Badania lekarskie i umowy zlecenia

39

„Czy zaświadczenie o braku przeciwwskazań do podjęcia pracy na umowę zlecenie może podpisać lekarz rodzinny, czy bezwzględnie musi być ono podpisane przez lekarza medycyny pracy?”

Obowiązujące przepisy prawa …

(…) nie regulują tego zagadnienia wprost tj. czy zleceniobiorców obowiązują badania lekarskie dopuszczające do wykonywania obowiązków, a tym bardziej który lekarz (medycyny pracy, czy tzw. lekarz rodzinny) może wystawić zaświadczenie o braku przeciwwskazań do podjęcia pracy na umowę zlecenie.

Jednakże od dawna już wiadomo, że na zleceniodawcy ciąży obowiązek zagwarantowania bezpiecznych warunków wykonywania pracy, w tym także dla osób wykonujących usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej. Stąd oczywistym wydaje się, że gdy charakter wykonywanej pracy i duży stopień zagrożeń z nią związanych (szczególnie prace ciężkie, niebezpieczne, wymagające dobrej sprawności psychofizycznej), ważne jest by wykonujące ją osoby miały odpowiedni stan zdrowia, gwarantujący bezpieczną realizację zadania (nawiązuje bowiem do tego art. 304 § 1 i § 3 Kodeksu pracy).

W ostatnim czasie pojawił się pomysł, aby lekarze podstawowej opieki zdrowotnej czyli tzw. lekarze rodzinni mieli przejąć od specjalistów z medycyny pracy część kompetencji dotyczących orzekania o zdolności do pracy. Jednakże takie rozwiązanie nie jest na chwilę obecną obowiązującym prawem.

Warto jednak wiedzieć, że w przypadku osób wykonujących usługi na podstawie umowy zlecenie praktyka dopuszcza przedstawienie zaświadczenia o zdolności do pracy podpisane, czy to przez lekarza medycyny pracy, czy tzw. lekarza rodzinnego. Istotne jest bowiem to, czy zleceniodawca będzie honorował takowe zaświadczenie podpisane przez lekarza medycyny pracy z innej placówki, czy w ogóle przez tzw. lekarza rodzinnego.

Bowiem może się okazać, że zanim zleceniodawca dopuści zleceniobiorcę do wykonywania usługi sam skieruje zleceniobiorcę do „swojego” lekarza medycyny pracy, z którym ma podpisaną umowę o świadczenie usługi w zakresie profilaktycznej opieki zdrowotnej pracowników w celu zdobycia zaświadczenia stwierdzającego brak przeciwwskazań do wykonywania usługi. Wówczas kwestia ponoszenia kosztów wykonania tych badań winna być przedmiotem uzgodnień stron zawierających umowę zlecenie.

Paweł Nowak – prawnik prawa pracy i prawa oświatowego

Podstawa prawna:

Ustawa z dn. 26.06.1974 r. Kodeks pracy – tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 1040 ze zm.