśli uregulujemy płatność tylko w celu wykreślenia nas z rejestru KRD, to czy sprawa w sądzie, którą wytoczyliśmy będzie zasadna?”
Krajowy Rejestr Długów (dalej: KRD) jest jednym z biur informacji gospodarczych, które gromadzą oraz udostępniają dane na temat sytuacji finansowej przedsiębiorców oraz konsumentów. Funkcjonują one na podstawie przepisów …
(…) ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych (dalej: „u.i.g.”). Wpis dłużnika do KRD niesie za sobą poważne konsekwencje biznesowe.
Wierzyciel może przekazywać do biura informacje gospodarcze w celu ich ujawnienia, jeżeli zawarł z biurem umowę o udostępnianie informacji gospodarczych. Artykuł 15 ust. 1 u.i.g. określa przesłanki konieczne do wpisu dłużnika będącego przedsiębiorcą do rejestru (w przypadku konsumentów warunki te określa art. 14). Przekazanie przez wierzyciela informacji gospodarczych do biura o zobowiązaniu dłużnika niebędącego konsumentem może mieć miejsce wyłącznie wówczas, gdy spełnione są łącznie następujące warunki:
- zobowiązanie powstało w związku z określonym stosunkiem prawnym, w szczególności z tytułu umowy związanej z wykonywaniem działalności gospodarczej;
- łączna kwota wymagalnych zobowiązań dłużnika niebędącego konsumentem wobec wierzyciela wynosi co najmniej 500 złotych oraz są one wymagalne od co najmniej 30 dni;
- upłynął co najmniej miesiąc od wysłania przez wierzyciela listem poleconym albo doręczenia dłużnikowi niebędącemu konsumentem do rąk własnych, na adres do doręczeń wskazany przez dłużnika niebędącego konsumentem, a jeżeli nie wskazał takiego adresu –na adres siedziby dłużnika lub miejsca wykonywania działalności gospodarczej, wezwania do zapłaty, zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do biura, z podaniem firmy i adresu siedziby tego biura.
Przywołana ustawa określa także, w jaki sposób dłużnik może dążyć do wykreślenia niezgodnego z prawdą wpisu. Zgodnie z art. 21a u.i.g dłużnik może wnieść do KRD sprzeciw dotyczący nieaktualności, nieprawdziwości, niekompletności lub przekazania lub przechowywania niezgodnie z ustawą informacji gospodarczych mających status informacji aktualnych. Dłużnik powinien udokumentować okoliczności uzasadniające sprzeciw. Biuro wstrzymuje ujawnianie informacji gospodarczych objętych sprzeciwem na okres do 30 dni, w przypadku uzasadnionego przypuszczenia, że dotyczą one zobowiązania, które nie istnieje lub wygasło. W pozostałych przypadkach biuro może wstrzymać ujawnianie informacji gospodarczych objętych sprzeciwem na okres konieczny do rozpatrzenia sprzeciwu nie dłuższy niż 30 dni.
Dłużnik może również wezwać wierzyciela do usunięcia wpisu zgodnie z art. 30 u.i.g. W myśl tego artykułu na wniosek dłużnika wierzyciel, który przekazał informacje gospodarcze do biura, jest obowiązany do ich uzupełnienia, uaktualnienia, sprostowania lub usunięcia, jeżeli są one niekompletne, nieaktualne, nieprawdziwe lub zostały udostępnione lub są przechowywane z naruszeniem ustawy.
Należy jednak pamiętać, iż wierzyciel ma prawo wpisać do KRD także wierzytelność sporną, jednakże musi zaznaczyć, że dłużnik dług kwestionuje, co jest też istotną informacją dla pobierających taki raport. Niepodanie informacji o kwestionowaniu długu jest traktowane jako podanie nieprawdziwej informacji i zagrożone karą grzywny do 30 tys. zł za każdy wpis, a dodatkowo dłużnik w takim przypadku może wystąpić z roszczeniem o zadośćuczynienie za doznaną krzywdę z tytułu naruszenia dobra osobistego np. nazwiska lub dobrego imienia.
W razie faktycznego naruszenia dobrego imienia dłużnika, sądy zasądzają na rzecz dłużników określone kwoty celem zadośćuczynienia, np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dn. 24.11.2016 r. o sygn. akt: VI ACa 1190/15.
W przypadku, gdy do KRD została wpisana wierzytelność sporna, której wysokość lub istnienie dłużnik kwestionuje, powinien on przede wszystkim wystąpić do sądu z powództwem o ustalenie nieistnienia zobowiązania na podstawie art. 189 Kodeksu postępowania cywilnego. Dopiero, jeśli dłużnik uzyska pozytywny wyrok, powinien on wystąpić do nieuczciwego wierzyciela z pismem, w którym żąda usunięcia wpisu.
Kamil Wywiał – prawnik
Podstawa prawna:
- Ustawa z dn. 09.04.2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych – Dz.U. z 2020 r. poz. 389.
- Ustawa z dn. 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego – Dz.U. z 2019 r. poz. 1460 z późn. zm.
