„Ile razy w miesiącu pracodawca może skrócić dobowy odpoczynek z 11 godzin np. na 10? Jestem pracownikiem biurowym.”
Pracownikowi przysługuje w każdej dobie prawo do co najmniej …
(…) 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku, o czym w art. 132 § 1 Kodeksu pracy. Przez dobę należy rozumieć 24 kolejne godziny, poczynając od godziny, w której pracownik rozpoczyna pracę zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy. Wyjątki od zasady, że w każdej dobie pracowniczej pracownik ma prawo do 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dotyczą:
1/ pracowników zarządzających, którzy sami decydują o swoim rozkładzie czasu pracy;
2/ konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii.
3/ ponadto obejmują osoby zatrudnione w takich systemach czasu pracy, w których ze względu na przedłużony dobowy wymiar czasu pracy nie jest możliwe zapewnienie im regularnego odpoczynku w ustawowym wymiarze w każdej dobie. Chodzi tutaj o prace polegające na: dozorze urządzeń lub związane z częściowym pozostawaniem w pogotowiu do pracy oraz pilnowaniu mienia lub ochronie osób, w zakładowych strażach pożarnych lub zakładowych służbach ratowniczych. W tych systemach pracownikom przysługuje po zakończeniu pracy w wydłużonej dniówce gwarantowany okres odpoczynku w wymiarze nie niższym niż przez czas odpowiadający liczbie przepracowanych godzin, niezależnie od odpoczynku tygodniowego.
Niezapewnienie dobowego odpoczynku pracownikowi z powodu wyżej wymienionych przyczyn, nie oznacza że traci on do niego prawo. Pracodawca zobowiązany jest do oddania odpoczynku, jednakże musi mieć to miejsce w danym okresie rozliczeniowym.
Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że przepisy prawa pracy nie regulują możliwości skracania w wymiarze miesiąca należnego pracownikowi odpoczynku dobowego, a to oznacza, że nie ma tym bardziej żadnego miesięcznego limitu. Pytanie nie zawiera informacji, w jakim systemie czasu pracy jest zatrudniony pracownik biurowy. Sądząc, że może to być tzw. podstawowy system czasu pracy, gdzie norma dobowa wynosi 8 godzin, pracownik musi mieć zapewniony odpoczynek dobowy w wymiarze co najmniej 11 godzin.
Jeżeli nie zajdą w praktyce okoliczności, o których mowa wyżej, to pracodawca nie ma podstaw prawnych do skrócenia pracownikowi odpoczynku dobowego. Stanowić to wówczas będzie wykroczenie przeciwko prawom pracownika.
Paweł Nowak – prawnik prawa pracy i prawa oświatowego
Podstawa prawna:
Ustawa z dn. 26.06.1974 r. Kodeks pracy – tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 1040 ze zm.
