Nowelizacja ustawy Prawo własności przemysłowej

W zeszły czwartek 27.02.2020 r. obwiązywać zaczęły znowelizowane przepisy ustawy Prawo własności przemysłowej (tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 286). Celem wprowadzonej ustawy z dn. 16.10.2019 r. o zmianie ustawy – Prawo własności przemysłowej oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2019 r. poz. 2309) jest m.in.:

• usprawnienie postępowania przed Urzędem Patentowym RP,
• dostosowanie przepisów krajowych do Konwencji o patencie europejskim oraz innych dokumentów unijnych dotyczących wynalazków,
• zwiększenie dostępności pomocy prawnej w sferze ochrony własności przemysłowej.

Wynalazek

Wprowadzona nowela zawiera przepisy precyzujące pojęcie wynalazku. Zgodnie z dotychczasowym brzmieniem art. 28 za wynalazki nie uważało się:

• odkryć, teorii naukowych i metod matematycznych;
• wytworów o charakterze jedynie estetycznym;
• planów, zasad i metod dotyczących działalności umysłowej lub gospodarczej oraz gier;
• wytworów, których niemożliwość wykorzystania może być wykazana w świetle powszechnie przyjętych i uznanych zasad nauki;
• wytworów lub sposobów, których:
• możliwość wykorzystania nie może zostać wykazana, lub
• wykorzystanie nie przyniesie rezultatu spodziewanego przez zgłaszającego

– w świetle powszechnie przyjętych i uznanych zasad nauki;

• programów do maszyn cyfrowych;
• przedstawienia informacji.

Nowelizacja uchyla pkt 4 oraz zastępuje pkt 3 i 6 odpowiednio wyłączeniem z pojęcia wynalazku:

• schematów, zasad i metod przeprowadzania procesów myślowych, rozgrywania gier lub prowadzenia działalności gospodarczej;
• programów komputerowych.

Dodano również art. 28 ust. 2 stanowiący, iż wskazane powyżej przedmioty lub działalności nie stanowią wynalazku, jeżeli zgłoszenie dotyczy przedmiotów lub działalności jako takich.

Zgłoszenie wynalazku

Wprowadzone przepisy dookreślają również zasady zgłaszania wynalazku:

• od tej pory opis wynalazku powinien wskazywać także problem techniczny do rozwiązania przez wynalazek zgłoszony do ochrony. Ponadto nowelizacja precyzuje zasady formułowania zastrzeżeń patentowych oraz pojęcie jednolitości wynalazku;
• zmieniona została również treść art. 37 – rozszerzono możliwość wprowadzania poprawek i uzupełnień do zgłoszenia wynalazku, bez zmiany jego istoty, do czasu podjęcia ostatecznej decyzji o udzieleniu patentu;
• dodany do art. 47 ust. 5 przewiduje możliwość wystąpienia do Urzędu Patentowego z wnioskiem o przeprowadzenie poszukiwania typu międzynarodowego, które umożliwi uzyskanie przez zgłaszającego bardziej szczegółowych informacji o stanie techniki niż te otrzymywane w ramach poszukiwania prowadzonego przez urząd krajowy. Dzięki temu w stosunkowo wczesnej fazie postępowania zgłaszający ubiegający się o ochronę krajową będzie mógł podjąć decyzję o ewentualnym staraniu się o ochronę patentową swojego wynalazku w innych państwach w ramach systemu międzynarodowego;
• decyzja Urzędu Patentowego o odmowie udzieleniu patentu będzie miała miejsce także wówczas, gdy:
• wynalazek nie został przedstawiony na tyle jasno i wyczerpująco, aby znawca mógł ten wynalazek urzeczywistnić, lub
• zastrzeżenia patentowe nie określają przedmiotu żądanej ochrony w sposób jasny i zwięzły lub nie są w całości poparte opisem wynalazku.

Treść uprawnień właściciela patentu

Nowela doprecyzowuje także katalog czynności, których podejmowanie będzie stanowiło naruszenie patentu – art. 66. W myśl nowych przepisów naruszeniem prawa będzie dodatkowo przechowywanie, składowanie, a także eksportowanie produktów będących przedmiotem wynalazku. Zakres zmian dotyczy również art. 69 stanowiącego opis działań, które nie są traktowane jako naruszające patent. Jednym z takich działań będzie korzystanie z materiału biologicznego do celów hodowli lub odkrywania i wyprowadzania nowych odmian roślin.

Unieważnienie i ograniczenie patentu

Ważną zmianą jest usunięcie wymogu wykazania interesu prawnego przez osobę wnioskującą o unieważnienie patentu – art. 89 ust. 1. Obecnie patent będzie mógł zostać unieważniony w całości lub części na wniosek każdego, co z pewnością uprości i usprawni postępowanie. Zgodnie z dodanym pkt 4 unieważnienie patentu będzie miało miejsce również, jeśli zostanie wykazane, że zastrzeżenia patentowe nie określają przedmiotu żądanej ochrony w sposób jasny i zwięzły lub nie są w całości poparte opisem wynalazku.

Dodany art. 89¹ wprowadza procedurę umożliwiającą ograniczenie patentu przez zmianę zastrzeżeń patentowych po udzieleniu patentu. Proponowana zmiana stanowi próbę ujednolicenia systemu ochrony patentowej w Polsce i systemu ochrony patentowej na podstawie Konwencji o udzielaniu patentów europejskich. Uprawniony z patentu może wnieść o ograniczenie patentu w trakcie postępowania w sprawie sprzeciwu do czasu ustosunkowania się do sprzeciwu albo w trakcie postępowania w sprawie o unieważnienie patentu przed rozprawą.

Wniosek o ograniczenie patentu może zostać połączony z toczącym się postępowaniem w sprawie sprzeciwu albo postępowaniem w sprawie o unieważnienie patentu w celu ich łącznego rozpoznania w tym postępowaniu, jeżeli zapewni to przyspieszenie lub usprawnienie postępowania. Postępowanie w sprawie ograniczenia patentu w trakcie postępowania o unieważnienie będzie w takim przypadku rozstrzygane w trybie postępowania spornego.

Jeśli jednak nie zostanie wydane postanowienie o połączeniu spraw, postępowanie w sprawie sprzeciwu albo postępowanie w sprawie o unieważnienie patentu zawiesza się, jeżeli rozpatrzenie wniosku o ograniczenie patentu ma bezpośredni wpływ na rozpatrzenie sprzeciwu albo wniosku o unieważnienie patentu. Ograniczony patent nie będzie wywoływał skutków od daty zgłoszenia.

Adwokaci i radcowie prawni pełnomocnikami

Kolejna zmiana dotyczy przyznania adwokatom oraz radcom prawnym prawa do występowania w charakterze pełnomocnika strony w postępowaniach przed Urzędem Patentowym RP w sprawach wzorów przemysłowych i oznaczeń geograficznych. W postępowaniach dotyczących wynalazków oraz wzorów użytkowych pełnomocnikiem zgłaszającego nadal mogą być  wyłącznie rzecznicy patentowi.

Roszczenia cywilnoprawne

Nowelizacja przewiduje także uporządkowanie przepisów regulujących kwestię roszczeń cywilnoprawnych, przysługujących uprawnionym w sytuacji naruszenia praw własności przemysłowej. Dokonano rozdzielenia odrębnych roszczeń:

• 286¹ – roszczenie o zabezpieczenie dowodów – osoba uprawniona może żądać zabezpieczenia dowodów w celu przeprowadzenia postępowania dowodowego przed sądem, jeżeli osoba ta uprawdopodobni roszczenie z tytułu naruszenia prawa lub zagrożenie jego naruszenia;
• 286² – roszczenie informacyjne – osoba uprawniona wystąpić z wnioskiem do sądu o nakazanie naruszającemu udzielenia informacji o pochodzeniu, sieciach dystrybucji, ilości i cenach towarów lub usług, które są konieczne dla dochodzenia roszczenia przez tego uprawnionego, jeżeli osoba ta wykaże wiarygodne okoliczności wskazujące na naruszenie.

Kamil Wywiał – prawnik

Podstawa prawna:

Ustawa z dn. 30.06.2000 r. Prawo własności przemysłowej – Dz.U. z 2020 r. poz. 286.