„Proszę o wyjaśnienie różnic pomiędzy spółką z o.o., a sp. z o.o. Spółką komandytową oraz w szczególności o podanie zakresów odpowiedzialności prezesa.”
Zapewne nie stanowi tajemnicy ani zaskoczenia dla Czytelnika, że w ostatnich czasach, z uwagi na reżim odpowiedzialności, preferowaną formą spółek jest właśnie Sp. z o.o. Sp. k.
Oczywiście zanim powstanie sp. z o.o. sp. k. musi najpierw istnieć sp. z o.o., a zatem nie da się ominąć etapu utworzenia sp. z o.o., by od razu utworzyć sp. z o.o. sp. k., bowiem polskie prawo spółek nie przewiduje takiej regulacji.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest spółką kapitałową i posiada osobowość prawną, może być …
(…) utworzona przez jedną albo więcej osób. Wspólnicy są zobowiązani jedynie do świadczeń określonych w umowie spółki i nie odpowiadają za zobowiązania spółki. Minimalna wysokość kapitału zakładowego sp. z o.o. wynosi 5 tys. zł.
Zarząd sp. z o.o. prowadzi sprawy spółki i ją reprezentuje. Zarząd składa się z jednego (sam prezes) albo większej liczby członków, którzy mogą być powołani spośród wspólników lub spoza ich grona.
O składzie zarządu sp. z o.o. decydują wspólnicy, bowiem to oni na drodze uchwały powołują o odwołują członków zarządu. Członek zarządu może być zatrudniony na podstawie umowy o pracę lub innej umowy, ale też wcale nie musi. Oczywiście prawo członka zarządu do prowadzenia spraw spółki i jej reprezentowania dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki. W razie ustanowienia zarządu wieloosobowego sposób reprezentowania określa umowa spółki, natomiast jeżeli umowa spółki nie zawiera żadnych postanowień w tym przedmiocie, do składania oświadczeń w imieniu spółki wymagane jest współdziałanie dwóch członków zarządu albo jednego członka zarządu łącznie z prokurentem.
Szczegółowe prawa członków zarządu sp. z o.o. zostały określone w art. 208 Kodeksie spółek handlowych. W umowie między spółką a członkiem zarządu oraz w sporze z nim spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników. Z kolei w przypadku gdy wspólnik jest zarazem jedynym członkiem zarządu, wówczas czynność prawna między tym wspólnikiem a reprezentowaną przez niego spółką wymaga formy aktu notarialnego, za wyjątkiem z art. 210 § 3 K.s.h. Istotne jest również to, że członek zarządu nie może być jednocześnie członkiem rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej w sp. z o.o.
O odpowiedzialności cywilnoprawnej w sp. z o.o. traktują art. 291 – 300 K.s.h.
Rodzaje odpowiedzialności zarządu sp. z o.o. można podzielić na trzy kategorie:
- za zobowiązania spółki wobec osób trzecich (art. 299 K.s.h. – co do zasady, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania),
- wobec spółki (art. 291-294 K.s.h., np. za wyrządzenie ze swej winy szkody spółce),
- odpowiedzialność karna członków zarządu sp. z o.o. – w przypadku umyślonego działania na szkodę spółki (art. 296 K.s.h.), ale też przykładowo art. 300 i 302 Kodeksu karnego. Członkowie zarządu odpowiadają karnie również w sytuacji, gdy nie złożyli we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki (art. 586 K.s.h.). Inne przepisy karne w Kodeksu można odnaleźć w art. 586 – 595.
Spółka z o.o. sp. k. jest spółką osobową i również posiada osobowość prawną. W tego typu spółce komplementariuszem, który wobec wierzycieli za zobowiązania spółki odpowiada bez ograniczeń, jest sp. z o.o.
Zatem komplementariusz, który jest sp. z o.o., reprezentuje spółkę i prowadzi jej sprawy (art. 117 K.s.h.). Oznacza to, że sp. z o.o. sp. k. będzie reprezentować ten sam zarząd, co sp. z o.o., chyba że w umowie spółki komandytowej komandytariusz został ustanowiony pełnomocnikiem (art. 118 K.s.h.). Jeżeli nie przewidziano dla komandytariusza żadnej istotnej funkcji w spółce komandytowej, wówczas rzeczywistą władzę posiada sp. z o.o.
Dlaczego zatem pod kątem odpowiedzialności chętniej zakładana jest sp. z o.o. sp. k.?
Przede wszystkim ze względu na długość drogi egzekucji (najpierw egzekucja ze sp. k., potem ze sp. z o.o., a dopiero potem członkowie zarządu sp. z o.o. na podstawie art. 299 K.s.h.) oraz sposób rozłożenia odpowiedzialności (sp. z o.o. odpowiada bez ograniczenia za zobowiązania spółki – przy czym wspólnicy nie, zaś w sp. k. komandytariusz odpowiada tylko do wysokości sumy komandytowej oznaczonej w umowie sp. k.).
Często sp. z o.o. sp. k. jest wybierana jako forma prowadzenia działalności, kiedy nie jest pewne powodzenie przedsięwzięcia, dla którego spółka jest zakładana.
Sandra Grzywocz-Nowak – adwokat
Podstawa prawna:
- Ustawa z dn. 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych – tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 505 z późn. zm.
- Ustawa z dn. 06.06.1997 r. Kodeks karny – Dz.U. z 2019 r. poz. 1950 z późn. zm.
