Pracodawca zatrudniający pracowników w warunkach szczególnie uciążliwych jest obowiązany udostępnić im nieodpłatnie odpowiednie posiłki i napoje – jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych (art. 232 k.p.). Rodzaje tych posiłków i napojów oraz wymagania jakie powinny spełniać, a także przypadki i warunki ich wydawania określono w rozp. RM z dn. 28.05.1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz.U. Nr 60, poz. 279).
Generalnie rzecz biorąc, pracodawca zapewnia posiłki tym pracownikom, którzy wykonują prace związane z wysiłkiem fizycznym powodującym w ciągu zmiany roboczej określony wydatek energetyczny. Napoje są udostępniane pracownikom zatrudnionym w uciążliwych warunkach klimatycznych lub przy pracach związanych z dużym wydatkiem energetycznym w ciągu zmiany. Napoje powinny być dostępne dla pracowników w ciągu całej zmiany roboczej.
Stanowiska pracy, na których zatrudnieni pracownicy powinni otrzymać posiłki i napoje, szczegółowe zasady ich wydawania, a także warunki uzasadniające zapewnienie posiłków w punktach gastronomicznych lub przyrządzanych przez pracownika z otrzymanych produktów w przypadku gdy pracodawca nie ma możliwości wydawania posiłków ze względu na rodzaj wykonywanej pracy lub z przyczyn organizacyjnych – ustala pracodawca w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi, a w razie ich braku, po uzyskaniu opinii przedstawicieli pracowników.
Posiłki i napoje udostępniane są pracownikom w dniach wykonywania prac uzasadniających ich wydawanie. Przygotowywanie i spożywanie posiłków wymaga zachowania odpowiednich warunków higieniczno-sanitarnych.
Pracownikom nie przysługuje ekwiwalent pieniężny za posiłki i napoje (§ 8 cyt. rozp. RM z dn. 28.05.1996 r.).
Maciej Ofierski
specjalista prawa pracy
