W Dzienniku Ustaw z dnia 27 kwietnia 2020 r. pod pozycją 755 opublikowano obwieszczenie Marszałka Sejmu RP z dnia 16.04.2020 r., w załączniku do którego został zawarty nowy, urzędowo ujednolicony tekst ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 785).
W nowym jednolitym tekście wymienionej powyżej ustawy uwzględniono zmiany wynikające z:
- 9 nowelizacji uchwalonych w okresie od maja 2019 r. (Dz. U. poz. 1043) do lutego 2020 r. (Dz. U. poz. 288),
- przepisów ogłoszonych przed dniem 16 kwietnia 2020 r.
Jednocześnie w omawianej ustawie pominięto regulacje techniczne oraz określające terminy wejścia w życie poszczególnych aktów zmieniających – wspomniane normy zamieszczono natomiast w ust. 2 obwieszczenia Marszałka Sejmu RP z dnia 16 kwietnia 2020 r.
Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. określa zasady i tryb pobierania kosztów sądowych w sprawach cywilnych, zasady ich zwrotu, wysokość opłat sądowych w sprawach cywilnych, zasady zwalniania od kosztów sądowych oraz umarzania, rozkładania na raty i odraczania terminu zapłaty należności sądowych.
Koszty sądowe obejmują opłaty i wydatki. Do uiszczenia kosztów sądowych obowiązana jest strona, która wnosi do sądu pismo podlegające opłacie lub powodujące wydatki, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Pobieranie opłat w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych uregulowano w art. 35-36 cyt. ustawy. Zgodnie zatem z art. 35 ust. 1 w sprawach z zakresu prawa pracy pobiera się opłatę podstawową w kwocie 30 zł wyłącznie od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Jednakże w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50 000 złotych, pobiera się od wszystkich podlegających opłacie pism procesowych opłatę stosunkową. Pracownik i pracodawca uiszczają opłatę podstawową od pism podlegających opłacie wymienionych w powyższym przepisie także w sprawie o ustalenie istnienia stosunku pracy wytoczonej z powództwa inspektora pracy. Przepisu art. 35 ust. 1 zdanie drugie cyt. ustawy nie stosuje się w sprawach dotyczących dochodzenia zwrotu należności powstałych w wyniku realizacji przepisów z zakresu ochrony roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych i w sprawach odwołań rozpoznawanych przez sąd pracy i ubezpieczeń społecznych pobiera się opłatę podstawową w kwocie 30 zł wyłącznie od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.
Nie mają obowiązku uiszczania kosztów sądowych m.in.:
- strona dochodząca roszczeń alimentacyjnych oraz strona pozwana w sprawie o obniżenie alimentów,
- pracownik wnoszący powództwo lub strona wnosząca odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem art. 35 i 36 cyt. ustawy,
- inspektor pracy oraz związki zawodowe w sprawach z zakresu prawa pracy.
Maciej Ofierski
