Narodowy Bank Polski co miesiąc oblicza cztery wskaźniki inflacji bazowej (IB):
- IB po wyłączeniu cen administrowanych − wskaźnik powstaje w wyniku wyłączenia cen, które nie są wynikiem regulacji rynkowych, ale są po wpływem działań władz publicznych (rządowych i samorządowych). Są to np. ceny za energię, wodę, kanalizację, czynsze mieszkaniowe.
- IB po wyłączeniu cen najbardziej zmiennych − wskaźnik powstaje poprzez wyłączenie cen, które są wrażliwe na różnego rodzaju szoki gospodarcze (popytowe i/lub podażowe) lub charakteryzują się istotną sezonowością. Do najczęściej uwzględnianych w tym wskaźniku towarów i usług zalicza się produkty żywnościowe (owoce, warzywa, mięso), produkty energetyczne (paliwa, gaz, opłaty), ale także usługi dostępu do internetu, usługi administracji państwowej oraz usługi prawne.
- IB po wyłączeniu cen żywności i energii − wskaźnik powstaje poprzez wyłączenie cen dóbr wrażliwych na szoki podażowe (wewnętrzne, czy zewnętrzne, jak np. niskie zbiory płodów rolnych w wyniku niekorzystnych zmian pogodowych lub zmniejszenie wydobycia ropy naftowej przez kartele naftowe). Wyłączenia obejmują zatem ceny żywności i energii.
- 15 proc. średnia obcięta − wskaźnik powstaje w wyniku dokonania statystycznego wyłączenia (obcięcia) 15% na zbiorze grup cen uszeregowanych towarów i usług charakteryzujących się największymi zmianami.
Opublikowany przez Narodowy Bank Polski w dniu 16 grudnia 2019 r. komunikat o wskaźnikach inflacji bazowej w listopadzie 2019 r. wskazuje, że w relacji rok do roku inflacja:
- po wyłączeniu cen administrowanych − wyniosła 2,8 proc., wobec 2,6 proc. miesiąc wcześniej;
- po wyłączeniu cen najbardziej zmiennych − wyniosła 2,6 proc., tyle samo co miesiąc wcześniej;
- po wyłączeniu cen żywności i energii − wyniosła 2,6 proc., wobec 2,4 proc. miesiąc wcześniej;
- 15-proc. średnia obcięta − wyniosła 2,1 proc., wobec 2,0 proc. miesiąc wcześniej.
W listopadzie 2019 r. inflacja CPI wzrosła do 2,6 proc. r/r (o 0,1 pp. wobec października 2019 r.). Do wyższej inflacji CPI przyczynił się dalszy wzrost cen usług (do 5,1 proc. r/r wobec 4,6 proc. w październiku 2019 r.; efekt bazy w grupie łączność i wzrost cen usług w zakresie turystyki zorganizowanej) oraz wzrost cen żywności i napojów bezalkoholowych (do 6,5 proc. r/r wobec 6,1 proc. w październiku 2019 r.; głównie dalszy wzrost cen mięsa wieprzowego i wędlin związany z epidemią ASF w Chinach). W przeciwnym kierunku oddziaływała kontynuacja spadku dynamiki cen paliw do prywatnych środków transportu (do -5,4 proc. r/r wobec -4,8 proc. w październiku 2019 r.; statystyczny efekt bazy).
Wyższej inflacji CPI towarzyszył wzrost trzech miar inflacji bazowej oraz stabilizacja jednej miary. Inflacja po wyłączeniu cen żywności i energii w listopadzie 2019 r. wyniosła 2,6 proc. r/r (wzrost o 0,2 pp. w porównaniu do poprzedniego miesiąca).
oprac. BO
