„Jestem Ukrainką, mam 4 dzieci, już 1,5 roku czekam na decyzję o przedłużenie pobytu w Polsce. Jestem w Polsce już 7 lat, mam 5 dzieci. Jak można załatwić 300+ i 500+ w trakcie rozpatrywania przedłużenia? Moje dzieci odczuwają rasizm. Są pieniądze dla uczniów polskich szkół, moje w tej chwili uczą się, a pieniędzy ja nie mogę im załatwić, bo urząd 1,5 roku rozpatruje dokumenty. Proszę o pomoc, nie daję rady, nie znam przypisów.”
Obowiązująca od dnia 01.04.2016 r. ustawa o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, określa warunki nabywania prawa do świadczenia wychowawczego (tj. tzw. programu 500+) oraz zasady przyznawania i wypłacania tego świadczenia obywatelom polskim oraz cudzoziemcom w …
(…) art. 1:
a) „do których stosuje się przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego,
b) jeżeli wynika to z wiążących Rzeczpospolitą Polską dwustronnych umów międzynarodowych o zabezpieczeniu społecznym,
c) przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z okolicznościami, o których mowa w art. 127 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2018 r. poz. 2094 i 2399 oraz z 2019 r. poz. 577 i 622), jeżeli zamieszkują z dziećmi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
d) posiadającym kartę pobytu z adnotacją „dostęp do rynku pracy”, jeżeli zamieszkują z dziećmi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z wyłączeniem obywateli państw trzecich, którzy uzyskali zezwolenie na pracę na terytorium państwa członkowskiego na okres nieprzekraczający sześciu miesięcy, obywateli państw trzecich przyjętych w celu podjęcia studiów lub pracy sezonowej oraz obywateli państw trzecich, którzy mają prawo do wykonywania pracy na podstawie wizy,
e) przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
-na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy, o którym mowa w art. 139a ust. 1 lub art. 139o ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, lub
– w związku z korzystaniem z mobilności krótkoterminowej pracownika kadry kierowniczej, specjalisty lub pracownika odbywającego staż w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa na warunkach określonych w art. 139n ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach jeżeli zamieszkują z dziećmi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z wyłączeniem cudzoziemców, którym zezwolono na pobyt i pracę na okres nieprzekraczający dziewięciu miesięcy, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
f) przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:
– na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy, o którym mowa w art. 151 lub art. 151b ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach,
– na podstawie wizy krajowej w celu prowadzenia badań naukowych lub prac rozwojowych,
− w związku z korzystaniem z mobilności krótkoterminowej naukowca na warunkach określonych w art. 156b ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach
− z wyłączeniem cudzoziemców, którym zezwolono na pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres nieprzekraczający sześciu miesięcy, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
- Prawo do świadczenia wychowawczego przysługuje osobom, o których mowa w ust. 2, jeżeli zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres, w jakim mają otrzymywać świadczenie wychowawcze, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.”
Mając powyższe na uwadze, Autor pytania przedstawił w sposób ogólnikowy swój stan faktyczny, który to uniemożliwia udzielenie precyzyjnej odpowiedzi. Przykładowo, nie ma w nim żadnych informacji na podstawie jakich dokumentów cudzoziemiec przebywa na terytorium RP. Chodzi o dokumenty pobytowe, o pracę. Jest to tematyka skomplikowana, wymagająca precyzyjnego przedstawienia faktów, bo oparta na kilku aktach prawnych, w tym ustawy o cudzoziemcach, ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, a także przepisach wykonawczych do ww. ustaw.
Paweł Nowak – prawnik prawa pracy i prawa oświatowego
Podstawa prawna:
- Ustawa z dn. 12.12.2013 r. o cudzoziemcach – Dz.U. z 2018 r. poz. 2094 z późn. zm.
- Ustawa z dn. 11.02.2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci – Dz.U. z 2018 r. poz. 2134 z późn. zm.
- Ustawa z dn. 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy – Dz.U. z 2019 r. poz. 1482 ze zm.
