OPS i pomoc społeczna: Zasiłek celowy oraz specjalny zasiłek celowy

27

„Gmina posiada dwóch zameldowanych na jej terenie mieszkańców, którzy przebywają odpowiednio pierwszy z nich w mieszkaniu chronionym prowadzonym przez organizację pozarządową, mieszkanie to działa w oparciu o przepisy ustawy o pomocy społecznej i rozporządzenie MRPiPS, drugi mieszkaniec przebywa w mieszkaniu wspieranym prowadzonym w oparciu o wytyczne CT9-EFS. Mieszkanie to również prowadzone jest przez organizację pozarządową. Powyższe mieszkania nie są prowadzone na zlecenie naszej Gminy. Mieszkania te położone są na terenie sąsiednich gmin. Mieszkańcy podpisali z organizacją pozarządową umowy cywilnoprawne na pobyt czasowy w mieszkaniu chronionym i mieszkaniu wspieranym. Obydwaj w/w mieszkańcy pobierają z naszego ośrodka zasiłek stały. Mając na uwadze art. 101 ust 1 ustawy o pomocy społecznej oraz że w/w mieszkańcy nie zostali do poszczególnych mieszkań skierowani przez nasz OPS, przebywają tam na podstawie indywidualnych umów oraz że pobierają od nas zasiłek stały, czy możemy przyznać tym klientom zasiłek celowy?”

Zasiłek celowy oraz specjalny zasiłek celowy należą do świadczeń z pomocy społecznej. Zasady przyznawania tych zasiłków określa …

(…) ustawa o pomocy społecznej. Zgodnie z treścią art. 39 ww. ustawy – „w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej może być przyznany zasiłek celowy. Zasiłek celowy może być przyznany w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu. Osobom bezdomnym i innym osobom niemającym dochodu oraz możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych może być przyznany zasiłek celowy na pokrycie części lub całości wydatków na świadczenia zdrowotne. Zasiłek celowy może być przyznany w formie biletu kredytowanego.”

Należy podkreślić, że środki finansowe, które otrzyma beneficjent, powinny zostać wykorzystane do zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej. Jednocześnie przepisy ustawy nie doprecyzowują tego pojęcia. Ustawodawca wyjaśnił jedynie, że przykładowo środki mogą być przeznaczone na koszty zakupu żywności, leków i leczenia, opału itp.

Mamy więc tutaj do czynienia z katalogiem otwartym wydatków, na które można przeznaczyć ów zasiłek, a które to wydatki nie zostały ujęte w przedmiotowej ustawie.

Warto też wiedzieć, że zasiłek celowy jest to jednorazowe świadczenie, wypłacane na konkretny cel i służący zaspokojeniu ściśle określonej potrzeby bytowej. O przyznaniu świadczenia na ogół decyduje jedynie kryterium dochodowe. Ustawa nie wspomina o innych przesłankach. Zatem, ubiegając się o zasiłek celowy, należy spełnić kryterium dochodowe. Jeśli klienci OPS-u spełniają kryterium dochodowe, to z formalnoprawnego punktu widzenia brak jest podstaw do odrzucenia wniosku o przyznanie zasiłku celowego.

Paweł Nowak – prawnik prawa pracy i prawa oświatowego

Podstawa prawna:

Ustawa z dn. 12.03.2004 r. o pomocy społecznej – Dz.U. z 2019 r. poz. 1507 z późn. zm.