Ochrona konsumencka dla przedsiębiorców?

Od 01.06.2020 roku niektóre firmy skorzystają z części praw do ochrony konsumenckiej.

16

„Od 01 czerwca 2020 roku mikroprzedsiębiorcy będą objęci prawem do ochrony konsumenckiej. Czy oznacza to, że prowadząc sprzedaż przez telemarketing przedsiębiorcom wpisanym do CEIDG muszą być spełnione warunki jak przy sprzedaży konsumentom? Czy Regulamin powinien zawierać zapisy jak przy sprzedaży konsumentom? Czy klauzule abuzywne w przypadku sprzedaży konsumentom staną się teraz niedozwolonymi przy sprzedaży mikroprzedsiębiorcom? Czy prawo odstąpienia od umowy będzie działało jak w przypadku sprzedaży konsumentom? Mikrofirmy dotyczą podmiotów zatrudniających do 10 osób?”

W dniu 31.07.2019 r. została uchwalona …

(…) ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1495), zwana też „ustawą deregulacyjną”.

Od 01.06.2020 r. wejdą w życie art. 1 pkt 1-3, art. 55 oraz art. 70 tejże ustawy, co w skrócie oznacza, że przepisy dotyczące konsumenta zawarte w Kodeksie cywilnym i w ustawie o prawach konsumenta będą stosowane do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla tej osoby charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG).

Innymi słowy, osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą będzie w określonych sytuacjach traktowana jak konsument i w związku z tym będzie objęta ochroną przewidzianą dla konsumentów, mimo posiadania statusu przedsiębiorcy.

Należy jednak wskazać, że nowe przepisy nie będą miały zastosowania do umów zawartych przed 01.06.2020 r., zgodnie z zasadą, iż prawo nie działa wstecz (lex retro non agit).

Po wejściu w życie nowych przepisów przedsiębiorca będzie objęty ochroną przewidzianą dla konsumentów w takich zakresach jak:

  • klauzule abuzywne, czyli zakaz stosowania niedozwolonych postanowień umownych (art. 3851 – 3853 K.c.);
  • zapewnienie lepszej ochrony z tytułu rękojmi za wady rzeczy sprzedanej;
  • przyznanie prawa do odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa.

Warto przypomnieć, że katalog klauzul niedozwolonych określony w art. 3853 K.c. nie jest katalogiem zamkniętym. W dużej mierze to, czy dany zapis np. w umowie czy regulaminie sklepu internetowego stanowi klauzulę abuzywną, jest ostatecznie potwierdzane przez orzecznictwo Sądu ochrony konkurencji i konsumentów.

W nawiązaniu do mających wejść w życie przepisów dotyczących zrównania w zakresie określonych praw statusu przedsiębiorcy z konsumentem pozostaje pytanie w jaki sposób i przez kogo miałaby być przeprowadzana weryfikacja tego, czy dana czynność ma zawodowy charakter.

Można się jedynie domyślać, iż weryfikacji będzie dokonywał najpewniej sam sprzedawca w oparciu o dane w CEIDG, a mianowicie poprzez sprawdzenie wpisanych kodów PKD określających rodzaje działalności gospodarczej prowadzonej przez danego przedsiębiorcę. Na tej podstawie zapadnie decyzja czy w danym przypadku będą przysługiwać przedsiębiorcy uprawnienia konsumenckie, czy też nie.

Możliwość skorzystania z uprawnień konsumenckich będzie zależała zatem od tego, czy umowa może dotyczyć bezpośrednio branży, w której specjalizuje się przedsiębiorca.

Przykładowo, jeżeli mechanik samochodowy dokona zakupu drukarki w celu wydruku np. faktur czy dokumentów, tego rodzaju zakup powinien być zaklasyfikowany w kategorii korzystających z uprawnień konsumenckich, bowiem umowa sprzedaży sprzętu drukującego nie ma bezpośredniego związku z charakterem zawodowej działalności mechanika samochodowego.

Co to oznacza dla praktyce dla oferujących swoje towary i usługi przedsiębiorcom?

Otóż sprzedaż będzie musiała spełniać warunki jak przy sprzedaży na rzecz konsumenta, a zatem sprzedawca powinien też poinformować przedsiębiorcę o przysługujących mu prawach, w tym o prawie odstąpienia od umowy.

Dotychczas przedsiębiorca, który nie miał odpowiedniego rozeznania w dziedzinie zawieranej umowy, ponieważ nie miała ona charakteru zawodowego, mógł co najwyżej spróbować odstąpić od umowy poprzez złożenie oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu.

Planowaną zmianę w przepisach należy zatem ocenić pozytywnie. Oczywiście na chwilę obecną nie można mieć pewności, iż cel zmian nie zostanie wypaczony w transakcjach tak przez jedną, jak u drugą stronę danego stosunku zobowiązaniowego.

Na koniec należy jeszcze wyjaśnić – kim jest mikroprzedsiębiorca?

Zgodnie z definicją legalną zawartą w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy – Prawo przedsiębiorców jest to przedsiębiorca, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniał łącznie następujące warunki:

a) zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz

b) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.

Sandra Grzywocz-Nowak – adwokat

adwokat-grzywocz-nowak.pl

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dn. 31.07.2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych – Dz.U. z 2019 r. poz. 1495.
  2. Ustawa z dn. 06.03.2018 r. Prawo przedsiębiorców – Dz.U. z 2019 r. poz. 1292 ze zm.
  3. Ustawa z dn. 30.05.2014 r. o prawach konsumenta – Dz.U. z 2020 r. poz. 287.
  4. Ustawa z dn. 23.04.1964 r. Kodeks cywilny – tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 1145 ze zm.

oprac. \m/ \mos/