„Zasiedzenie spadku – czy to prawo jest aktualne i czy po 30 latach następuje zasiedzenie, czy też należy się jakaś część jednemu z rodzeństwa?”
W pierwszej kolejności należy wyjaśnić, iż zgodnie z …
(…) art. 922 Kodeksu cywilnego, spadek to prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób – spadkobierców. Istotne jednak jest to, że nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.
Z kolei zasiedzenie uregulowane w art. 172 – 176 K.c. dotyczy jedynie niektórych praw rzeczowych, tj. prawa własności ruchomości i nieruchomości, służebności gruntowej, służebności przesyłu, użytkowania wieczystego i udziału we współwłasności.
To krótkie porównanie instytucji spadku i zasiedzenia prowadzi do wniosku, że nie można zasiedzieć spadku jako całości, a jedynie możliwe jest zasiedzenie określonych składników spadku – rzeczy ruchomych i nieruchomości.
W przypadku zasiedzenia ruchomości wymagany jest trzyletni okres nieprzerwanego posiadania rzeczy jako posiadacz samoistny oraz dobra wiara posiadacza.
Z kolei co się tyczy zasiedzenia nieruchomości mamy okres 20-letni nieprzerwanego posiadania i dobrą wiarę posiadacza albo okres 30-letni, jeżeli posiadacz był w złej wierze.
W myśl art. 1029 § 1 K.c. – spadkobierca może żądać, ażeby osoba, która włada spadkiem jako spadkobierca, lecz spadkobiercą nie jest, wydała mu spadek. To samo dotyczy poszczególnych przedmiotów należących do spadku. Przyjmuje się, iż roszczenie o wydanie spadku przedawnia się na zasadach ogólnych (art. 118 K.c.). Przedawnienie roszczenia nie wyłącza jednak ochrony wynikającej z przepisów szczególnych, np. roszczenie o wydanie nieruchomości nie przedawnia się (art. 223 § 1 K.c.).
Podniesienie zarzutu zasiedzenia w sprawie o dział spadku ma sens, chyba że spadkobierca już wcześniej wytoczył sprawę o stwierdzenie zasiedzenia. Jeśli sąd spadku uwzględni podniesiony zarzut zasiedzenia, stwierdzi wówczas, że nieruchomość nie należy do spadku, a zatem nie podlega podziałowi pomiędzy spadkobierców.
Oczywiście spadkobierca, który domaga się uwzględnienia zarzutu przedawnienia w sprawie o dział spadku bądź też jest inicjatorem sprawy o stwierdzenie zasiedzenia musi wykazać, iż był i jest posiadaczem samoistnym przez określony przepisami nieprzerwany czas, ponieważ to na tym spadkobiercy spoczywa ciężar dowodu w myśl art. 6 K.c.
Sandra Grzywocz-Nowak – adwokat
Podstawa prawna:
Ustawa z dn. 23.04.1964 r. Kodeks cywilny – tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 1145.
