Posłowie Lewicy złożyli w sejmie projekt ustawy zakładający wzrost wysokości zasiłku pogrzebowego o 75%. W proponowanych regulacjach zawarto także mechanizm corocznej waloryzacji tego świadczenia. Zasiłek pogrzebowy przyznawany jest w niezmienionej wysokości już od 9 lat.
W obowiązującym stanie prawnym zasiłek pogrzebowy wynosi 4000 złotych. Jak zauważa projektodawca, kwota ta nie odpowiada aktualnym, typowym kosztom pogrzebu. Oznacza to, że zasiłek pogrzebowy przestał obecnie pełnić swoją funkcję, ponieważ nie umożliwia pokrycia całości lub większej części wydatków związanych z pochówkiem zmarłej osoby.
Nowa wysokość zasiłku i mechanizm waloryzacji
Projektowana ustawa przewiduje, że kwota zasiłku pogrzebowego określona w art. 80 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 53, z późn. zm.) zostanie zwiększona z 4000 zł do 7000 zł. W związku z tym, że w obowiązujących przepisach prawa brakuje mechanizmu dostosowywania wysokości tego świadczenia do zmian w kosztach usług pogrzebowych, które regularnie wzrastają, projektodawca przewidział, że kwota zasiłku pogrzebowego będzie podwyższana przy zastosowaniu wskaźnika waloryzacji emerytur i rent od miesiąca, w którym przeprowadzana jest waloryzacja. Proponowana regulacja zmierza do zapewnienia corocznego wzrostu kwoty zasiłku pogrzebowego i utrzymania jego funkcji w przyszłości, bez potrzeby interwencji ustawodawcy.
Wyższy zasiłek pogrzebowy w uzasadnionych przypadkach
Pomysłodawcy projektu założyli także, że w szczególnie uzasadnionych przypadkach organ rentowy może, w granicach udokumentowanych kosztów pogrzebu, przyznać zasiłek pogrzebowy w kwocie wyższej niż 7000 złotych. Umożliwia to uwzględnienie w wysokości świadczenia przyznawanego w konkretnym przypadku szczególnych, nietypowych okoliczności, które spowodowały wzrost poniesionych kosztów pogrzebu, a znajdują obiektywne uzasadnienie. W założeniu przyznawanie zasiłku pogrzebowego w zwiększonej wysokości byłoby ściśle limitowane. Projekt przewiduje, że byłoby ono ograniczone do szczególnie uzasadnionych przypadków, a koszty pogrzebu przekraczające kwotę 7000 złotych musiałyby zostać udokumentowane przez stronę. Dodatkowo kompetencja organu rentowego do przyznania zasiłku pogrzebowego w zwiększonej wysokości mieściłaby się w ramach uznania administracyjnego. W rezultacie dawałoby to możliwość dostosowania wydatków na ten cel do możliwości finansowych funduszy, z których świadczenie to byłoby wypłacane.
Decyzje w sprawach przyznania zasiłku pogrzebowego w zwiększonej wysokości, jako akty uznaniowe, podlegałyby weryfikacji w spłaszczonym administracyjnym toku instancji za pomocą wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, a następnie – w drodze skargi do sądu administracyjnego. Jest to rozwiązanie modelowe, właściwe dla decyzji uznaniowych w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych.
B.O.
