Z dniem 18 stycznia br. weszły w życie nowe przepisy wykonawcze dotyczące m.in. warunków, jakie muszą spełniać pracownicy kolejowi zatrudnieni na stanowiskach kolejowych, o których mowa w art. 22d ust. 1 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz.U. z 2020 r. poz. 1043, z późn. zm.).
Wspomniane powyżej regulacje zawarto w rozp. MI z dnia 11 stycznia 2021 r. w sprawie pracowników zatrudnionych na stanowiskach bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego oraz prowadzeniem określonych rodzajów pojazdów kolejowych (Dz.U. poz. 101).
W Rozdziale 2 wymienionego powyżej aktu wykonawczego wskazano warunki, jakie są obowiązani spełniać pracownicy zatrudnieni na stanowiskach kolejowych. Warunki te, w tym wymagane wykształcenie, program i zakres przygotowania zawodowego i wymagany czas jego trwania oraz zakres zagadnień egzaminacyjnych dla poszczególnych stanowisk kolejowych, zostały określone w załączniku nr 1 do cyt. rozp. W załączniku nr 2 do omawianego rozp. określono natomiast wymagania zdrowotne, fizyczne i psychiczne, jakie są obowiązani spełniać pracownicy oraz osoby przyjmowane do pracy na stanowiskach kolejowych.
Do odbycia przygotowania zawodowego dopuszcza się osobę, która posiada:
- dyplom lub świadectwo potwierdzające wymagane wykształcenie,
- dokumenty potwierdzające staż pracy na innym stanowisku kolejowym lub przy wykonywaniu określonych czynności, jeżeli dla danego stanowiska kolejowego są wymagane,
- orzeczenie lekarskie potwierdzające zdolność fizyczną i psychiczną do wykonywania pracy na określonym stanowisku kolejowym, wydane przez uprawnionego lekarza.
Rozdział 3 cyt. rozp. określa warunki i sposób oceny zdolności fizycznych i psychicznych osób zatrudnionych na stanowiskach kolejowych. Oceny zdolności fizycznych i psychicznych dokonuje się po przeprowadzeniu profilaktycznych badań lekarskich i badań psychologicznych, obejmujących:
– badanie ogólne stanu zdrowia, przeprowadzone przez uprawnionego lekarza,
– specjalistyczne badania konsultacyjne oraz badania dodatkowe, zlecone przez uprawnionego lekarza,
– badania psychologiczne.
Pracownicy podlegają badaniom okresowym w terminach określonych w załączniku nr 3 do cyt. rozp.
Badania psychologiczne wykonuje się:
- przy każdym badaniu wstępnym,
- co 4 lata – w ramach badań okresowych,
- co 2 lata – w ramach badań okresowych u pracowników powyżej 50 roku życia zatrudnionych na stanowisku kolejowym: prowadzący pojazdy kolejowe,
- w przypadku uczestniczenia pracownika w poważnym wypadku kolejowym.
Jednostkami uprawnionymi do oceny zdolności fizycznej i psychicznej osób przyjmowanych do pracy na stanowiskach kolejowych oraz pracowników są:
- komórki organizacyjne Kolejowego Zakładu Medycyny Pracy,
- Centrum Naukowe Medycyny Kolejowej.
Szczegółowe regulacje w tym zakresie ujęto w Rozdziale 4 cyt. rozp.
Komisja egzaminacyjna – powołana w trybie i na zasadach określonych w Rozdziale 5 cyt. rozp. – przeprowadza egzamin kwalifikacyjny na wniosek pracodawcy o przeprowadzenie takiego egzaminu. Egzamin, o którym mowa, składa się z egzaminu teoretycznego oraz egzaminu praktycznego.
Komisja egzaminacyjna, na podstawie uzyskanego przez osobę egzaminowaną pozytywnego wyniku egzaminu, wydaje świadectwo zdania egzaminu kwalifikacyjnego, według wzoru określonego w załączniku nr 6 do cyt. rozp.
Pracodawca wydaje pracownikom dokument upoważniający do wykonywania czynności na stanowisku kolejowym (wzór określono w załączniku nr 8 do cyt. rozp.).
W Rozdziale 7 omawianego rozp. zamieszczone zostały przepisy przejściowe.
Omawiany akt wykonawczy poprzedzony był rozp. MIiR z dnia 30 grudnia 2014 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 46), które utraciło moc z dniem wejścia w życie nowego rozp.
Maciej Ofierski
