PIP: pracodawcy respektują prawo, ale wciąż zaniedbują warunki pracy

72

Państwowa Inspekcja Pracy przedstawiła sprawozdanie z działalności kontrolno-nadzorczej. Ze sprawozdania wynika, że efektem tej działalności w ubiegłym roku było zlikwidowanie bezpośrednich zagrożeń dla życia i zdrowia 63 tys. zatrudnionych oraz wyegzekwowanie wynagrodzenia i innych świadczeń ze stosunku pracy na kwotę ok. 77 mln zł dla ponad 71 tys. pracowników.

Inspektorzy pracy przeprowadzili ponad 80 tys. kontroli w ponad 63 tys. podmiotów, zatrudniających łącznie 3,8 mln osób. Ponad 36% spośród przeprowadzonych kontroli stanowiły kontrole skargowe, mające na celu sprawdzenie zasadności otrzymanych skarg pracowniczych.

Dzięki działaniom inspektorów PIP 14,6 tys. osób, które pracowały w oparciu o umowę cywilnoprawną lub bez żadnej umowy, uzyskało umowy o pracę.

Przeprowadzono ponad 1200 kompleksowych kontroli czasu pracy oraz wypłaty wynagrodzeń i innych świadczeń za pracę. Brak ewidencji czasu pracy lub nierzetelność w jej prowadzeniu inspektorzy pracy ujawnili w co czwartym skontrolowanym podmiocie. Nieprawidłowości w zakresie wypłacania wynagrodzenia za pracę w ustalonym terminie dotyczyły co ósmego skontrolowanego pracodawcy.

Przeprowadzone na dużą skalę kontrole wypłaty minimalnej stawki godzinowej wykazały, że większość spośród ponad 14 tys. skontrolowanych firm prawidłowo stosowała przepisy i wypłacała wynagrodzenie w odpowiedniej wysokości.

Wysoki stopień respektowania prawa ujawniły także działania kontrolne i rozpoznawcze przeprowadzone w ponad 18 tys. placówek handlowych w zakresie przestrzegania przepisów ustawy z 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni. Naruszenie zakazu powierzania pracownikom lub zatrudnionym pracy w handlu lub przy wykonywaniu czynności związanych z handlem w niedziele i święta ujawniono jedynie w czasie 9,4% kontroli.

Nadzór i kontrola Państwowej Inspekcji Pracy w zakresie przestrzegania przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy koncentrowały się w 2018 r. na branżach i rodzajach działalności gospodarczej oraz usługowej, w których zagrożenia dla życia pracujących i ryzyko utraty zdrowia były szczególnie wysokie. Przeprowadzono blisko 13 tys. kontroli tematycznych. Objęto nimi zarządzanie bezpieczeństwem pracy w zakładach, w których wystąpiły wypadki przy pracy, nadzór nad zakładami o wysokiej skali zagrożeń zawodowych, zatrudnianie osób niepełnosprawnych, pracowników tymczasowych oraz sekcje i działy gospodarki narodowej od lat kwalifikowane jako obszary wysokiego ryzyka utraty zdrowia i życia, w szczególności: budownictwo, przemysł i leśnictwo.

Inspektorzy pracy zbadali ponadto okoliczności i przyczyny ponad 2 tys. wypadków przy pracy zgłoszonych do PIP. W ramach nadzoru rynku sprawdzili 1 600 maszyn, urządzeń i środków ochrony indywidualnej, z których blisko połowa wzbudziła ich zastrzeżenia.

PIP skontrolowała także legalność zatrudnienia blisko 130 tys. obywateli polskich. Nielegalne zatrudnienie stwierdzono w toku ponad 5,8 tysięcy kontroli, tj. w co trzecim kontrolowanym podmiocie. Wnikliwą kontrolą objęci zostali cudzoziemcy ze 123 państw zatrudnieni w Polsce. Inspektorzy pracy stwierdzili powierzenie nielegalnej pracy ponad 4,5 tys. cudzoziemców z 39 państw, najczęściej – obywatelom Ukrainy.

Wszystkie przeprowadzone w roku sprawozdawczym kontrole ujawniły 60,8 tys. wykroczeń przeciwko prawom pracownika. Większość z nich dotyczyła warunków pracy, wypłaty wynagrodzenia oraz czasu pracy. Na sprawców wykroczeń nałożono 14,8 tys. mandatów na kwotę 17,9 mln zł.

Równolegle z kontrolami przeprowadzane były różnorodne przedsięwzięcia o charakterze informacyjno-prewencyjnym: kampanie informacyjno-edukacyjne, programy prewencyjne i konkursy. Państwowa Inspekcja Pracy brała także czynny udział w działaniach o charakterze ogólnoeuropejskim oraz współpracowała z organizacjami międzynarodowymi w zakresie ochrony pracy.

Wyniki ubiegłorocznych kontroli wskazują na wysoką skuteczność inspekcji pracy, jednak można by ją zwiększyć, gdyby inspektorzy pracy uzyskali dodatkowe, bardziej adekwatne do stwierdzanych naruszeń prawa instrumenty i możliwości prawne.

źródło: PIP