Z dniem 21 stycznia 2021 r. wchodzą w życie nowe przepisy wykonawcze dotyczące ochrony przed promieniowaniem jonizującym pracowników zewnętrznych zatrudnionych na terenie kontrolowanym lub nadzorowanym.
Wspomniane powyżej unormowania zostały zawarte w rozp. RM z dnia 30 listopada 2020 r. w sprawie ochrony przed promieniowaniem jonizującym pracowników zewnętrznych narażonych podczas pracy na terenie kontrolowanym lub nadzorowanym (Dz.U. poz. 2313). Powołane rozp. w zakresie swej regulacji wdraża dyrektywę Rady 2013/59/Euratom z dnia 5 grudnia 2013 r. ustanawiającą podstawowe normy bezpieczeństwa w celu ochrony przed zagrożeniami wynikającymi z narażenia na działanie promieniowania jonizującego oraz uchylającą dyrektywy 89/618/Euratom, 90/641/Euratom, 96/29/Euratom, 97/43/Euratom i 2003/122/Euratom (Dz.Urz. UE L 13 z 17.01.2014, str. 1, z późn. zm.).
Zgodnie z § 2 nowego rozp. kierownik jednostki organizacyjnej w zakresie ochrony radiologicznej pracowników zewnętrznych jest w szczególności obowiązany:
- sprawdzić, czy pracownicy zewnętrzni posiadają aktualne orzeczenia lekarskie o zdolności do pracy, w tym stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy w warunkach narażenia, wydane przez uprawnionego lekarza, o którym mowa w art. 10 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe (Dz.U. z 2019 r. poz. 1792, z późn. zm.), dalej „Prawo atomowe”,
- sprawdzić, czy zaliczenie pracowników zewnętrznych do kategorii A lub B narażenia jest prawidłowe z punktu widzenia dawek, które mogą oni otrzymać w związku z pracą na terenie kontrolowanym lub nadzorowanym,
- zapewnić pracownikom zewnętrznym przeszkolenie specjalistyczne uwzględniające specyfikę terenu kontrolowanego lub nadzorowanego i planowanej pracy, niezależnie od szkolenia wymaganego na podstawie 2 pkt 3 cyt. rozp.,
- zapewnić pracownikom zewnętrznym niezbędne środki ochrony indywidualnej, stosownie do warunków narażenia,
- zapewnić warunki pracy umożliwiające przestrzeganie zasad ochrony radiologicznej oraz ograniczeń dawek promieniowania jonizującego zgodnie z odpowiednimi przepisami Prawa atomowego wymienionymi w 2 pkt 5 cyt. rozp.,
- zapewnić prowadzenie pomiaru dawek indywidualnych oraz pomiarów dozymetrycznych w sposób dostosowany do warunków narażenia jak również prowadzenie dokumentacji tych pomiarów zgodnie z wymaganiami przepisów wydanych na podstawie art. 28 pkt 1 Prawa atomowego, oraz dokonywanie w tym zakresie wpisów w paszportach dozymetrycznych pracowników zewnętrznych.
Określone obowiązki ciążą także na pracownikach zewnętrznych, co uregulowano w § 4 omawianego aktu wykonawczego. Oznacza to zatem, że w zakresie ochrony radiologicznej pracownik zewnętrzny narażony podczas pracy na terenie kontrolowanym lub nadzorowanym jest obowiązany:
- przestrzegać zasad bezpiecznej pracy w warunkach narażenia, w tym szczegółowych przepisów obowiązujących na danym stanowisku pracy w jednostce organizacyjnej, w której wykonuje pracę,
- współdziałać z kierownikiem jednostki organizacyjnej i pracodawcą zewnętrznym w zakresie poprawy warunków pracy i właściwej kontroli otrzymanych dawek promieniowania jonizującego,
- dbać o terminowość i kompletność wpisów w paszporcie dozymetrycznym.
Jednym z obowiązków pracodawcy zewnętrznego jest zapewnienie zatrudnianym przez siebie pracownikom zewnętrznym paszportów dozymetrycznych i dokonywanie wpisów w tych dokumentach, w częściach D. 9 i D. 10 (§ 3 ust. 1 pkt 4 cyt. rozp.).
Paszporty dozymetryczne wydaje – na pisemny wniosek pracodawcy zewnętrznego, a w przypadku pracownika zewnętrznego wykonującego działalność na własny rachunek na wniosek tego pracownika – Prezes Państwowej Agencji Atomistyki. Paszport dozymetryczny zawiera:
- nazwę, adres i numer REGON wnioskodawcy,
- imię i nazwisko, płeć, adres, datę urodzenia oraz numer PESEL, a w przypadku cudzoziemca numer paszportu albo innego dokumentu potwierdzającego tożsamość pracownika zewnętrznego.
Wzór paszportu dozymetrycznego został określony w załączniku do cyt. rozp.
Zgodnie z § 10 omawianego rozp. wpisy dokonane w paszportach dozymetrycznych wydanych na podstawie przepisów dotychczasowych zachowują ważność.
W § 11 cyt. rozp. ujęto przepisy przejściowe wskazujące terminy, do których można stosować dotychczasowe paszporty dozymetryczne.
Z dniem 21 stycznia 2021 roku tracą moc przepisy rozp. RM z dnia 27 kwietnia 2004 r. (Dz.U. poz. 1064).
Maciej Ofierski
