„Jak należy postępować z klientem, który otrzymał, ale nie zapłacił za usługę – projekt ogrodu? Całość usługi została podzielona na 3 raty i opiewała na kwotę 1.950 zł. Dwie pierwsze raty zostały opłacone (klientka nie zapłaciła ostatniej – 650 zł). W dniu 10.02.2019 roku została podpisana umowa na wykonanie projektu ogrodu z terminem 45 dni (czyli mniej więcej upływał termin oddania do końca marca). Od 18 marca aż do 22 kwietnia czekałam na odpowiedź klientki, w celu ostatecznych ustaleń by dokończyć projekt. W międzyczasie konsultowałyśmy się i przesyłałam poszczególne etapy projektu. Dnia 16 maja przesłałam projekt w formie elektronicznej (cały, skończony). I zaczęłam prosić o wpłatę ostatniej części pieniędzy. Klientka najpierw zwodziła mnie a później orzekła, że nie zapłaci, gdyż nie uwzględniłam jej poprawek (uwzględniałam je na bieżąco), nie przesłałam jej projektu nawodnienia takiego jak by sobie wyobrażała (przesłałam standardowy projekt), oraz wydłużył się czas oczekiwania – ale to poniekąd z jej winy. Chciałam zapytać jak i czy warto dochodzić swoich praw w tej kwestii? Nie wysłałam do klientki faktury końcowej ani faktury pro-forma. Jakie powinnam dalej uczynić kroki i czy warto wkładać w sprawę kolejne pieniądze i czas?”
W mojej ocenie jak najbardziej powinna Pani domagać się zapłaty ostatniej raty za wykonany projekt ogrodu, zwłaszcza że mimo zaistniałych opóźnień, (które jak wynika z Pani opisu nie są przez Panią zawinione) projekt w ostateczności został wykonany i przekazany klientce. Moim zdaniem wykonanie projektu ogrodu stanowi umowę o dzieło, zaś zgodnie z …
(…) art. 640 Kodeksu cywilnego, gdy do wykonania dzieła potrzebne jest współdziałanie zamawiającego, a tego współdziałania brak, przyjmujący zamówienie może wyznaczyć zamawiającemu odpowiedni termin z zagrożeniem, iż po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu będzie uprawniony do odstąpienia od umowy. Z opisanego stanu faktycznego wynika jednak, że klientka przyjęła gotowy projekt ogrodu, a zatem w myśl art. 642 § 1 K.c. przyjmującemu zamówienie należy się wynagrodzenie w chwili oddania dzieła.
Jeżeli do dnia dzisiejszego nie wystawiła Pani faktury końcowej, uważam, iż powinna Pani najpierw przesłać klientce fakturę VAT z terminem płatności (myślę, że warto wskazać dość krótki termin – np. 7 dni), opiewającą na pełną kwotę projektu, lecz z uwzględnieniem, iż dwie raty zostały już zapłacone. Wszak częściowa płatność oznacza częściowe uznanie długu.
Jeżeli klientka nie zapłaci w terminie, należy skierować do niej wezwanie do zapłaty pozostałej kwoty 650 zł celem późniejszego wykazania próby polubownego załatwienia sporu (obligatoryjny element pozwu).
Dopiero potem może Pani złożyć pozew do sądu o zapłatę, najlepiej w postępowaniu upominawczym bądź nawet w uproszczonym (przy wartości przedmiotu sporu do 2.000 zł opłata od pozwu wynosi zaledwie 30 zł, a ewentualne koszty zastępstwa procesowego jedynie 180 zł). W razie gdy pozwana przegra proces cywilny, będzie musiała zwrócić Pani nie tylko ostatnią ratę za projekt wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, ale również koszty sądowe.
Proszę mieć na względzie, że zgodnie z art. 6 K.c. – ciężar dowodu spoczywa na stronie, która z danego faktu wywodzi skutki prawne. Oznacza to zatem, iż w razie postępowania cywilnego to pozwana będzie musiała udowodnić, dlaczego nie uregulowała na Pani rzecz ostatniej raty wynagrodzenia za wykonanie projektu i jakie były tego przyczyny.
Z kolei Pani zadaniem jako strony powodowej w procesie będzie wykazanie, iż była zawarta umowa o dzieło, usługa została wykonana i przekazana klientce (przesłuchanie stron, świadkowie, może jakieś wiadomości e-mail, że ostateczny projekt został do klientki wysłany itp.), jaka była wysokość usługi (faktura VAT) i ile z tego zostało uregulowane, oraz że pozwana była wzywana do dobrowolnego uregulowania należności i wezwanie pozostało bezskuteczne.
Sandra Grzywocz-Nowak – adwokat
Podstawa prawna:
Ustawa z dn. 23.04.1964 r. Kodeks cywilny – tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 1145.
