Omówione niżej rozp. dotyczy więc organizacji roku szkolnego w zreformowanych publicznych szkołach podstawowych i szkołach ponadpodstawowych, publicznych placówkach, w których funkcjonują szkoły, i publicznych centrach kształcenia zawodowego, z wyjątkiem publicznych szkół artystycznych i szkół w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich.
Terminy rozpoczynania i kończenia zajęć
Co do zasady, zgodnie z § 2 ust. 1 cyt. rozp., w szkołach zajęcia dydaktyczno-wychowawcze rozpoczynają się w pierwszym powszednim dniu września, a kończą w najbliższy piątek po 20 czerwca, z tym że:
- jeżeli pierwszy dzień września wypada w piątek albo sobotę, zajęcia dydaktyczno-wychowawcze rozpoczynają się w najbliższy poniedziałek po 1 września;
- jeżeli czwartek bezpośrednio poprzedzający najbliższy piątek po dniu 20 czerwca jest dniem ustawowo wolnym od pracy, zajęcia dydaktyczno-wychowawcze kończą się w środę poprzedzającą ten dzień.
W branżowych szkołach I stopnia, branżowych szkołach II stopnia i szkołach policealnych oraz we wszystkich typach szkół dla dorosłych zajęcia dydaktyczno-wychowawcze mogą rozpoczynać się w pierwszym powszednim dniu lutego i kończyć w ostatni piątek stycznia (§ 2 ust. 2 cyt. rozp.).
Natomiast w klasach (semestrach) programowo najwyższych liceów ogólnokształcących, branżowych szkół II stopnia i techników, w których zajęcia dydaktyczno-wychowawcze rozpoczynają się w pierwszym powszednim dniu września, zajęcia dydaktyczno-wychowawcze kończą się w ostatni piątek kwietnia.
Z kolei w klasach (semestrach) programowo najwyższych branżowych szkół II stopnia oraz liceów ogólnokształcących dla dorosłych,
których zajęcia dydaktyczno-wychowawcze rozpoczynają się w pierwszym powszednim dniu lutego, zajęcia dydaktyczno-wychowawcze kończą się w najbliższy piątek po 1 stycznia, z tym że w przypadku gdy:
- najbliższy piątek po 1 stycznia wypada w dzień ustawowo wolny od pracy, zajęcia dydaktyczno-wychowawcze kończą się w dniu poprzedzającym ten dzień,
- 2 stycznia wypada w piątek, zajęcia dydaktyczno-wychowawcze kończą się w drugi piątek po 1 stycznia.
Terminy przerw świątecznych i ferii
Terminy rozpoczęcia i zakończenia w szkołach przerw świątecznych (zimowej i wiosennej) oraz ferii zostały ustalone w § 3 cyt. rozp. Przerwy w zajęciach dydaktyczno-wychowawczych w okresie zimowym przypadają w następujących terminach:
- zimowa przerwa świąteczna – trwa od 23 grudnia do 31 grudnia lub od 22 grudnia do 31 grudnia, jeżeli 22 grudnia wypada w poniedziałek,
- ferie zimowe – trwają 2 tygodnie w okresie od połowy stycznia do końca lutego; dyrektorzy szkół specjalnych, przy których zorganizowany jest internat, i dyrektorzy specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych, w porozumieniu z rodzicami i po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej, mogą połączyć zimową przerwę świąteczną z feriami zimowymi.
Terminy rozpoczęcia i zakończenia ferii zimowych w szkołach na obszarze poszczególnych województw ogłasza – po zasięgnięciu opinii wojewodów i kuratorów oświaty – MEN, nie później niż do końca czerwca każdego roku poprzedzającego o dwa lata rok, w którym będą trwały ferie zimowe.
W okresie wiosennym przerwy w zajęciach dydaktyczno-wychowawczych rozpoczynają się i kończą w następujących terminach:
- wiosenna przerwa świąteczna – rozpoczyna się w czwartek poprzedzający święta i kończy w najbliższy wtorek po świętach;
- ferie letnie – rozpoczynają się w dniu następującym po dniu zakończenia rocznych zajęć dydaktyczno-wychowawczych i kończą się z dniem 31 sierpnia.
Dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych
Dyrektor szkoły lub placówki, po zasięgnięciu opinii rady szkoły albo rady placówki, a gdy rada nie została powołana – rady pedagogicznej, a w przypadku szkół również rady rodziców i samorządu uczniowskiego, może, w danym roku szkolnym, ustalić dodatkowe dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych. Ustalając liczbę i termin dodatkowych dni wolnych, dyrektor bierze pod uwagę warunki lokalowe i możliwości organizacyjne szkoły lub placówki (§ 5 ust. 1 cyt. rozp.).
Wymiar dni wolnych od zajęć dydaktyczno-wychowawczych uzależniony jest od typu szkoły i wynosi odpowiednio dla:
- szkół podstawowych – do 8 dni;
- liceów ogólnokształcących i techników – do 10 dni;
- branżowych szkół I stopnia, branżowych szkół II stopnia, szkół policealnych i centrów kształcenia zawodowego – do 6 dni;
- szkół specjalnych przysposabiających do pracy – do 4 dni.
Te dodatkowe dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych mogą być ustalone:
- w dni, w których w szkole lub placówce odbywa się odpowiednio:
- egzamin ósmoklasisty,
- egzamin maturalny,
- egzamin zawodowy;
- w dni świąt religijnych niebędących dniami ustawowo wolnymi od pracy, określone w przepisach o stosunku państwa do poszczególnych kościołów lub związków wyznaniowych,
- w inne dni, jeżeli jest to uzasadnione organizacją pracy szkoły lub placówki lub potrzebami społeczności lokalnej.
Dyrektor szkoły lub placówki, w terminie do 30 września, informuje nauczycieli, uczniów oraz ich rodziców o ustalonych w danym roku szkolnym dodatkowych dniach wolnych od zajęć dydaktyczno-wycho-wawczych.
W przypadku ustalania dni wolnych od zajęć dydaktyczno-wycho-wawczych w dni, w których odbywa się egzamin zawodowy, po 30 września, dyrektor szkoły lub placówki, w których odbywa się ten egzamin, informuje o ustalonych dniach wolnych w terminie do 31 grudnia.
We wszystkie wyżej wymienione dni szkoła ma obowiązek zorganizować zajęcia wychowawczo-opiekuńcze dla uczniów. Oznacza to, że w dni wolne od nauki szkoła zapewnia opiekę wszystkim uczniom, którzy zgłoszą się do szkoły, a nie tylko tym, których wcześniej zgłosili rodzice. Szkoła ma również obowiązek informowania rodziców o możliwości udziału uczniów w zajęciach wychowawczo-opiekuńczych organizowanych w tych dniach.
Dni wolne od zajęć dydaktycznych, o których wyżej mowa, nie są dniami ustawowo wolnymi od pracy dla nauczycieli. Stosownie do postanowień k.p. dniami wolnymi od pracy są niedziele i święta określone w art. 1 ustawy z dn. 18.01.1951 r. o dniach wolnych od pracy (t. jedn. Dz.U. z 2015 r. poz. 90). KN nie zawiera uregulowań ustanawiających dla nauczycieli dodatkowe dni wolne od pracy poza dniami wolnymi wskazanymi w przepisach ogólnych. Dlatego też dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych są dniami przeznaczonymi na organizację przez szkołę zajęć wychowawczo-opiekuńczych.
Dni wolne od zajęć podlegające odpracowaniu
Zgodnie z § 5 ust. 5 cyt. rozp., niezależnie od dodatkowych dni wolnych ustalonych na podstawie omówionych wyżej przepisów, dyrektor szkoły lub placówki może ustalić inne dodatkowe dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych pod warunkiem zrealizowania zajęć przypadających w te dni w wyznaczone soboty.
Takie rozwiązanie wymaga jednak zgody organu prowadzącego, jest możliwe tylko w szczególnie uzasadnionych przypadkach (np. ważne wydarzenia państwowe), a przed podjęciem decyzji dyrektor ma obowiązek zasięgnąć opinii rady szkoły lub placówki, a w przypadku szkoły lub placówki, w której rada nie została powołana – rady pedagogicznej, rady rodziców i samorządu uczniowskiego.
Zawieszanie zajęć na podstawie odrębnych przepisów
Na podstawie § 18 ust. 1 rozp. MENiS z dn. 31.12.2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz.U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69, z późn. zm.) organ prowadzący szkołę lub placówkę może zawiesić zajęcia na czas oznaczony, jeżeli w związku z organizacją i przebiegiem imprez ogólnopolskich lub międzynarodowych na danym terenie może wystąpić zagrożenie bezpieczeństwa uczniów skutkujące utrudnieniem w:
- dotarciu ucznia do szkoły lub placówki lub powrotem ze szkoły lub placówki lub
- organizacji zajęć w szkole lub placówce.
Na podstawie § 18 ust. 2 ww. rozp. dyrektor, za zgodą organu prowadzącego, może zawiesić zajęcia na czas oznaczony, jeżeli:
- temperatura zewnętrzna mierzona o godz. 21.00 w dwóch kolejnych dniach poprzedzających zawieszenie zajęć wynosi –15°C lub jest niższa;
- wystąpiły na danym terenie zdarzenia, które mogą zagrozić zdrowiu uczniów.
- Obowiązek stosowania dotychczasowego rozporządzenia o organizacji roku szkolnego
Omówione tu rozporządzenie nie obejmuje: gimnazjum, trzyletniego liceum ogólnokształcącego, czteroletniego technikum, klas dotychczasowej zasadniczej szkoły zawodowej prowadzonych w branżowej szkole I stopnia, dotychczasowej szkoły policealnej i szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy. W stosunku do tych szkół, a także do klas gimnazjum prowadzonych w szkołach innego typu, stosuje się przepisy dotychczasowego rozp. MENiS z dn. 18.04.2002 r. (Dz.U. Nr 46, poz. 432, z późn. zm.). Przesądza o tym art. 363 ustawy z dn. 14.12.2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 60, z późn. zm.).
Przepisy przejściowe
Do zakończenia roku szkolnego 2026/2027 dodatkowe dni wolne,o których mowa w § 5 ust. 1 rozp. MEN z dn. 11.08.2017 r., mogą być ustalone również w dni, w których w szkole lub placówce odbywa się egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie, o którym mowa w art. 130 ustawy z dn. 22.11.2018 r. o zmianie ustawy – Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2245, ze zm.). Przepis § 5 ust. 4 cyt. rozp. stosuje się odpowiednio.