„Kancelarie w leśnictwach. Nadleśnictwo ma biura terenowe leśnictw (tzw. kancelarie) w leśniczówkach, w których mieszkają leśniczowie. Kancelarie są opalane, sprzątane przez leśniczych (opłacany prąd itp. pełne utrzymanie) są to w pełni wyposażone biura z łazienką. Nadleśnictwo, pracodawca do końca 2019 roku podpisał umowy cywilnoprawne z leśniczymi na należyte wykonywanie czynności związanych z utrzymaniem kancelarii leśnictw, a wypłacana kwota (ekwiwalent) została obliczona na podstawie wytycznych (zaleceń) jednostki nadrzędnej Regionalnej Dyrekcji LP (uszczegóławiając do zadań w ramach tej umowy należy: sprzątanie i opalanie pomieszczenia kancelarii i przynależnej toalety, dokonywanie zakupów środków czystości na ten cel, regulowanie opłat za energię elektryczną dotyczącą kancelarii, dokonywanie rozliczeń kosztów zużycia wody i ścieków oraz wywozu nieczystości stałych, dbanie o teren wokół kancelarii) w 2019 roku 300 zł brutto. W 2020 roku leśniczowie nie chcą podpisać umowy za te czynności twierdząc, że wypłacana kwota jest zbyt niska i nie pokrywa poniesionych kosztów. Nadleśniczy nie chce działać wbrew zaleceń RDLP i nie zmienia wyliczeń. Leśniczowie już trzeci miesiąc nie otrzymują rekompensat za wykonywaną pracę (ponieważ pracują w tych kancelariach i muszą je opalać i sprzątać aby funkcjonować). Czy taka sytuacja może mieć miejsce, że biura (kancelarie) są zostawione same sobie, a nadleśniczy nie chce indywidualnie się dogadać z leśniczymi co do podwyżki? Czy zgodnie z innymi przepisami ma obowiązek dopełnić umów, aby opieka nad tymi pomieszczeniami biurowymi była transparentna? Dodatkowo zaznaczam, że w innych nadleśnictwach podpisano umowy, które nie były zgodne z wytycznymi RDLP (zwiększono kwotę) lub zawężono zakres wymaganych prac.”
Kancelaria leśniczego (pomieszczenie biurowe leśnictwa) to pomieszczenie biurowe znajdujące się w budynku mieszkalnym (leśniczówka) lub w innym budynku, przeznaczone do wykonywania czynności administracyjnych i przyjmowania interesantów w sprawach związanych z realizacją zadań leśnictwa w ramach prowadzonej gospodarki leśnej, wraz z pomieszczeniami towarzyszącymi umożliwiającymi samodzielne jej funkcjonowanie.
Zgodnie z …
(…) art. 22 ust. 1 ustawy Kodeks pracy, przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.
Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy, w myśl art. 94 pkt 4 K.p. jest zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. To pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w pomieszczeniach i stanowiskach pracy – art. 207 K.p. Podobnie stanowią przepisy rozporządzenia MPiPS w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Zgodnie z art. 14 oraz art. 15 cyt. rozporządzenia – pracodawca zobowiązany jest do utrzymywania pomieszczenia pracy w czystości i porządku oraz zapewnienia ich okresowych remontów i konserwacji w celu zachowania wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy, a także zapewnienia m.in. odpowiedniej temperatury w pomieszczeniach pracy.
Mając zatem powyższe na uwadze, należy podkreślić, iż powszechnie obowiązujące przepisy prawa pracy nie zawierają regulacji w zakresie obowiązku pracodawcy wypłaty ekwiwalentu za zużyty prąd, opalanie, sprzątanie i inne prace wykonywane przez pracownika w powierzonym mu pomieszczeniu.
Jednakże to obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie pracownikowi bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, dlatego też sytuacja, w której pracownik dokonuje wskazanych czynności i opłat jest niedopuszczalna.
Pracodawca nie może zmusić zatrudnionego do sprzątania w zakładzie pracy, o ile nie jest to przedmiotem umowy o pracę, a także wymusić zawarcia z pracownikiem umowy cywilnoprawnej na należyte wykonywanie czynności związanych z utrzymaniem kancelarii leśnictwa. Wydatki na utrzymanie biura w leśniczówkach są kosztami nadleśnictwa związanymi z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Równocześnie przepisy prawa pracy wymagają, by pracownik miał zapewnione odpowiednie warunki pracy.
Kamil Wywiał – prawnik
Podstawa prawna:
- Ustawa z dn. 26.06.1974 r. Kodeks pracy – tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 1040 z późn. zm.
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dn. 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy – tekst jedn. Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.
