Ustawa z dnia 9 stycznia 2020 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw dotyczy waloryzacji
świadczeń emerytalno-rentowych w roku 2020. Wprowadzono odstępstwo od zasad
waloryzacji określonych w podstawowej dla tej materii ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 53), które polega na tym, że przy zachowaniu reguły procentowego podwyższania
świadczeń wskaźnikiem waloryzacji, ustalonym zgodnie z art. 89 ustawy o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, określono gwarantowaną kwotę podwyżki.
Dla świadczeń, w wysokość przysługującej w dniu 29 lutego 2020 r., wyniesie ona nie mniej
niż 70 zł. Mechanizm wskazany w art. 5 niniejszej nowelizacji obejmie wymienione
w ustawie świadczenia z powszechnego ubezpieczenia społecznego, z ubezpieczenia
społecznego rolników oraz świadczenia zaopatrzeniowe (w tym tzw. mundurowe), a także
dodatki (art. 6).
W katalogu świadczeń podlegających waloryzacji uwzględniono rodzicielskie
świadczenie uzupełniające (ustawa z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu
uzupełniającym, Dz. U. poz. 303), a wśród dodatków – dodatek pieniężny wprowadzony
w art. 12a ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2017 r. poz. 2193, z późn. zm.), które weszły do systemu prawnego w roku 2019.
Nie jest to pierwsza waloryzacja świadczeń odbiegająca od zasad przyjętych w 1998 r.
Odstępstwa te za każdym razem uzasadniano względami ochrony realnej wartości niskich
świadczeń. Waloryzacja na podobnych zasadach, tj. wskaźnikiem procentowym oraz
ustaleniem gwarantowanego progu podwyżki świadczenia, odbyła się do tej pory
czterokrotnie (w 2012 r. podwyżka nie mniej niż 71 zł, w 2015 r. 36 zł, w 2017 r. 10 zł,
w 2019 r. 70 zł). Obecnie przyjęta regulacja, również o charakterze incydentalnym, tj. na
dany rok, jest uzasadniana ochroną poziomu najniższych świadczeń.
Od 1 marca wszystkie emerytury i renty wzrosną o 3,24%, nie mniej niż o 70 zł brutto (35 zł w wypadku emerytury częściowej i 52,50 zł w wypadku renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy i renty inwalidzkiej III grupy). Do 1200 zł wzrosną najniższe emerytury, renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, renty rodzinne i renty socjalne, do 900 zł – renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Dodatki do emerytur i rent zostaną podwyższone procentowym wskaźnikiem waloryzacji.
Większą podwyżkę otrzyma około 6,2 mln emerytów i rencistów, których świadczenie nie przekracza 2160,49 zł brutto. Nowelizacja podwyższa także do 1700 zł próg uprawniający do wypłaty świadczenia dla osób w wieku 18 lat niezdolnych do samodzielnej egzystencji.
Ustawa, co do zasady, ma wejść w życie z dniem 1 marca 2019 r.
Źródło: senat.gov.pl, oprac. BO
