Obniżony KUP dla nauczycieli akademickich

167

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900 z późn. zm), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 25 kwietnia 2019 r. (data wpływu 29 kwietnia 2019 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zastosowania przez płatnika 50% kosztów uzyskania przychodów – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 kwietnia 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zastosowania przez płatnika 50% kosztów uzyskania przychodów.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca – jest uczelnią publiczną w rozumieniu art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. z 2018 r., poz. 1668, zwanej dalej Prawem o szkolnictwie wyższym). Wnioskodawca posiada – zgodnie z art. 9 ust. 1 Prawa o szkolnictwie wyższym osobowość prawną. Wnioskodawca zatrudnia – na podstawie umów o pracę – nauczycieli akademickich. Wnioskodawca – jako pracodawca – wypłaca nauczycielom akademickim będącym jego pracownikami wynagrodzenia za pracę, a także inne świadczenia mające swoje źródło w stosunkach pracy. Z tego powodu Wnioskodawca jest płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych w rozumieniu art. 31 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, (Dz.U. z 2018, poz. 1509, z późn. zm. zwanej dalej ustawą o PDOF). Jako płatnik, Uczelnia jest w szczególności obowiązana do obliczenia i poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, co wymaga zastosowania odpowiednich kosztów uzyskania przychodów.

Nauczyciele akademiccy – zgodnie z art. 114 Prawa o szkolnictwie wyższym – są zatrudniani w grupach pracowników:

  1. dydaktycznych;
  2. badawczych;
  3. badawczo-dydaktycznych.

Zgodnie z art. 115 ust. 1 Prawa o szkolnictwie wyższym, do podstawowych obowiązków nauczyciela akademickiego będącego pracownikiem:

  1. dydaktycznym – należy kształcenie i wychowywanie studentów lub uczestniczenie w kształceniu doktorantów;
  2. badawczym – należy prowadzenie działalności naukowej lub uczestniczenie w kształceniu doktorantów;
  3. badawczo-dydaktycznym – należy prowadzenie działalności naukowej, kształcenie i wychowywanie studentów lub uczestniczenie w kształceniu doktorantów.

Jednocześnie – zgodnie z art. 115 ust. 2 Prawa o szkolnictwie wyższym – nauczyciel akademicki jest również obowiązany do uczestniczenia w pracach organizacyjnych na rzecz Uczelni oraz stałego podnoszenia kompetencji zawodowych.

Zgodnie z art. 116 ust. 5 Prawa o szkolnictwie wyższym, szczegółowy zakres obowiązków nauczyciela akademickiego ustala rektor Uczelni.

W toku wykonywania zadań nauczycieli akademickich będących pracownikami Uczelni powstają utwory w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2018 r., poz. 1191, z póżn. zm., zwana dalej Prawem autorskim). Uczelnia nabywa prawa do utworów pracowniczych powstających podczas wykonywania obowiązków jej nauczycieli akademickich na zasadach określonych w art. 12 Prawa autorskiego.

W przepisach Prawa o szkolnictwie wyższym określono także składniki wynagrodzenia nauczyciela akademickiego będącego pracownikiem uczelni publicznej (a więc również Uczelni). Zgodnie z art. 136 ust. 1 przywołanej ustawy wynagrodzenie pracownika uczelni publicznej składa się z:

  1. wynagrodzenia zasadniczego,
  2. dodatku za staż pracy

– które stanowią stałe składniki wynagrodzenia.

Zgodnie natomiast z art. 136 ust. 2 Prawa o szkolnictwie wyższym, pracownik uczelni publicznej może otrzymywać:

  1. dodatek funkcyjny,
  2. dodatek zadaniowy,
  3. wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe albo godziny nadliczbowe,
  4. dodatek za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych,
  5. premię – w przypadku pracownika niebędącego nauczycielem akademickim,
  6. inne dodatki, jeżeli zostały określone w zakładowym układzie zbiorowym pracy albo regulaminie wynagradzania

– które stanowią zmienne składniki wynagrodzenia.

Zgodnie z art. 141 Prawa o szkolnictwie wyższym, nauczycielom akademickim przysługuje również prawo do nagród jubileuszowych, a na podstawie art. 143 tej ustawy także dodatkowe wynagrodzenie roczne. Nauczycielom akademickim mogą ponadto przysługiwać inne nagrody (np. nagroda rektora – art. 145 Prawa o szkolnictwie wyższym).

Art. 146 ust. 1 Prawa o szkolnictwie wyższym przyznaje nauczycielom akademickim przechodzącym na emeryturę albo rentę z tytułu niezdolności do pracy prawo do jednorazowej odprawy w uczelni stanowiącej ich podstawowe miejsce pracy.

Nauczycielom akademickim przysługują lub mogą przysługiwać na podstawie przepisów Prawa o szkolnictwie wyższym, płatne urlopy wypoczynkowe, naukowe, dla poratowania zdrowia.

Należy przy tym zaznaczyć, że na mocy art. 246 ust. 3 ustawy z dnia 3 lipca 2018 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. z 2018 r., poz. 1669) do umów o pracę obowiązujących w dniu wejścia w życie Prawa o szkolnictwie wyższym oraz zawartych w okresie od dnia wejścia w życie tej ustawy do dnia 31 grudnia 2018 r., stosuje się dotychczas obowiązujące przepisy, aż do dnia 30 września 2020 r. Zastosowanie w tym zakresie mają w szczególności przepisy rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 2 grudnia 2016 r. w sprawie warunków wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą dla pracowników zatrudnionych w uczelni publicznej (Dz.U. z 2016 r., poz. 2063, z późn. zm., zwane dalej Rozporządzeniem w sprawie wynagradzania). Przepisy te przyznają pracownikom będącym nauczycielami akademickimi uprawnienie do uzyskiwania szeregu świadczeń i dodatków. W praktyce, nauczyciele akademiccy będący pracownikami Wnioskodawcy uzyskują przychody z następujących tytułów:

  1. wynagrodzenie zasadnicze;
  2. wynagrodzenie za pracę w godzinach ponadwymiarowych;
  3. dodatki funkcyjne;
  4. dodatki za staż pracy;
  5. innego rodzaju dodatki do wynagrodzenia m.in.:
    • dodatki specjalne – są to dodatki z tytułu zwiększenia obowiązków służbowych lub powierzenia dodatkowych zadań albo ze względu na charakter pracy lub warunki jej wykonywania (§ 19 Rozporządzenia w sprawie wynagradzania),
    • dodatki specjalne Uczelni – są to dodatki analogiczne do wskazanych powyżej dodatków specjalnych, z tą różnicą, że są finansowane ze środków dotyczących realizacji konkretnego projektu przez Wnioskodawcę;
    • wynagrodzenie dodatkowe – jest przyznawane nauczycielowi akademickiemu za udział w pracach komisji rekrutacyjnej, kierowanie praktykami i opiekę nad praktykami, sprawowanie funkcji promotora w przewodzie doktorskim, opracowanie recenzji i opinii w przewodzie doktorskim, w postępowaniu habilitacyjnym albo w postępowaniu o nadanie tytułu profesora, opracowanie recenzji lub ocenę dorobku w postępowaniu kwalifikacyjnym poprzedzającym zatrudnienie na stanowisku profesora nadzwyczajnego lub profesora wizytującego osoby nieposiadającej tytułu naukowego profesora, profesora sztuki, stopnia naukowego doktora habilitowanego lub doktora habilitowanego sztuki (wynagrodzenie to jest regulowane w § 8 pkt 4 Rozporządzenia w sprawie wynagradzania),
    • wynagrodzenie wynikające z zarządzania Rektora Uczelni – są to dodatkowe wynagrodzenia wynikające z uczestniczenia nauczycieli akademickich w projektach finansowanych z określonych w zarządzeniu Rektora Uczelni źródeł,
    • dodatki, o których mowa w § 8 pkt 5 oraz § 12 Rozporządzenia w sprawie wynagradzania, tj. dodatek za udział w działalności leczniczej, profilaktycznej i diagnostycznej prowadzonej przez podstawowe jednostki organizacyjne uczelni na kierunku studiów weterynaria (u Wnioskodawcy dodatek ten jest nazywany prowizją),
    • wynagrodzenie za inne czynności w ramach przewodów doktorskich,
    • za sprawowanie opieki nad magistrem,
    • za pełnienie funkcji sekretarza komisji rekrutacyjnej, za przeprowadzanie egzaminów (§ 9 Rozporządzenia w sprawie wynagradzania),
    • dodatkowe wynagrodzenie roczne,
    • dopłaty do urlopów wypoczynkowych),
    • wynagrodzenie twórców – dodatkowe wynagrodzenie określone w obowiązującym u Wnioskodawcy Regulaminie zarządzania prawami autorskimi, pokrewnymi i prawami sui generis do baz danych oraz prawami własności przemysłowej oraz komercjalizacji wyników badań naukowych i prac rozwojowych Uczelni; wynagrodzenie jest przyznawane m.in. pracownikowi będącemu nauczycielowi akademickiemu jako jego udział w przychodach z korzystania przez Uczelnię z nabytych przez nią praw własności intelektualnej wytworzonych przez lub przy udziale pracownika;
  6. nagrody (np. nagrody rektora, ministra, jubileuszowa);
  7. odprawy emerytalne, rentowe, odszkodowania za skrócenie okresu wypowiedzenia;
  8. wynagrodzenia za czas usprawiedliwionych nieobecności w pracy (za czas urlopów, choroby);
  9. ekwiwalenty za niewykorzystane urlopy wypoczynkowe;
  10. wypłacane przez Wnioskodawcę jako zakład pracy zasiłki i świadczenia z ubezpieczenia społecznego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

  1. Czy Wnioskodawca, jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych, jest uprawniony do stosowania kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50% przychodu uzyskanego przez pracownika Wnioskodawcy będącego nauczycielem akademickim do całego wynagrodzenia zasadniczego tego pracownika?
  2. Czy Wnioskodawca, jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych, jest uprawniony do stosowania kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50% przychodu uzyskanego przez pracownika Wnioskodawcy będącego nauczycielem akademickim do kwot dodatków do wynagrodzenia zasadniczego, (tj. wynagrodzenia za pracę w godzinach ponadwymiarowych, dodatków funkcyjnych, dodatków za staż pracy, dodatku specjalnego, dodatku specjalnego Uczelni, wynagrodzenia dodatkowego, wynagrodzenia wynikającego z zarządzenia Rektora Uczelni, dodatków, o których mowa w § 8 pkt 5 oraz w § 12 Rozporządzenia w sprawie wynagradzania, wynagrodzenia za inne czynności w ramach przewodów doktorskich, za sprawowanie opieki nad magistrem, za pełnienie funkcji sekretarza komisji, za przeprowadzanie egzaminów, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, dopłat do urlopów wypoczynkowych, wynagrodzenia twórców)?
  3. Czy Wnioskodawca, jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych, jest uprawniony do stosowania kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50% przychodu uzyskanego przez pracownika Uczelni będącego nauczycielem akademickim do wypłacanych mu nagród (np. nagrody rektora, ministra, jubileuszowej)?
  4. Czy Wnioskodawca, jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych, jest uprawniony do stosowania kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50% przychodu uzyskanego przez pracownika Uczelni będącego nauczycielem akademickim z tytułu wypłacanych mu odpraw (emerytalnych, rentowych) oraz odszkodowań za skrócenie okresu wypowiedzenia?
  5. Czy Wnioskodawca, jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych, jest uprawniony do stosowania kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50% przychodu uzyskanego przez pracownika Wnioskodawcy będącego nauczycielem akademickim z tytułu wynagrodzeń za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy (za czas urlopów, choroby) oraz ekwiwalentów za niewykorzystany urlop wypoczynkowy?
  6. Czy Wnioskodawca, jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych, jest uprawniony do stosowania kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50% przychodu uzyskanego przez pracownika Wnioskodawcy będącego nauczycielem akademickim z tytułu wypłacanych przez Wnioskodawcę zasiłków i świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego?
  7. Czy zastosowanie przez Wnioskodawcę jako płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50% uzyskanego przychodu w stosunku do przychodów uzyskiwanych przez nauczycieli akademickich wymaga prowadzenia ewidencji lub innej formy dokumentacji lub też wyceny efektów działalności twórczej o indywidualnym charakterze (utworów)?

Zdaniem Wnioskodawcy, Ad 1. Wnioskodawca jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych, jest uprawniony do stosowania kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50% przychodu uzyskanego przez pracownika Uczelni będącego nauczycielem akademickim do całego wynagrodzenia zasadniczego tego pracownika – z zastrzeżeniem limitu wynikającego z art. 22 ust. 9a ustawy o PDOF.

Zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o PDOF, koszty uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami – określa się w wysokości 50% uzyskanego przychodu, z zastrzeżeniem ust. 9a i 9b, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

Zgodnie z art. 22 ust. 9b pkt 8 ustawy o PDOF, przepis ust. 9 pkt 3 tej ustawy stosuje się do przychodów uzyskiwanych z tytułu działalności badawczo-rozwojowej, naukowej, naukowo-dydaktycznej, badawczej, badawczo-dydaktycznej oraz prowadzonej w uczelni działalności dydaktycznej.

Koszty uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 1-3 ustawy o PDOF w roku podatkowym łącznie nie mogą przekroczyć kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1 tej ustawy (art. 22 ust. 9a ustawy o PDOF).

W przytoczonym powyżej art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o PDOF, Ustawodawca posługuje się terminami: „twórca”, korzystanie przez twórców z praw autorskich”, nie definiując ich jednak, ale odsyłając w tym zakresie do odrębnych przepisów. Odrębnymi przepisami, o których mowa są niewątpliwie – przede wszystkim – przepisy Prawa autorskiego. W myśl art. 1 ust. 1 Prawa autorskiego, przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). Należy jednak zauważyć, że w odniesieniu do szczególnego zakresu pracy wykonywanej przez nauczycieli akademickich Ustawodawca dokonał dodatkowego określenia zakresu działalności twórczej. Z dniem 31 sierpnia 2018 r. do polskiego porządku prawnego został wprowadzony art. 116 ust. 7 Prawa o szkolnictwie wyższym. Zgodnie z tym przepisem, wykonywanie obowiązków nauczyciela akademickiego stanowi działalność twórczą o indywidualnym charakterze, o której mowa w art. 1 ust. 1 Prawa autorskiego. Zdaniem Wnioskodawcy, zamiarem Ustawodawcy wprowadzającego art. 116 ust. 7 Prawa o szkolnictwie wyższym było przypisanie wszystkim obowiązkom nauczyciela akademickiego przymiotu pracy twórczej, korzystającej zatem z ochrony prawno-autorskiej (na co wskazuje zawarte w analizowanym przepisie odwołanie do konkretnej jednostki redakcyjnej Prawa autorskiego). W efekcie pełne wynagrodzenie zasadnicze nauczyciela akademickiego należy uznać za przejaw korzystania przez nauczyciela akademickiego z praw autorskich.

Jednocześnie, mając na uwadze zakres obowiązków nauczyciela akademickiego określonych w przytoczonych w stanie faktycznym niniejszego wniosku przepisach Prawa o szkolnictwie wyższym, należy stwierdzić, że przychody te mieszczą się w zakresie określonym art. 22 ust. 9b pkt 8 ustawy o PDOF.

W rezultacie, do całości przychodu powstającego z tytułu uzyskania przez nauczyciela akademickiego analizowanego wynagrodzenia Uczelnia, jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych powinna zastosować koszty uzyskania przychodów w wysokości wynikającej z art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o PDOF. Ze względu jednak na treść art. 22 ust. 9a ustawy o PDOF, koszty uzyskania przychodów, o których mowa w arl. 22 ust. 9 pkt 1-3 ustawy o PDOF w roku podatkowym łącznie nie mogą przekroczyć kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1 tej ustawy (art. 22 ust. 9a ustawy o PDOF).

Przedstawione powyżej poglądy są zgodne ze stanowiskiem przedstawionym przez Ministra Finansów w piśmie z dnia 15 lutego 2019 r. (sygn.: DD3.8223.31.2019), adresowanym do Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. W dokumencie tym stwierdzono, że: „(…) przepisy ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, w szczególności art. 115 (obowiązki nauczyciela akademickiego), art. 116 ust. 7 (twórczy, indywidualny charakter całości pracy nauczyciela akademickiego) oraz art. 128 ust. 1 (ocena pracy nauczyciela akademickiego w obszarze prawa autorskiego) są wystarczające do zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów, zgodnie z treścią art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy PIT, do całości wynagrodzenia nauczyciela akademickiego.”

Stanowisko to znajduje również potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydanych dotychczas przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowe:

  • z dnia 18 marca 2019 r„ sygn.: 0113-KDIPT3.4011.561.2018.4.KK,
  • z dnia 27 marca 2019 r„ sygn.: 0114-KDIP3-3.4011.599.2018.1.JK2,
  • z dnia 5 kwietnia 2019 r., sygn.: 0115-KDIT2-1.4011.11.2019.2.DW.

Ad 2. Wnioskodawca, jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych, jest uprawniony do stosowania kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50% przychodu uzyskanego przez pracownika Uczelni będącego nauczycielem akademickim do kwot dodatków do wynagrodzenia zasadniczego (tj. wynagrodzenia za pracę w godzinach ponadwymiarowych, dodatków funkcyjnych, dodatków za staż pracy, dodatku specjalnego, dodatku specjalnego Uczelni, wynagrodzenia dodatkowego, wynagrodzenia wynikającego z zarządzenia Rektora Uczelni, dodatków, o których mowa w § 8 pkt 5 oraz w § 12 Rozporządzenia w sprawie wynagradzania, wynagrodzenia za inne czynności w ramach przewodów doktorskich, za sprawowanie opieki nad magistrem, za pełnienie funkcji sekretarza komisji, za przeprowadzanie egzaminów, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, dopłat do urlopów wypoczynkowych, wynagrodzenia twórców) – z zastrzeżeniem limitu wynikającego z art. 22 ust. 9a ustawy o PDOF.

Jak wskazano powyżej, przychody nauczyciela akademickiego będące wynagrodzeniem za wykonywanie jego obowiązków należy uznać za przejaw korzystania z praw autorskich. Zakres obowiązków nauczyciela akademickiego wynika z przepisów Prawa o szkolnictwie wyższym. Jak wskazano w opisie stanu faktycznego niniejszego wniosku, obowiązki nauczyciela akademickiego obejmują w szczególności prowadzenie działalności naukowej, kształcenie i wychowywanie studentów lub uczestniczenie w kształceniu doktorantów, ale także uczestniczenie w pracach organizacyjnych na rzecz uczelni, stałe podnoszenie kompetencji zawodowych, czy wykonywanie innych obowiązków szczegółowo ustalonych przez rektora Uczelni. Z Prawa o szkolnictwie wyższym jasno wynika, te wszystkie wymienione rodzaje zadań na równi stanowią elementy obowiązków nauczyciela akademickiego. Do wszystkich tych obowiązków zastosowanie ma zatem art. 116 ust. 7 Prawa o szkolnictwie wyższym, przyznając wykonywaniu wszystkich (bez ich zróżnicowania) obowiązków nauczyciela akademickiego przymiot działalności twórczej o indywidualnym charakterze.

Z tytułu wykonywania obowiązków, nauczyciel akademicki otrzymuje wynagrodzenie. Wynagrodzenie to obejmuje szereg składników, a nie tylko wynagrodzenie zasadnicze. Z art. 136 Prawa o szkolnictwie wyższym wynika, że poza wynagrodzeniem zasadniczym wynagrodzenie pracownika uczelni publicznej składa się z dodatku za staż pracy, ale może obejmować również dodatek funkcyjny, dodatek zadaniowy, wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe albo godziny nadliczbowe, dodatek za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych, inne dodatki, jeżeli zostały określone w zakładowym układzie zbiorowym pracy albo regulaminie wynagradzania. Skoro zatem nauczyciel akademicki jest uprawniony do otrzymywania dodatków z tytułu wykonywania swoich obowiązków, które z mocy art. 116 ust. 7 Prawa o szkolnictwie wyższym zostały w całości uznane za działalność twórczą, to do dodatków tych Uczelnia powinna stosować 50% koszty uzyskania przychodu, na podstawie art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o PDOF.

Stanowisko to znajduje potwierdzenie w cytowanym w odpowiedzi na pytanie pierwsze, fragmencie pisma Ministra Finansów z dnia 15 lutego 2019 r. (sygn.: DD3.8223.31.2019) – przedstawiony w nim pogląd wprost dotyczy bowiem ”całości wynagrodzenia nauczyciela akademickiego”, a nie tylko jakiejś jego części (niektórych jego elementów).

Pogląd ten potwierdzają również przywołane w odpowiedzi na pytanie pierwsze interpretacje indywidualne wydane przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. W szczególności w interpretacji z dnia 27 marca 2019 r., sygn.: 0114-KDIP3-3.4011.599.2018.1.JK2 potwierdzono prawidłowość stosowania kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50% do dodatków funkcyjnych oraz za staż pracy. Natomiast w interpretacji indywidualnej z dnia 5 kwietnia 2019 r„ sygn.: 0115- KDIT2-1.4011.11.2019.2.DW potwierdzono prawidłowość stosowania kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50% do dodatków funkcyjnych oraz za staż pracy, dodatku zadaniowego, wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe lub godziny nadliczbowe, dodatku za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia i innych dodatków.

Ad 3. Wnioskodawca, jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych, jest uprawniony do stosowania kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50% przychodu uzyskanego przez pracownika Wnioskodawcy będącego nauczycielem akademickim do wypłacanych mu nagród (np. nagrody rektora, ministra, jubileuszowej) – z zastrzeżeniem limitu wynikającego z art. 22 ust. 9a ustawy o PDOF.

Uprawnienie do uzyskiwania przez nauczycieli akademickich nagród, których dotyczy niniejsze pytanie wynika również z przepisów Prawa o szkolnictwie wyższym. Zgodnie z art. 141 Prawa o szkolnictwie wyższym, nauczycielom akademickim przysługuje prawo do nagród jubileuszowych, zgodnie z art. 143 – dodatkowe wynagrodzenie roczne. Nauczycielom akademickim mogą również przysługiwać inne nagrody (np. nagroda rektora – art. 145 Prawa o szkolnictwie wyższym). Podstawą przyznania tych nagród jest zatem niewątpliwie istnienie stosunku pracy pomiędzy nauczycielem akademickim a uczelnią. Nagrody te są zatem przyznawane w związku z wykonywaniem przez nauczyciela akademickiego jego określonych ustawowo obowiązków. Z tego powodu, również do nich, odnieść należy regulację wynikającą z art. 116 ust. 7 Prawa o szkolnictwie wyższym. W efekcie również do tych przychodów nauczycieli akademickich Uczelnia jest obowiązana stosować 50% koszty uzyskania przychodu, na podstawie art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o PDOF.

Ad 4. Wnioskodawca, jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych, jest uprawniony do stosowania kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50% przychodu uzyskanego przez pracownika Uczelni będącego nauczycielem akademickim z tytułu wypłacanych mu odpraw (emerytalnych, rentowych) oraz odszkodowań za skrócenie okresu wypowiedzenia – z zastrzeżeniem limitu wynikającego z art. 22 ust. 9a ustawy o PDOF.

Odprawy oraz odszkodowania, których dotyczy niniejsze pytanie są wypłacane w związku z ustaniem stosunku pracy nauczyciela akademickiego. Warunkiem powstania prawa do ich uzyskania jest zatem uprzednie wykonywanie obowiązków nauczyciela akademickiego. Z tego powodu, również do nich odnieść należy regulację wynikającą z art. 116 ust. 7 Prawa o szkolnictwie wyższym. W efekcie również do tych przychodów nauczycieli akademickich Uczelnia jest obowiązana stosować 50% koszty uzyskania przychodu, na podstawie art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o PDOF.

Ad 5. Wnioskodawca, jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych, jest uprawniony do stosowania kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50% przychodu uzyskanego przez pracownika Uczelni będącego nauczycielem akademickim z tytułu wynagrodzeń za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy (za czas urlopów, choroby) oraz ekwiwalentów za niewykorzystany urlop wypoczynkowy – z zastrzeżeniem limitu wynikającego z art. 22 ust. 9a ustawy o PDOF.

Wynagrodzenie za czas urlopu. czy też wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy jest również wynagrodzeniem ze stosunku pracy. Ten sam wniosek dotyczy ekwiwalentów za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Nauczyciel akademicki – w świetle art. 116 ust. 7 Prawa o szkolnictwie wyższym wykonując swoje obowiązki wykonuje działalność twórczą o indywidualnym charakterze. Warunkiem i przyczyną przyznania nauczycielowi akademickiemu wynagrodzenia za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy, jest zatem uprzednie wykonywanie przez niego – w ramach stosunku pracy – działalności twórczej. Skoro tak, to uzyskiwane przez nauczyciela akademickiego wynagrodzenie za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy jest przejawem czerpania przez niego korzyści z tej wykonywanej uprzednio – działalności twórczej. Mając powyższe na uwadze należy zauważyć, że również w odniesieniu do tego rodzaju wynagrodzeń zastosowanie będą miały koszty uzyskania przychodów w wysokości 50% uzyskiwanego przychodu, na podstawie art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o PDOF.

Stanowisko to znajduje potwierdzenie w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 27 marca 2019 r„ sygn.: 0114-KDIP3-3.4011.599.2018.1.JK2, w której uznano za prawidłowe stosowanie 50% kosztów uzyskania przychodów w odniesieniu do wynagrodzeń za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy, w tym z tytułu urlopu wypoczynkowego, urlopu na podratowanie zdrowia i zwolnienia lekarskiego.

Ad 6. Wnioskodawca, jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych, jest uprawniony do stosowania kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50% przychodu uzyskanego przez pracownika Uczelni będącego nauczycielem akademickim z tytułu wypłacanych przez Uczelnię zasiłków i świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego – z zastrzeżeniem limitu wynikającego z art. 22 ust. 9a ustawy o PDOF.

Zgodnie z art. 31 ustawy o PDOF. Uczelnia – jako zakład pracy – jest płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych również w odniesieniu do wypłacanych przez siebie zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego. Obowiązek ten dotyczy również zasiłków wypłacanych nauczycielom akademickim.

Zdaniem Wnioskodawcy, pogląd przedstawiony powyżej w odpowiedzi na pytanie oznaczone nr 5 jest aktualny również w odniesieniu do zasiłków wypłacanych z ubezpieczenia społecznego. Warunkiem i przyczyną przyznania nauczycielowi akademickiemu tych zasiłków jest uprzednie wykonywanie przez niego – w ramach stosunku pracy – działalności, która – zgodnie z art. 116 ust. 7 Prawa o szkolnictwie wyższym – jest działalnością twórczą. Skoro tak, to uzyskiwane przez nauczyciela akademickiego zasiłki są przejawem czerpania przez niego korzyści z tej wykonywanej uprzednio działalności twórczej. Mając powyższe na uwadze należy zauważyć, że również w odniesieniu do tego rodzaju świadczeń zastosowanie będą miały koszty uzyskania przychodów w wysokości 50% uzyskiwanego przychodu, na podstawie art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o PDOF.

Ad 7. Zastosowanie przez Uczelnię, jako płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych, kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50% uzyskanego przychodu w stosunku do przychodów uzyskiwanych przez nauczycieli akademickich nie wymaga prowadzenia ewidencji lub innej formy dokumentacji lub też wyceny efektów działalności twórczej o indywidualnym charakterze (utworów).

Jak wynika z art. 116 ust. 7 Prawa o szkolnictwie wyższym, całokształt obowiązków nauczyciela akademickiego jest uważany za działalność twórczą. W odniesieniu do wykonywania obowiązków nauczyciela akademickiego nie zachodzi zatem potrzeba, ani nawet możliwość różnicowania wykonywanej przez nauczyciela akademickiego pracy, na tę która ma twórczy charakter i która charakteru takiego jest pozbawiona. Wobec tego prowadzenie ewidencji utworów powstających w ramach wykonywania przez nauczyciela akademickiego jego obowiązków, czy też inna forma dokumentowania takich utworów, (np. dokonywanie ich formalnego odbioru przez Uczelnię nie jest warunkiem stosowania kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50% uzyskanego przychodu. Nie jest również konieczne dokonywanie wyceny poszczególnych utworów.

Przedstawione powyżej poglądy są zgodne ze stanowiskiem przedstawionym przez Ministra Finansów w piśmie z dnia 15 lutego 2019 r. (sygn.: DD3.8223.31.2019). adresowanym do Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Skoro w dokumencie tym stwierdzono, że do całości wynagrodzenia nauczyciela akademickiego mają zastosowanie koszty uzyskania przychodów określone w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy PDOF. W piśmie tym słusznie zwrócono również uwagę na fakt, że zgodnie z art. 128 ust. 1 Prawa o szkolnictwie wyższym wykonywanie obowiązków nauczyciela akademickiego podlega okresowej ocenie, w szczególności w zakresie przestrzegania przepisów o prawie autorskim, własności przemysłowej. Należy zatem przyjąć, że również w tym zakresie pozycja prawna nauczycieli akademickich jest ukształtowana odmiennie niż w odniesieniu do pozostałych pracowników.

Przedstawione powyżej stanowisko znajduje również potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydanych dotychczas przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej:

  • z dnia 18 marca 2019 r„ sygn.: 0113-KDIPT3.4011.561.2018.4.KK,
  • z dnia 27 marca 2019 r„ sygn.: 0114-KDIP3-3.4011.599.2018.1.JK2,
  • z dnia 5 kwietnia 2019 r., sygn.: 0115-KDIT2-1.4011.11.2019.2.DW.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zostały określone źródła przychodów, gdzie między innymi, w pkt 1 wymienia się: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracę nakładczą, emeryturę lub rentę.

Natomiast zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Za pracownika w rozumieniu ww. ustawy uważa się osobę pozostającą w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy (art. 12 ust. 4 ww. ustawy).

Przechodząc do kwestii kosztów uzyskania przychodów, są one uregulowane w przepisach rozdziału 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z treścią art. 22 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Osobom posiadającym status pracownika uzyskującym przychody m.in. ze stosunku pracy przysługuje co do zasady, zgodnie z przepisami art. 22 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odliczenie jednej pełnej miesięcznej normy kosztów uzyskania przychodów niezależnie od wymiaru czasu pracy.

Stosownie do art. 22 ust. 2 ww. ustawy koszty uzyskania przychodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej:

  1. wynoszą 111 zł 25 gr miesięcznie, a za rok podatkowy nie więcej niż 1335 zł, w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody z tytułu jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej;
  2. nie mogą przekroczyć łącznie 2002 zł 05 gr za rok podatkowy, w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej;
  3. wynoszą 139 zł 06 gr miesięcznie, a za rok podatkowy łącznie nie więcej niż 1668 zł 72 gr, w przypadku gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę;
  4. nie mogą przekroczyć łącznie 2502 zł 56 gr za rok podatkowy, w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej, a miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę.

W odniesieniu do niektórych przychodów ustawodawca dopuścił możliwość ustalania kosztów zryczałtowanych. W przypadku korzystania przez twórców z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów lub rozporządzania przez nich tymi prawami, mają zastosowanie 50% koszty uzyskanego przychodu.

W takim przypadku, koszty uzyskania przychodów ustala się zgodnie z przepisem art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, że koszty uzyskania niektórych przychodów określa się z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami – w wysokości 50% uzyskanego przychodu, z zastrzeżeniem ust. 9a i 9b, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

W roku podatkowym łączne koszty uzyskania przychodów, o których mowa w ust. 9 pkt 1-3, nie mogą przekroczyć kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1 (art. 22 ust. 9a ww. ustawy).

Ustawą z dnia 15 czerwca 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2018 r., poz. 1291) wprowadzono zmiany w brzmieniu art. 22 ust. 9b, które weszły w życie z dniem 19 lipca 2018 r. i mają zastosowanie od dnia 1 stycznia 2018 r.

Następnie, ustawą z dnia 3 lipca 2018 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2018 r., poz. 1669) wprowadzono zmiany w brzmieniu art. 22 ust. 9b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, które weszły w życie z dniem 1 października 2018 r.

Zgodnie z art. 22 ust. 9b, który został zmieniony ww. ustawami, przepis ust. 9 pkt 3 stosuje się do przychodów uzyskiwanych z tytułu:

  1. działalności twórczej w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, inżynierii budowlanej, urbanistyki, literatury, sztuk plastycznych, wzornictwa przemysłowego, muzyki, fotografiki, twórczości audialnej i audiowizualnej, programów komputerowych, gier komputerowych, teatru, kostiumografii, scenografii, reżyserii, choreografii, lutnictwa artystycznego, sztuki ludowej oraz dziennikarstwa;
  2. działalności artystycznej w dziedzinie sztuki aktorskiej, estradowej, tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki i instrumentalistyki;
  3. produkcji audialnej i audiowizualnej;
  4. działalności publicystycznej;
  5. działalności muzealniczej w dziedzinie wystawienniczej, naukowej, popularyzatorskiej, edukacyjnej oraz wydawniczej;
  6. działalności konserwatorskiej;
  7. prawa zależnego, o którym mowa w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1191 i 1293), do opracowania cudzego utworu w postaci tłumaczenia;
  8. działalności badawczo-rozwojowej, naukowej, naukowo-dydaktycznej, badawczej, badawczo-dydaktycznej oraz prowadzonej w uczelni działalności dydaktycznej.

Powyższa regulacja tworzy zamknięty katalog działalności twórczych, do których można stosować 50% koszty uzyskania przychodów.

Na podstawie art. 22 ust. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli podatnik udowodni, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej określonej w ust. 9 pkt 1-4 i pkt 6, koszty uzyskania przyjmuje się w wysokości kosztów faktycznie poniesionych. Przepisy ust. 5 i ust. 5a pkt 2 stosuje się odpowiednio.

Zgodnie z art. 22 ust. 10a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepis ust. 10 stosuje się również, jeżeli podatnik udowodni, że w roku podatkowym łączne koszty uzyskania przychodów, o których mowa w ust. 9 pkt 1-3, były wyższe niż kwota określona w ust. 9a.

O zastosowaniu 50% kosztów uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich decyduje wyłącznie fakt uzyskania przychodu jako wynagrodzenia za wykonanie czynności (utworu), będącej przedmiotem prawa autorskiego w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1191, z późn. zm.).

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęć użytych w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy, takich jak „twórca”, „korzystanie przez twórców z praw autorskich” lub pojęć z nimi związanych, jak np. „utwór”, natomiast ustawodawca odsyła w tym względzie do odrębnych przepisów, przez które należy rozumieć ustawę o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 tej ustawy, przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).

W szczególności – jak stanowi ust. 2 tego przepisu – przedmiotem prawa autorskiego są utwory:

  1. wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe);
  2. plastyczne;
  3. fotograficzne;
  4. lutnicze;
  5. wzornictwa przemysłowego;
  6. architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne;
  7. muzyczne i słowno-muzyczne;
  8. sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne;
  9. audiowizualne (w tym filmowe).

Ochroną objęty może być wyłącznie sposób wyrażenia; nie są objęte ochroną odkrycia, idee, procedury, metody i zasady działania oraz koncepcje matematyczne (art. 1 ust. 21 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych). Utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia, chociażby miał postać nieukończoną, a ochrona przysługuje twórcy niezależnie od spełnienia jakichkolwiek formalności (art. 1 ust. 3 i ust. 4 cytowanej ustawy).

W myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy, prawo autorskie przysługuje twórcy, o ile ustawa nie stanowi inaczej. Natomiast, z przepisu art. 8 ust. 2 tej ustawy, wynika, że domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu.

W rozumieniu prawa autorskiego jako twórczy traktowany jest taki rezultat działalności, który na tyle związany jest z osobą twórcy, by było mało prawdopodobne, aby inna osoba podejmująca identycznie skierowany wysiłek twórczy uzyskała analogiczny lub zasadniczo zbliżony rezultat.

Należy zatem podkreślić, że mimo zmian w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w części dotyczącej podniesienia o 100% limitu stosowania 50% kosztów uzyskania przychodów (do 85.528 zł rocznie) oraz wskazania dziedzin o charakterze twórczym objętych 50% kosztami, zmianie nie uległa jednak generalna zasada, że 50% koszty mogą być stosowane wyłącznie do przychodów autorów uzyskanych z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich w rozumieniu odrębnych przepisów lub rozporządzania przez nich tymi prawami.

Tym samym, aby możliwe było zastosowanie podwyższonych kosztów uzyskania przychodów do wynagrodzenia związanego z rozporządzeniem prawami autorskimi, muszą zostać spełnione następujące przesłanki:

  • praca wykonywana przez pracownika jest przedmiotem prawa autorskiego, a więc spełnia przesłanki utworu określone w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych,
  • pracownik jest twórcą w rozumieniu tej ustawy i uzyskiwanie przychodu przez pracownika wynika z korzystania przez twórcę z tychże praw lub rozporządzania tymi prawami,
  • przychody muszą być uzyskiwane z tych rodzajów działalności, o których mowa w art. 22 ust. 9b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w tym prowadzonej działalności naukowo-dydaktycznej, a także prowadzonej na uczelni działalności dydaktycznej.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest uczelnią publiczną w rozumieniu art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. z 2018 r., poz. 1668,). Wnioskodawca posiada zgodnie z art. 9 ust. 1 Prawa o szkolnictwie wyższym osobowość prawną. Wnioskodawca zatrudnia – na podstawie umów o pracę nauczycieli akademickich. Wnioskodawca jako pracodawca wypłaca nauczycielom akademickim będącym jej pracownikami wynagrodzenia za pracę, a także inne świadczenia mające swoje źródło w stosunkach pracy.

Z tego powodu Wnioskodawca jest płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych w rozumieniu art. 31 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jako płatnik, Wnioskodawca jest w szczególności obowiązana do obliczenia i poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, co wymaga zastosowania odpowiednich kosztów uzyskania przychodów. Nauczyciele akademiccy – zgodnie z art. 114 Prawa o szkolnictwie wyższym – są zatrudniani w grupach pracowników:

  1. dydaktycznych;
  2. badawczych;
  3. badawczo-dydaktycznych.

W toku wykonywania zadań nauczycieli akademickich będących pracownikami Wnioskodawcy powstają utwory w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wnioskodawca nabywa prawa do utworów pracowniczych powstających podczas wykonywania obowiązków Jego nauczycieli akademickich na zasadach określonych w art. 12 Prawa autorskiego.

W przepisach Prawa o szkolnictwie wyższym określono także składniki wynagrodzenia nauczyciela akademickiego będącego pracownikiem uczelni publicznej (a więc również Wnioskodawcy).

Nauczyciele akademiccy będący pracownikami Wnioskodawcy uzyskują przychody z następujących tytułów:

  1. wynagrodzenie zasadnicze;
  2. wynagrodzenie za pracę w godzinach ponadwymiarowych;
  3. dodatki funkcyjne;
  4. dodatki za staż pracy;
  5. innego rodzaju dodatki do wynagrodzenia m.in.:
    • dodatki specjalne – są to dodatki z tytułu zwiększenia obowiązków służbowych lub powierzenia dodatkowych zadań albo ze względu na charakter pracy lub warunki jej wykonywania (§ 19 Rozporządzenia w sprawie wynagradzania),
    • dodatki specjalne Wnioskodawcy – są to dodatki analogiczne do wskazanych powyżej dodatków specjalnych, z tą różnicą, że są finansowane ze środków dotyczących realizacji konkretnego projektu przez Wnioskodawcę;
    • wynagrodzenie dodatkowe – jest przyznawane nauczycielowi akademickiemu za udział w pracach komisji rekrutacyjnej, kierowanie praktykami i opiekę nad praktykami, sprawowanie funkcji promotora w przewodzie doktorskim, opracowanie recenzji i opinii w przewodzie doktorskim, w postępowaniu habilitacyjnym albo w postępowaniu o nadanie tytułu profesora, opracowanie recenzji lub ocenę dorobku w postępowaniu kwalifikacyjnym poprzedzającym zatrudnienie na stanowisku profesora nadzwyczajnego lub profesora wizytującego osoby nieposiadającej tytułu naukowego profesora, profesora sztuki, stopnia naukowego doktora habilitowanego lub doktora habilitowanego sztuki (wynagrodzenie to jest regulowane w § 8 pkt 4 Rozporządzenia w sprawie wynagradzania),
    • wynagrodzenie wynikające z zarządzania Rektora Uczelni – są to dodatkowe wynagrodzenia wynikające z uczestniczenia nauczycieli akademickich w projektach finansowanych z określonych w zarządzeniu Rektora Uczelni źródeł,
    • dodatki, o których mowa w § 8 pkt 5 oraz § 12 Rozporządzenia w sprawie wynagradzania, tj. dodatek za udział w działalności leczniczej, profilaktycznej i diagnostycznej prowadzonej przez podstawowe jednostki organizacyjne Wnioskodawcy na kierunku studiów weterynaria (u Wnioskodawcy dodatek ten jest nazywany prowizją),
    • wynagrodzenie za inne czynności w ramach przewodów doktorskich,
    • za sprawowanie opieki nad magistrem,
    • za pełnienie funkcji sekretarza komisji rekrutacyjnej, za przeprowadzanie egzaminów (§ 9 Rozporządzenia w sprawie wynagradzania),
    • dodatkowe wynagrodzenie roczne,
    • dopłaty do urlopów wypoczynkowych,
    • wynagrodzenie twórców – dodatkowe wynagrodzenie określone w obowiązującym u Wnioskodawcy regulaminie zarządzania prawami autorskimi, pokrewnymi i prawami sui generis do baz danych oraz prawami własności przemysłowej oraz komercjalizacji wyników badań naukowych i prac rozwojowych Wnioskodawcy; wynagrodzenie jest przyznawane m.in. pracownikowi będącemu nauczycielowi akademickiemu jako jego udział w przychodach z korzystania przez Wnioskodawcę z nabytych przez nią praw własności intelektualnej wytworzonych przez lub przy udziale pracownika;
  6. nagrody (np. nagrody rektora, ministra, jubileuszowa);
  7. odprawy emerytalne, rentowe, odszkodowania za skrócenie okresu wypowiedzenia;
  8. wynagrodzenia za czas usprawiedliwionych nieobecności w pracy (za czas urlopów, choroby);
  9. ekwiwalenty za niewykorzystane urlopy wypoczynkowe;
  10. wypłacane przez Wnioskodawcę jako zakład pracy zasiłki i świadczenia z ubezpieczenia społecznego.

Zgodnie z art. 115 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2018 r., poz. 1668), do podstawowych obowiązków nauczyciela akademickiego będącego pracownikiem:

  1. dydaktycznym – należy kształcenie i wychowywanie studentów lub uczestniczenie w kształceniu doktorantów;
  2. badawczym – należy prowadzenie działalności naukowej lub uczestniczenie w kształceniu doktorantów;
  3. badawczo-dydaktycznym – należy prowadzenie działalności naukowej, kształcenie i wychowywanie studentów lub uczestniczenie w kształceniu doktorantów.

W myśl art. 128 ust. 1 ww. ustawy, nauczyciel akademicki, z wyjątkiem rektora, podlega ocenie okresowej, w szczególności w zakresie wykonywania obowiązków, o których mowa w art. 115, oraz przestrzegania przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, a także o własności przemysłowej. Ocena okresowa może być pozytywna albo negatywna.

Ponadto, nauczyciel akademicki jest obowiązany do uczestniczenia w pracach organizacyjnych na rzecz uczelni oraz stałego podnoszenia kompetencji zawodowych (art. 115 ust. 25 ww. ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce).

Zgodnie z treścią art. 136 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, do składników wynagrodzenia nauczyciela akademickiego należy zaliczyć:

  1. wynagrodzenie zasadnicze,
  2. dodatek za straż pracy,
  3. dodatek funkcyjny,
  4. dodatek zadaniowy,
  5. wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe albo godziny nadliczbowe,
  6. dodatek za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych,
  7. inne dodatki, jeżeli zostały określone w zakładowym układzie zbiorowym pracy albo regulaminie wynagradzania.

W myśl art. 141 ust. 1 ww. ustawy, pracownikowi uczelni publicznej przysługuje prawo do nagrody jubileuszowej z tytułu wieloletniej pracy w wysokości:

  1. 75% wynagrodzenia miesięcznego – za 20 lat pracy;
  2. 100% wynagrodzenia miesięcznego – za 25 lat pracy;
  3. 150% wynagrodzenia miesięcznego – za 30 lat pracy;
  4. 200% wynagrodzenia miesięcznego – za 35 lat pracy;
  5. 300% wynagrodzenia miesięcznego – za 40 lat pracy;
  6. 400% wynagrodzenia miesięcznego – za 45 lat pracy.

Stosownie do art. 143 ww. ustawy, pracownikowi uczelni publicznej przysługuje dodatkowe wynagrodzenie roczne na zasadach określonych w przepisach o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym pracowników jednostek sfery budżetowej.

Zgodnie z treścią art. 145 ust. 1 ustawy, nauczyciele akademiccy oraz pracownicy niebędący nauczycielami akademickimi mogą otrzymać za osiągnięcia w pracy zawodowej nagrody rektora.

Stosownie do art. 146 ust. 1 ustawy, nauczycielowi akademickiemu przechodzącemu na emeryturę albo rentę z tytułu niezdolności do pracy przysługuje prawo do jednorazowej odprawy w uczelni stanowiącej jego podstawowe miejsce pracy, w wysokości 300% wynagrodzenia zasadniczego otrzymanego za ostatni pełny miesiąc zatrudnienia.

W myśl art. 362 ww. ustawy, za znaczące osiągnięcia w zakresie działalności naukowej, dydaktycznej, wdrożeniowej lub organizacyjnej albo za całokształt dorobku minister może przyznać nagrodę. Do przyznawania nagród nie stosuje się przepisów Kpa.

Natomiast stosownie do art. 363 pkt 2 ustawy, Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe kryteria i tryb przyznawania oraz sposób wypłacania nagród, o których mowa w art. 362, rodzaje osiągnięć i sposób ich dokumentowania, maksymalną liczbę przyznawanych nagród, maksymalną wysokość nagrody oraz wzór wniosku o jej przyznanie.

W myśl, art. 116 ust. 7 ww. ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, wykonywanie obowiązków nauczyciela akademickiego stanowi działalność twórczą o indywidualnym charakterze, o której mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1191 i 1293).

Z postanowień ww. regulacji wynika, że wykonywanie obowiązków nauczyciela akademickiego stanowi działalność twórczą o indywidualnym charakterze, o której mowa w art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim.

Zatem, należy uznać, że wszystkie składniki wynagrodzenia nauczyciela akademickiego stanowią podstawę do uznania ich jako element wynagrodzenia za pracę twórczą w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Tym samym, na gruncie art. 116 ust. 7 ww. ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, całość obowiązków wykonywanych przez nauczyciela akademickiego stanowi działalność twórczą o indywidualnym charakterze.

Biorąc pod uwagę przedstawiony opis stanu faktycznego oraz przepisy prawa, należy uznać, że całość obowiązków wykonywanych przez nauczyciela akademickiego w ramach stosunku pracy stanowi pracę o charakterze twórczym, a z uwagi na ten charakter – całość jego wynagrodzenia uzyskiwanego z tytułu realizacji ww. obowiązków jest wynagrodzeniem za pracę o charakterze twórczym, bez konieczności dokumentowania faktu powstania utworów realizowanych w ramach stosunku pracy.

Zatem, w przedmiotowej sprawie, Wnioskodawca obliczając i odprowadzając podatek dochodowy od osób fizycznych do wszystkich składników wynagrodzenia nauczyciela akademickiego, stałych i zmiennych składników wynagrodzenia, w tym także wynagrodzenia: za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy, ekwiwalentów za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, dodatków do wynagrodzenia zasadniczego, (tj. wynagrodzenia za pracę w godzinach ponadwymiarowych, dodatków funkcyjnych, dodatków za staż pracy, dodatku specjalnego, dodatku specjalnego Uczelni, wynagrodzenia dodatkowego, wynagrodzenia wynikającego z zarządzenia Rektora Uczelni, dodatków, o których mowa w § 8 pkt 5 oraz w § 12 Rozporządzenia w sprawie wynagradzania, wynagrodzenia za inne czynności w ramach przewodów doktorskich, za sprawowanie opieki nad magistrem, za pełnienie funkcji sekretarza komisji, za przeprowadzanie egzaminów, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, dopłat do urlopów wypoczynkowych, wynagrodzenia twórców), nagród (nagród jubileuszowych, nagród rektora, nagród ministra), odpraw (emerytalnych, rentowych), odszkodowań za skrócenie okresu wypowiedzenia oraz wypłacanych przez Wnioskodawcę zasiłków i świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, będzie mógł zastosować podwyższone koszty uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z zastrzeżeniem art. 22 ust. 9a ustawy, począwszy od dnia 1 października 2018 r., bez konieczności dokumentowania efektów działalności twórczej o indywidualnym charakterze, w tym prowadzenia ewidencji utworów, a także bez konieczności dokonania wyceny powstałych utworów. Wnioskodawca jako płatnik 50% koszty uzyskania przychodu winien uwzględnić przy wypłacanych nauczycielowi akademickiemu zaliczkach na poczet umówionego wynagrodzenia (honorarium) w momencie ich wypłaty.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy w kontekście wszystkich zadanych pytań należało uznać za prawidłowe.

Należy wskazać, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego).

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie złożenia wniosku.

Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 26.06.2019; sygn. akt. 0114-KDIP3-2.4011.266.2019.1.LZ

PODOBNE ARTYKUŁYWIĘCEJ OD AUTORA