„Pracownik dnia 16.11.2018 r. dostarczył pracodawcy orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym. Po roku od dnia dostarczenia orzeczenia nabył prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego. Pracownik jest zatrudniony w wymiarze 3/4 etatu i ma ponad 10-letni staż pracy Jak prawidło obliczyć dla tego pracownika a) wymiar urlopu dodatkowego za rok 2019. Czy pracownik nabywa go w całości, czy proporcjonalnie? b) wymiar urlopu podstawowego i dodatkowego za rok 2020 c) czy udzielając urlopu wypoczynkowego z puli odliczamy 6 godzin czy 5 godzin i 15 minut (obniżony czas pracy pracownika) za jeden dzień urlopu?”
Pracownikowi, który został zaliczony do znacznego i umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, przysługuje urlop dodatkowy w wymiarze …
(…) 10 dni w roku (art. 19 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych; zwanej dalej ustawą). Jego przyznanie powoduje zwiększenie wymiaru urlopu zwykłego, który łącznie może wynieść nawet do 30 lub 36 dni urlopu w roku kalendarzowym, w zależności od ogólnego stażu pracy. Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego pracownik nabywa po przepracowaniu 1 roku po dniu zaliczenia go do znacznego bądź umiarkowanego stopnia niepełnosprawności.
Zaliczenia takiego dokonują zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności. Urlop dodatkowy będzie przysługiwać w wymiarze pełnych 10 dni, niezależnie od tego, czy pracownik nabędzie do niego prawo na początku czy na końcu danego roku kalendarzowego.
Dodatkowy urlop dla niepełnosprawnego, pomimo swoich odrębności, zachowuje status wypoczynkowego, stąd stosowana jest do niego większość przepisów Kodeksu pracy dotyczących urlopów (w zakresie m.in. zasady proporcjonalności przy ustalaniu wymiaru urlopu, zaokrągleń, przerwania urlopu czy przesunięcia terminu jego wykorzystania). Podobnie jak „zwykły” urlop, wymiar urlopu dodatkowego dla niepełnosprawnego ustalany jest proporcjonalnie do wymiaru etatu pracownika, biorąc za podstawę wymiar urlopu dla pracownika pełnoetatowego.
Przepisy prawa pracy nie określają metodyki obliczania takiego dodatkowego urlopu, można jednak dokonać tego obliczenia poprzez zsumowanie wymiaru urlopu wypoczynkowego przysługującego pracownikowi na podstawie Kodeksu pracy oraz urlopu dodatkowego, a następnie ustalenie proporcjonalności z tak obliczonego „łącznego” wymiaru. Wyliczony w ten sposób urlop należy przeliczyć na godziny, przy czym jeden dzień urlopu odpowiada 8 godzinom pracy, a jeżeli norma dobowa czasu pracy pracownika jest inna (w przypadku pracownika niepełnosprawnego w stopniu umiarkowanym wynosi 7 godzin), wówczas dzień urlopu jest równy tej normie.
Natomiast w kolejnych latach zatrudnienia należy udzielać urlopu według reguł kodeksowych. Tak więc zgodnie z art. 154 § 2 Kodeksu pracy wymiar urlopu pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika; niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia. Odnosząc się do tematyki udzielania urlopu dla pracownika niepełnoetatowego, to zgodnie z art. 1542 Kodeksu pracy – urlopu udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, w wymiarze godzinowym odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy pracownika w danym dniu.
Paweł Nowak – prawnik prawa pracy i prawa oświatowego
Podstawa prawna:
- Ustawa z dn. 27.08.1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych – Dz.U. z 2019 r. poz. 1172 z późn. zm.
- Ustawa z dn. 26.06.1974 r. Kodeks pracy – tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 1040 z późn. zm.
