Opublikowane dane obejmują wszystkie wypadki przy pracy, jak również wypadki traktowane na równi z wypadkami przy pracy, niezależnie od tego, czy wykazana została niezdolność do pracy. Dane dotyczą osób, które uległy wypadkom indywidualnym i zbiorowym. Opracowanie GUS ma charakter wstępny. Dane ostateczne, obejmujące okres całego 2019 roku, dostępne będą w publikacji, która ukaże się w listopadzie 2020 r.
W okresie styczeń–wrzesień 2019 r. osoby poszkodowane w wypadkach śmiertelnych stanowiły 0,2% wszystkich osób poszkodowanych (analogicznie jak w tym samym okresie 2018 r.). Zmniejszyła się natomiast liczba osób poszkodowanych w wypadkach ciężkich (o 24,3%) oraz w wypadkach z innym skutkiem (o 4,2%). Najwyższy wskaźnik wypadkowości odnotowano w województwach: śląskim (4,70), dolnośląskim (4,66) i warmińsko-mazurskim (4,64), a najniższy w województwach: mazowieckim (2,74), małopolskim (3,01) i podkarpackim (3,58).
W okresie od stycznia do września 2019 r. zanotowano ogółem 52866 wypadków przy pracy (o 4,4% mniej niż w analogicznym okresie 2018 r.), z których:
- 253 – to wypadki ciężkie (o 24,3%mniej niż w analogicznym okresie ub. roku), w wyniku których nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała, a mianowicie: utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia lub inne uszkodzenie ciała albo rozstrój zdrowia, naruszające podstawowe funkcje organizmu, a także choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna, trwała, całkowita lub znaczna niezdolność do pracy w zawodzie albo trwałe poważne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała,
- 121 – to wypadki śmiertelne (stanowiły 0,2% wszystkich osób poszkodowanych – analogicznie jak w tym samym okresie 2018 r.), czyli takie, w wyniku których nastąpiła śmierć osoby poszkodowanej na miejscu wypadku lub w okresie 6 miesięcy od chwili wypadku,
- 52492 – to wypadki z innym skutkiem, czyli takie, które powodują niezdolność do pracy w okresie 28 dni (było ich o 4,2% mniej niż w analogicznym okresie ub. roku).
Najwięcej wypadków, bo aż 17565 miało miejsce w przetwórstwie przemysłowym. Na drugim miejscu pod względem ogólnej liczby wypadków plasuje się handel i naprawa pojazdów samochodowych. W tej branży zanotowano 6905 wypadków. Trzecią pozycję z liczbą 4433 wypadków zajmuje transport i gospodarka magazynowa.
W podziale według rodzajów działalności gospodarczej najwyższy wskaźnik wypadkowości odnotowano w sekcjach: górnictwo i wydobywanie (10,75), dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja (8,72) oraz opieka zdrowotna i pomoc społeczna (6,35), natomiast najniższy w sekcjach: informacja i komunikacja (0,76), działalność profesjonalna, naukowa i techniczna oraz pozostała działalność usługowa (po 1,09).
Osoby poszkodowane w wypadkach łącznie były niezdolne do pracy przez 1 743 227 dni, co w przeliczeniu na jednego poszkodowanego daje 33 dni niezdolności do pracy.
Jakie były najczęstsze przyczyny wypadków? Aż 60,4% wypadków zdarzyło się z powodu „nieprawidłowego zachowania się pracownika”. Na drugim miejscu wśród przyczyn wypadków wymieniono „niewłaściwy stan czynnika materialnego” – ok. 8%, kolejną przyczyną był „brak lub niewłaściwe posługiwanie się czynnikiem materialnym” – ok. 7%. Pozostałe przyczyny to m.in.:
- niewłaściwe samowolne zachowanie się pracownika;
- niewłaściwa organizacja stanowiska pracy;
- niewłaściwa organizacja pracy.
Podczas jakich czynności najczęściej zdarzały się wypadki? Z danych opublikowanych przez GUS wynika, że najwięcej poszkodowanych (aż 37,3%) uległo wypadkom podczas poruszania się. 17,8% poszkodowanych doznało urazu w trakcie operowania przedmiotami, a 14,8% podczas transportu ręcznego.
Urazy dotyczyły głównie kończyn górnych (43,9%), kończyn dolnych (35,3%) oraz głowy (9,6%).
W podziale na województwa, pod względem liczby wydarzeń powodujących uraz u osoby poszkodowanej przoduje województwo śląskie – miało tam miejsce 7920 wypadków. Na kolejnych pozycjach uplasowały się województwa: mazowieckie – 6533 wypadki i wielkopolskie – 6367 wypadków. Z kolei najmniej wypadków odnotowano w województwie opolskim – 1351 wypadków.
W okresie od stycznia do września 2019 r. wskaźnik wypadkowości (liczba poszkodowanych na 1000 pracujących) w Polsce wyniósł 3,91 (w okresie styczeń–wrzesień 2018 r. było to 4,18). W podziale terytorialnym najwyższe wskaźniki odnotowano w województwach: śląskim (4,70), dolnośląskim (4,66) i warmińsko-mazurskim (4,64), a najniższe w województwach: mazowieckim (2,74), małopolskim (3,01) i podkarpackim (3,58).
Źródło: GUS, oprac.: B.O.
