Pracownik, któremu powierzono mienie z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się odpowiada w pełnej wysokości za szkodę powstałą w tym mieniu. Podstawowymi przesłankami powstania odpowiedzialności jest prawidłowe powierzenie mienia oraz wystąpienie szkody w tym mieniu. Jak prawidłowo powierzyć mienie pracownikowi? Na jakich zasadach pracownik odpowiada za mienie powierzone?
Prawidłowe powierzenie mienia
Pracodawca może powierzyć pracownikowi:
- pieniądze, papiery wartościowe lub kosztowności,
- narzędzia i instrumenty lub podobne przedmioty, a także środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze,
- inne przedmioty,
z obowiązkiem zwrotu lub do wyliczenia się.
Dla prawidłowego powierzenia mienia kluczowe znaczenie ma wydanie mienia. Może ono nastąpić m.in. na podstawie odbioru rzeczy z pokwitowaniem przez pracownika, poprzez spis z natury.
Odpowiedzialność pracownika za mienie powierzone
Najczęściej zgoda pracownika na powierzenie mienia zawarta jest w formie postanowienia w umowie o pracę. Zapis taki może znajdować się również w odrębnej umowie zawartej z pracownikiem dot. odpowiedzialności materialnej za mienie powierzone. Podpisanie omawianego oświadczenia ma znaczenie wyłącznie dowodowe, co oznacza, że jeśli pracownik nie podpisze deklaracji o odpowiedzialności, a mienie zostanie powierzone mu w prawidłowy sposób, ponosi odpowiedzialność za mienie powierzone.
W przypadku mienia powierzonego pracownik ponosi odpowiedzialność za powstałą szkodę w pełnej wysokości, bez względu na to, czy powstała ona z winy umyślnej, czy nieumyślnej.
Od odpowiedzialności pracownik może się uwolnić, jeżeli wykaże, że szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych, a w szczególności wskutek niezapewnienia przez pracodawcę warunków umożliwiających zabezpieczenie powierzonego mienia.
Podobnie jak w przypadku odpowiedzialności pracownika na zasadach ogólnych, w pewnych przypadkach odpowiedzialność pracownika jest wyłączona – pracownik nie ponosi odpowiedzialności za szkodę w takim zakresie, w jakim pracodawca lub inna osoba przyczyniły się do jej powstania albo zwiększenia oraz ryzyka związanego z działalnością pracodawcy, a w szczególności nie odpowiada za szkodę wynikłą w związku z działaniem w granicach dopuszczalnego ryzyka.
Klaudia Utkowska
