Podczas strajku nauczycieli rząd przygotował, a parlament uchwalił przepisy nowelizujące ustawę o systemie oświaty oraz ustawę – Prawo oświatowe w zakresie klasyfikowania uczniów i przeprowadzania egzaminów (Dz.U. z 2019 r. poz. 761). Miały one zagwarantować uczniom ukończenie szkoły na wypadek, gdyby zakłócona została realizacja za-dań i kompetencji ustawowych organów szkoły.
Przepisy te – jeżeli MEN się z nich nie wycofa – będą stosowane także w kolejnych latach szkolnych. Weszły w życie 27.04.2019 r.
Jedną z kompetencji stanowiących rady pedagogicznej jest podejmowanie uchwał w sprawie wyników klasyfikacji i promocji uczniów – mówi o tym art. 70 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo oświatowe. Jeżeli rada pedagogiczna nie …
(..) będzie mogła wypełnić tego obowiązku, zastosowanie znajdą wprowadzone ww. nowelizacją przepisy art. 73a ust. 1–4 u.P.o.
Regulacje te stanowią, że w razie niepodjęcia przez radę pedagogiczną uchwały klasyfikacyjnej o wynikach klasyfikacji i promocji uczniów rozstrzyga dyrektor szkoły. W przypadku, gdy dyrektor szkoły nie podejmie takiego rozstrzygnięcia, o wynikach klasyfikacji i pro-mocji uczniów rozstrzyga nauczyciel wyznaczony przez organ prowadzący szkołę – przy czym w szkołach prowadzonych przez j.s.t. zadania i kompetencje organu prowadzącego wykonują odpowiednio wójt (burmistrz, prezydent miasta), zarząd powiatu, zarząd województwa. Dokumentację dotyczącą klasyfikacji i promocji uczniów oraz ukończenia przez nich szkoły, w przypadkach, o których mowa wyżej, podpisu-ją odpowiednio dyrektor szkoły lub nauczyciel wyznaczony przez organ prowadzący szkołę.
MEN poinformowało, że w tym roku w większości liceów i techników końcowej klasyfikacji dokonali nauczyciele na podstawie uchwały rady pedagogicznej. W 200 szkołach do przeprowadzenia klasyfikacji skorzystano ze znowelizowanych przepisów – obowiązek rad pedagogicznych w zakresie oceniania, klasyfikowania, promowania uczniów przejęli dyrektorzy szkoły. Nigdzie nie było natomiast konieczności zastosowania przepisów pozwalających zaangażować w ten proces nauczyciela wyznaczonego przez organ prowadzący szkołę.
Dodatkowe rozwiązania
Dodatkowe – komplementarne z wyżej omówionymi – rozwiązania wprowadzono także do ustawy o systemie oświaty.
Zgodnie z nowym art. 44zra ust. 1–3 u.s.o. w przypadku niewykonania przez nauczyciela, wychowawcę oddziału, osobę prowadzącą praktyczną naukę zawodu lub radę pedagogiczną zadań i kompetencji w zakresie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów, o których mowa w rozdziale 3a u.s.o. oraz w przepisach wydanych na pod-stawie art. 44zb u.s.o. i art. 44zq u.s.o., te zadania i kompetencje wykonuje dyrektor szkoły lub upoważniony przez niego nauczyciel.
W przypadku gdy dyrektor szkoły lub upoważniony przez niego nauczyciel nie wykonują tych zadań i kompetencji, organ prowadzący szkołę wyznacza nauczyciela, który je wykonuje. W szkołach prowadzonych przez j.s.t. zadania i kompetencje organu prowadzącego określone wyżej wykonują odpowiednio wójt (burmistrz, prezydent miasta), zarząd powiatu, zarząd województwa.
Zgodnie z nowym art. 44zzzz ust. 1–3 u.s.o. w przypadku niewykonania przez nauczyciela lub radę pedagogiczną zadań i kompetencji w zakresie przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty, egzaminu maturalnego i egzaminu zawodowego, o których mowa w rozdziale 3b u.s.o. oraz w przepisach wydanych na podstawie art. 44zzza i art. 44 zzzv u.s.o., te zadania i kompetencje wykonuje dyrektor szkoły lub upoważniony przez niego nauczyciel.
W przypadku gdy dyrektor szkoły lub upoważniony przez niego nauczyciel nie wykonują tych zadań i kompetencji, wykonuje je nauczyciel wyznaczony przez organ prowadzący szkołę. W szkołach prowadzonych przez j.s.t. zadania i kompetencje organu prowadzącego określone wyżej wykonują odpowiednio wójt (burmistrz, prezydent miasta), zarząd powiatu, zarząd województwa.
Według MEN nowe przepisy uzupełniają dotychczasowe rozwiązania prawne określające zadania i kompetencje nauczycieli przedmiotów, wychowawców i rad pedagogicznych w zakresie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów oraz przeprowadzania egzaminów.
W dotychczasowym stanie prawnym nie było żadnych rozwiązań na wypadek, gdyby którykolwiek z tych podmiotów, z różnych przyczyn, nie wykonał ciążących na nim obowiązków. Taka sytuacja mogłaby zahamować proces przechodzenia ucznia przez kolejne etapy edukacyjne.
Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego
Podstawa prawna:
1. Ustawa z dn. 07.09.1991 r. o systemie oświaty – Dz.U. z 2018 r. poz. 1457 z późn. zm.
2. Ustawa z dn. 14.12.2016 r. Prawo oświatowe – Dz.U. z 2018 r. poz. 996 z późn. zm.
