Rozp. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych…

951

Ostatnia zmiana Dz.U. 2015.1954


Rozporządzenie Ministra Finansów

z dnia 5 lipca 2010 r.

w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej

Opracowano na podstawie: Dz.U. z 2013 r. poz. 289; z 2015 r. poz. 1954

Ostatnie zmiany (Dz.U. z 2015 r. poz. 1954), zaznaczone w tekście na czerwono — weszły w życie dnia 01.01.2016 r. — dotyczą § 16 oraz zał. nr 3 i 7.

Na podstawie art. 40 ust. 4 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 oraz z 2010 r. Nr 28, poz. 146, Nr 96, poz. 620 i Nr 123, poz. 835) zarządza się, co następuje:

Rozdział 1

Przepisy ogólne

§ 1.

Rozporządzenie określa szczególne zasady rachunkowości oraz plany kont dla:

1) budżetu państwa;

2) budżetów jednostek samorządu terytorialnego;

3) jednostek budżetowych;

4) samorządowych zakładów budżetowych;

5) państwowych funduszy celowych;

6) jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.

§ 2.

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

1) ustawie o rachunkowości — rozumie się przez to ustawę z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223, Nr 157, poz. 1241 i Nr 165, poz. 1316 oraz z 2010 r. Nr 47, poz. 278);

2) ustawie o finansach publicznych — rozumie się przez to ustawę z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych;

3) jednostce — rozumie się przez to jednostki, o których mowa w § 1 pkt 3 i 4;

4) placówce — rozumie się przez to jednostkę, o której mowa w § 1 pkt 6;

5) środkach trwałych — rozumie się przez to środki, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy o rachunkowości, w tym środki trwałe stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, otrzymane w zarząd lub użytkowanie i przeznaczone na potrzeby jednostki.

Rozdział 2

Szczególne zasady rachunkowości dla budżetu i jednostek

§ 3.

Ustalenie deficytu budżetu państwa oraz nadwyżki lub deficytu budżetu środków europejskich następuje na odrębnych kontach księgowych w zakresie faktycznie (kasowo) zrealizowanych podatkowych i niepodatkowych dochodów i wydatków budżetu państwa oraz na odrębnych kontach księgowych w zakresie faktycznie (kasowo) zrealizowanych dochodów i wydatków budżetu środków europejskich.

§ 4.

Państwowe jednostki budżetowe ujmują w księgach rachunkowych:

1) podatkowe i niepodatkowe dochody budżetu państwa i wydatki budżetu państwa faktycznie (kasowo) zrealizowane na rachunkach bankowych dochodów lub wydatków budżetowych w danym roku budżetowym, z uwzględnieniem okresu przejściowego określonego w odrębnych przepisach;

2) wydatki budżetu środków europejskich faktycznie (kasowo) zrealizowane lub zrealizowane przez BGK na podstawie zleceń płatności w danym roku budżetowym, z uwzględnieniem okresu przejściowego określonego w odrębnych przepisach.

§ 5.

W celu ustalenia nadwyżki lub deficytu budżetów jednostek samorządu terytorialnego operacje dotyczące ich dochodów i wydatków są ujmowane w księgach rachunkowych na odrębnych kontach księgowych w zakresie faktycznie (kasowo) zrealizowanych wpływów i wydatków dokonanych na bankowych rachunkach budżetów oraz rachunkach bieżących dochodów i wydatków budżetowych jednostek budżetowych, z wyjątkiem operacji szczególnych określonych w odrębnych przepisach.

§ 6.

1. Środki trwałe stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego otrzymane nieodpłatnie, na podstawie decyzji właściwego organu, mogą być wycenione w wartości określonej w tej decyzji.

2. Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne umarza się lub amortyzuje. Odpisów umorzeniowych lub amortyzacyjnych dokonuje się według zasad przyjętych przez jednostkę zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości. Ustalając zasady umarzania lub amortyzacji, jednostka może przyjąć stawki określone w przepisach o podatku dochodowym od osób prawnych albo stawki określone przez dysponenta części budżetowej albo zarząd jednostki samorządu terytorialnego.

3. Jednorazowo, przez spisanie w koszty w miesiącu przyjęcia do używania, mogą być umarzane:

1) książki i inne zbiory biblioteczne;

2) środki dydaktyczne służące procesowi dydaktyczno-wychowawczemu realizowanemu w szkołach i placówkach oświatowych;

3) odzież i umundurowanie;

4) meble i dywany;

5) inwentarz żywy;

6) pozostałe środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne o wartości nieprzekraczającej wielkości ustalonej w przepisach o podatku dochodowym od osób prawnych, dla których odpisy amortyzacyjne są uznawane za koszt uzyskania przychodu w 100 % ich wartości, w momencie oddania do używania.

4. Nie umarza się gruntów oraz dóbr kultury.

5. Wartość początkowa środków trwałych i dotychczas dokonane odpisy umorzeniowe podlegają aktualizacji zgodnie z zasadami określonymi w odrębnych przepisach, a wyniki aktualizacji są odnoszone na fundusz.

6. Inwentaryzacja nieruchomości powinna zapewnić porównanie danych wynikających z ewidencji księgowej z ewidencją odpowiednio gminnego, powiatowego i wojewódzkiego zasobu nieruchomości.

7. Zapasy wojenne podlegają inwentaryzacji według zasad określonych w odrębnych przepisach.

§ 7.

Do przychodów urzędu jednostki samorządu terytorialnego zalicza się dochody budżetu jednostki samorządu terytorialnego nieujęte w planach finansowych innych samorządowych jednostek budżetowych.

§ 8.

1. Wartość należności aktualizuje się zgodnie z ustawą o rachunkowości, z zastrzeżeniem ust. 24.

2. Odpisy aktualizujące wartość należności dotyczących rozchodów budżetu zalicza się do wyników na pozostałych operacjach niekasowych.

3. Odpisy aktualizujące wartość należności dotyczących funduszy tworzonych na podstawie ustaw obciążają fundusze.

4. Odpisy aktualizujące wartość należności są dokonywane nie później niż na dzień bilansowy.

5. Odsetki od należności i zobowiązań, w tym również tych, do których stosuje się przepisy dotyczące zobowiązań podatkowych, ujmuje się w księgach rachunkowych w momencie ich zapłaty, lecz nie później niż pod datą ostatniego dnia kwartału w wysokości odsetek należnych na koniec tego kwartału.

6. Należności i zobowiązania oraz inne składniki aktywów i pasywów wyrażone w walutach obcych wycenia się nie później niż na koniec kwartału, według zasad obowiązujących na dzień bilansowy.

§ 9.

1. Jednostki zwolnione z podatku dochodowego od osób prawnych mogą umarzać i amortyzować środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne jednorazowo za okres całego roku, natomiast jednostki rozliczające podatek dochodowy od osób prawnych za inne okresy niż okresy miesięczne jednorazowo za dany okres.

2. Jednostki postawione w stan likwidacji wyceniają aktywa według zasad określonych dla jednostek kontynuujących działalność, chyba że przepisy o likwidacji jednostki stanowią inaczej.

§ 9a.

Jednostki nie dokonują biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów wynikających z obowiązku wykonania przyszłych świadczeń na rzecz pracowników, w tym świadczeń emerytalnych.

Rozdział 3

Szczególne zasady rachunkowości dla placówek

§ 10.

1. Placówki prowadzą rachunkowość w walutach zatwierdzonych planów finansowych lub w walutach określonych przez dysponenta części budżetowej.

2. Dysponent części budżetowej może powierzyć prowadzenie rachunkowości placówki innej placówce lub jednostce.

§ 11.

1. Środki trwałe do wartości stanowiącej równowartość 500 euro, wartości niematerialne i prawne oraz materiały zalicza się do kosztów placówki bezpośrednio po ich nabyciu, a uzyskane w wyniku finansowania inwestycji spisuje się w ciężar funduszu inwestycyjnego bezpośrednio po rozliczeniu inwestycji.

2. Środki trwałe wycenia się w wartości ceny nabycia lub kosztów poniesionych na budowę lub ulepszenie środka trwałego lub według zasad określonych przez dysponenta części budżetowej.

3. Środki trwałe, pozostałe środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne placówek nie podlegają umorzeniu i amortyzacji.

§ 12.

Do należności i zobowiązań placówek stosuje się przepisy § 8.

§ 13.

Okresem sprawozdawczym placówki jest kwartał.

Rozdział 4

Plany kont

§ 14.

1. Wprowadza się następujące plany kont:

1) plan kont dla budżetu państwa, określony w załączniku nr 1 do rozporządzenia;

2) plan kont dla budżetów jednostek samorządu terytorialnego, określony w załączniku nr 2 do rozporządzenia;

3) plan kont dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, określony w załączniku nr 3 do rozporządzenia;

4) plan kont dla placówek, określony w załączniku nr 4 do rozporządzenia.

2. Plany kont stanowią podstawę do opracowania zakładowych planów kont.

§ 15.

1. Ustalając zakładowy plan kont, należy się kierować następującymi zasadami:

1) konta wskazane w planach kont należy traktować jako standardową liczbę kont, która może być ograniczona jedynie o konta służące do księgowania operacji gospodarczych niewystępujących w jednostce lub placówce albo uzupełniona o konta zgodne co do treści ekonomicznej, w tym również przy wykorzystaniu symboli kont, które nie mają zastosowania w jednostce;

2) plan kont dla budżetu jednostki samorządu terytorialnego może być uzupełniony, w miarę potrzeby, o właściwe konta planu kont dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych;

3) konta wskazane w planach kont ujętych w załącznikach do rozporządzenia mogą być dzielone na dwa lub więcej kont syntetycznych;

4) zakładowy plan kont powinien uwzględniać ustalenia dysponenta części budżetowej lub zarządu jednostki samorządu terytorialnego dotyczące zasad grupowania operacji gospodarczych istotnych dla rodzaju działalności;

5) zakładowy plan kont powinien zapewniać możliwość sporządzenia sprawozdań finansowych, sprawozdań budżetowych lub innych sprawozdań określonych w odrębnych przepisach.

2.W jednostkach zobowiązanych — na podstawie odrębnych przepisów — do planowania i sprawozdawczości budżetowej w układzie zadaniowym, ewidencja operacji dotyczących wykonania budżetu w układzie zadaniowym jest prowadzona z wykorzystaniem konta pozabilansowego planu kont jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych zawartego w załączniku nr 3 do rozporządzenia, z zastrzeżeniem ust. 2a.

2a.Ewidencja wykonania budżetu w układzie zadaniowym może być prowadzona w inny sposób ustalony przez jednostkę pod warunkiem, że zapewni wykonanie obowiązków sprawozdawczych wynikających z odrębnych przepisów.

3. Plan kont dla budżetu państwa może być uzupełniony o dodatkowe konta.

§ 16.

1. Jeżeli przepisy dotyczące sprawozdań nakładają obowiązek:

1) wykazywania w sprawozdaniach obrotów na określonych kontach — stosowana technika księgowości powinna umożliwić prawidłowe ustalenie wysokości tych obrotów;

2) uzyskiwania informacji również w innych układach niż określone w planie kont — ewidencja aktywów, pasywów oraz kosztów i przychodów może być dokonywana według innych dodatkowych klasyfikacji.

2. W zależności od potrzeb można stosować następujące zasady ewidencji i rozliczania kosztów działalności podstawowej:

1) ponoszone koszty ujmuje się tylko na kontach zespołu 4 „Koszty według rodzajów i ich rozliczenie”;

2) ponoszone koszty ujmuje się tylko na kontach zespołu 5 „Koszty według typów działalności i ich rozliczenie” z odpowiednim wyodrębnieniem na kontach analitycznych kosztów w układzie rodzajowym;

3) ponoszone koszty ujmuje się zarówno na kontach zespołu 4 „Koszty według rodzajów i ich rozliczenie”, jak i w zespole 5 „Koszty według typów działalności i ich rozliczenie” z dalszym ich rozliczeniem na konta zespołu 6 „Produkty” i 7 „Przychody, dochody i koszty”.

Rozdział 5

Sprawozdawczość finansowa

§ 17.

1. Na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych jednostki, o których mowa w § 1 pkt 3 i 4, sporządzają sprawozdanie finansowe składające się z:

1) bilansu;

2) rachunku zysków i strat (wariant porównawczy);

3) zestawienia zmian w funduszu.

2. Placówki sporządzają sprawozdanie finansowe obejmujące bilans na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych (dzień bilansowy), to jest na dzień 31 grudnia.

3. Bilans powinien zawierać informacje w zakresie ustalonym dla:

1) jednostki budżetowej i samorządowego zakładu budżetowego — w załączniku nr 5 do rozporządzenia;

2) placówki — w załączniku nr 6 do rozporządzenia.

4. Rachunek zysków i strat (wariant porównawczy) powinien zawierać informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 7 do rozporządzenia.

5. Zestawienie zmian w funduszu powinno zawierać informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 8 do rozporządzenia.

6. Z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego sporządza się bilans zawierający informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 9 do rozporządzenia.

7. Zdarzenia dotyczące państwowego funduszu celowego ujmuje się w księgach rachunkowych i wykazuje w sprawozdaniu finansowym jednostki obsługującej dysponenta tego funduszu.

§ 18.

1. Rokiem obrotowym jest rok budżetowy.

2. Okresem sprawozdawczym jest miesiąc.

3. Ostateczne zamknięcie i otwarcie ksiąg rachunkowych jednostki i placówki kontynuującej działalność powinno nastąpić do dnia 30 kwietnia roku następnego, a w jednostkach, których sprawozdanie finansowe podlega zatwierdzeniu, w ciągu 15 dni od dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego za rok obrotowy.

§ 19.

1. Jednostki budżetowe obsługujące dysponenta części budżetowej i dysponentów środków budżetu państwa drugiego stopnia sporządzają łączne sprawozdania finansowe, będące sumą sprawozdań finansowych jednostek i placówek podległych dysponentom części budżetowej i dysponentom środków budżetu państwa drugiego stopnia oraz własnego sprawozdania finansowego, z odpowiednim wyłączeniem wzajemnych rozliczeń dokonywanych między tymi jednostkami.

2. Wyłączenia wzajemnych rozliczeń, o których mowa w ust. 1, dotyczą w szczególności:

1) wzajemnych należności i zobowiązań oraz innych rozrachunków o podobnym charakterze;

2) wyniku finansowego ustalonego na operacjach dokonywanych pomiędzy jednostkami, o których mowa w ust. 1.

§ 20.

1. Sprawozdanie finansowe jednostki samorządu terytorialnego składa się z:

1) bilansu z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego;

2) łącznego bilansu obejmującego dane wynikające z bilansów samorządowych jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, zawierającego informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 5 do rozporządzenia;

3) łącznego rachunku zysków i strat obejmującego dane wynikające z rachunków zysków i strat samorządowych jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, zawierającego informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 7 do rozporządzenia;

4) łącznego zestawienia zmian w funduszu obejmującego dane wynikające z zestawień zmian w funduszu samorządowych jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, zawierającego informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 8 do rozporządzenia.

2. Sporządzając sprawozdanie finansowe, o którym mowa w ust. 1, należy dokonać odpowiednich wyłączeń wzajemnych rozliczeń między jednostkami.

3. Wyłączenia wzajemnych rozliczeń, o których mowa w ust. 2, dotyczą w szczególności:

1) wzajemnych należności i zobowiązań oraz innych rozrachunków o podobnym charakterze;

2) wyniku finansowego ustalonego na operacjach dokonywanych pomiędzy jednostkami, o których mowa w ust. 1.

4. Sporządzając sprawozdanie finansowe, jednostka samorządu terytorialnego przedstawia w informacji uzupełniającej do tego sprawozdania dane o wysokości środków na świadczenia pracownicze zabezpieczone w wieloletniej prognozie finansowej jednostki samorządu terytorialnego.

§ 21.

Zarząd jednostki samorządu terytorialnego sporządza skonsolidowany bilans, stosując odpowiednio przepisy rozdziału 6 ustawy o rachunkowości przy założeniu, że jednostką dominującą jest jednostka samorządu terytorialnego. Skonsolidowany bilans powinien zawierać informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 10 do rozporządzenia.

§ 22.

Informacje zawarte w sprawozdaniu finansowym, w bilansie z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego i w skonsolidowanym bilansie jednostki samorządu terytorialnego mogą być wykazywane z większą szczegółowością niż określona w załącznikach do rozporządzenia, jeżeli wynika to z potrzeb lub specyfiki jednostki.

§ 23.

Sprawozdania finansowe, o których mowa w § 17 ust. 1 i 2, § 19 i 20, oraz bilanse, o których mowa w § 17 ust. 6 i § 21, sporządza się w języku polskim i w walucie polskiej. Dane liczbowe wykazuje się w złotych i groszach.

§ 24.

Sprawozdanie finansowe, o którym mowa w § 17 ust. 1 i 2, oraz bilans, o którym mowa w § 17 ust. 6, sporządza się w terminie 3 miesięcy od dnia, na który zamyka się księgi rachunkowe.

§ 25.

1. Sprawozdanie finansowe jednostki i placówki podpisują odpowiednio kierownik jednostki i główny księgowy albo kierownik placówki i księgowy placówki, z zastrzeżeniem ust. 2.

2. Bilans z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego podpisują zarząd i skarbnik.

3. Sprawozdanie finansowe i skonsolidowany bilans jednostki samorządu terytorialnego podpisuje zarząd i skarbnik.

§ 26.

1. Kierownicy jednostek i placówek składają sprawozdania finansowe odpowiednio dysponentom środków budżetu wyższego stopnia lub zarządom jednostek samorządu terytorialnego w terminie do dnia 31 marca roku następnego.

2. Dysponenci środków budżetu drugiego stopnia przekazują łączne sprawozdania finansowe dysponentom części budżetowej do dnia 15 kwietnia roku następnego.

3. Dysponenci części budżetowej przekazują łączne sprawozdania finansowe do Ministerstwa Finansów do dnia 30 kwietnia roku następnego.

4. Zarządy jednostek samorządu terytorialnego przekazują sprawozdania finansowe, o których mowa w § 20, do właściwych regionalnych izb obrachunkowych w terminie do dnia 30 kwietnia roku następnego.

5. Zarządy jednostek samorządu terytorialnego przekazują do właściwych regionalnych izb obrachunkowych skonsolidowane bilanse w formie pisemnej i w formie dokumentu elektronicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. Nr 64, poz. 565, z późn. zm.) w terminie do dnia 30 czerwca roku następnego, z zastrzeżeniem ust. 6.

6. Zarządy jednostek samorządu terytorialnego mogą przekazywać skonsolidowane bilanse wyłącznie w formie dokumentu elektronicznego tylko wtedy, gdy autentyczność ich pochodzenia i integralność ich treści będą zagwarantowane bezpiecznym podpisem elektronicznym w rozumieniu ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz. U. Nr 130, poz. 1450, z późn. zm.), weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu.

7. Regionalne izby obrachunkowe przekazują do Ministerstwa Finansów skonsolidowane bilanse jednostek samorządu terytorialnego w formie dokumentu elektronicznego do dnia 14 lipca roku następnego.

8. Placówki przekazują sprawozdanie finansowe w sposób i w terminie określonych przez dysponenta części budżetowej.

Rozdział 6

Przepisy przejściowe i końcowe

§ 27.

1. Do ewidencji zdarzeń w roku obrotowym 2010, z wyjątkiem zdarzeń dotyczących wykonania budżetu środków europejskich, stosuje się przepisy dotychczasowe.

2. Kierownicy jednostek dostosują prowadzenie rachunkowości w zakresie wykonania budżetu środków europejskich do zasad określonych w niniejszym rozporządzeniu w terminie 3 miesięcy od dnia jego wejścia w życie.

3. Do dnia zakończenia i rozliczenia programów i projektów, o których mowa w art. 112 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1241 i Nr 219, poz. 1706 oraz z 2010 r. Nr 96, poz. 620 i Nr 108, poz. 685), jednostki mogą stosować zasady ewidencji określone w dotychczasowych przepisach z odpowiednim dostosowaniem numeracji kont.

§ 28.

Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia [tj. dn. 31.07.2010 r. — przyp. redakcji], z wyjątkiem przepisu § 15 ust. 2, który wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2012 r.*

* Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 28 lipca 2006 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz. U. Nr 142, poz. 1020 oraz z 2008 r. Nr 72, poz. 422), które na podstawie art. 119 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1241 i Nr 219, poz. 1706 oraz z 2010 r. Nr 96, poz. 620 i Nr 108, poz. 685) traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.