„Od 12 lat prowadzę niepubliczne placówki oświatowe. Jestem zmuszona zatrudnić wicedyrektora w szkole. Zatrudniam osobę, która przejmie większość moich codziennych szkolnych obowiązków. Jest to osoba spoza branży. Nie pracowała w oświacie, więc muszę ją wprowadzić od zera. Dlatego chciałabym zabezpieczyć się na okoliczność „wyniesienia” mojego know how i przejścia tej osoby do konkurencji lub otwarcia takiej działalności jak moja przez tą osobę. Spotkałam się z takimi zapisami jak klauzule w umowie, że przez 2 lata osoba nie może pracować w branży u konkurencji. Jak to zrobić? Jakie zapisy powinny znaleźć się w umowie?”
Po ustaniu stosunku pracy pracodawca może zakazać prowadzenia działalności konkurencyjnej jedynie pracownikowi …
(…) posiadającemu dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Przez pojęcie „szczególnie ważnych informacji” należy rozumieć również informacje dotyczące organizacji jednostki. Zakaz konkurencji musi przybrać postać umowy zawierającej:
- określenie pojęcia działalności konkurencyjnej,
- pracodawców, na rzecz których nie można świadczyć działalności konkurencyjnej,
- okres obowiązywania umowy,
- wysokość odszkodowania.
Przez działalność konkurencyjną dla dotychczasowego pracodawcy można tu rozumieć działalność gospodarczą zbieżną z działalnością dotychczasowego pracodawcy, czy ogólniej prowadzoną osobiście działalność podobnego charakteru do tej, która była wykonywana u dotychczasowego pracodawcy, a której wykonywanie może narazić dotychczasowego pracodawcę na szkody.
Niewątpliwie otwarcie placówki oświatowej na tym samym terenie za taką działalność konkurencyjną może zostać poczytane.
Istotną kwestią jest jednak sprawa odszkodowania dla pracownika. Powstrzymanie się przez niego od wykonywania działalności konkurencyjnej oznacza bowiem utratę korzyści związanych z wykonywaniem jej działalności. To z kolei rodzi po stronie byłego pracodawcy obowiązek wypłacania odszkodowania. Zgodnie z art. 1012 § 3 Kodeksu pracy, odszkodowanie nie może być niższe od 25% wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy przez okres odpowiadający okresowi obowiązywania zakazu konkurencji; odszkodowanie może być wypłacane w miesięcznych ratach.
Co do okresu obowiązywania zakazu konkurencji, to strony umowy ustalają go dowolnie. Może on zatem trwać przez przywołane w pytaniu dwa lata.
Michał Łyszczarz – specjalista prawa oświatowego
Podstawa prawna:
Ustawa z dn. 26.06.1974 r. Kodeks pracy – tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 1040.
