Nowelizacja przepisów prawa budowlanego

Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy Prawo budowlane. Jej głównym celem jest  uproszczenie i przyspieszenie procesu inwestycyjno-budowlanego oraz zapewnienie większej stabilności podejmowanych w nim rozstrzygnięć. Poniżej zostaną opisane najważniejsze wprowadzone zmiany.

Zmiany w zakresie pozwoleń na budowę:

1. Zwolnienia

W dotychczasowym stanie prawnym wątpliwości budził obowiązek uzyskania pozwolenia na budowę w przypadku postawienia paczkomatów. Wojewódzkie sądy administracyjne klasyfikowały je jako tymczasowe obiekty budowlane, wobec których istnieje obowiązek wydania decyzji o pozwoleniu na budowę. W związku z tym znowelizowano art. 29 określający, kiedy pozwolenie na budowę nie jest wymagane. W nowym brzmieniu art. 29 ust. 2 budowa bankomatów, biletomatów, wpłatomatów, automatów sprzedających, automatów przechowujących przesyłki lub automatów służących do wykonywania innego rodzaju usług o wysokości do 3 m włącznie nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę oraz zgłoszenia. Wśród innych wprowadzonych (dodanych lub zmienionych) zwolnień należy wspomnieć o:

• budowie oczyszczalni ścieków o wydajności do 7,50 m³ na dobę (wymaga zgłoszenia),
• budowie stacji regazyfikacji LNG o pojemności zbiornika magazynowania gazu do 10 m³ (wymaga zgłoszenia),
• niecek dezynfekcyjnych, w tym niecek dezynfekcyjnych z zadaszeniem (wymaga zgłoszenia),
• budowie obiektów budowlanych będących urządzeniami melioracji wodnych,
• budowie stawów i zbiorników wodnych o powierzchni nieprzekraczającej 1.000 m² i głębokości nieprzekraczającej 3 m położonych w całości na gruntach rolnych,
• budowie przydomowych tarasów naziemnych o powierzchni zabudowy do 35 m²,
• budowie naziemnych zbiorników będących obiektami budowlanymi, służących do przechowywania paliw płynnych klasy III, na potrzeby własne użytkownika, o pojemności do 5 m³,
• budowie przepustów o przekroju wewnętrznym do 0,85 m²,
• wykonywaniu robót budowlanych polegających na przebudowie przegród zewnętrznych oraz elementów konstrukcyjnych budynków mieszkalnych jednorodzinnych, o ile nie prowadzi ona do zwiększenia obszaru oddziaływania obiektu poza działkę, na której budynek jest usytuowany (wymaga zgłoszenia),
• wykonywaniu robót budowlanych polegających na przebudowie instalacji odnawialnych źródeł energii o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 1 MW wykorzystujących hydroenergię do wytwarzania energii elektrycznej w rozumieniu ustawy z dn. 20.02.2015 r. o odnawialnych źródłach energii (wymaga zgłoszenia),
• wykonywaniu robót budowlanych polegających na instalowaniu wewnątrz i na zewnątrz użytkowanego budynku instalacji gazowych (wymaga zgłoszenia).

2. Dokumentacja wymagana przy pozwoleniu na budowę

W celu zmniejszenia obciążenia organów administracji architektoniczno-budowlanej oraz umożliwienia szybszego przygotowania dokumentacji projektowej w zakresie niezbędnym do uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę wprowadzony został nowy podział projektu budowlanego na:

• projekt zagospodarowania działki lub terenu (usytuowanie, układ komunikacyjny, informacja o obszarze oddziaływania obiektu),
• projekt architektoniczno-budowlany (układ przestrzenny, projektowane rozwiązania techniczne i materiałowe),
• projekt techniczny (opis konstrukcji, instalacji, charakterystyka energetyczna).

Zdaniem twórców ustawy takie rozróżnienie elementów projektu budowlanego, które będą podlegały weryfikacji przez organ administracji publicznej od elementów, za których prawidłowe sporządzenie odpowiadać będą wyłącznie projektanci, sprawi, że wydawanie decyzji pozwolenia na budowę czy też przyjęcie zgłoszenia wraz z projektem będzie przebiegało sprawniej i szybciej.

Zgodnie z nowym brzmieniem art. 33 do wniosku o pozwolenie na budowę należy dołączyć  trzy egzemplarze (dotychczas wymagane były cztery) projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanego wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi wymaganymi dokumentami. Projekt techniczny nie jest zatwierdzany w decyzji o pozwoleniu na budowę, dlatego też nie załącza się go do wniosku o pozwolenie na budowę. Będzie go trzeba złożyć w urzędzie nadzoru budowlanego dopiero razem z wnioskiem o udzielenie pozwolenia na użytkowanie lub zgłoszeniem zakończenia robót.

3. Stwierdzenie nieważności decyzji o pozwoleniu na budowę

Dotychczas możliwość unieważnienia pozwolenia na budowę lub użytkowanie nie była ograniczona terminem. Mogła ona zostać stwierdzona wiele lat po tym, jak budynek już powstał i był użytkowany, co wzbudzało niepewność prawną. Dlatego też, do ustawy Prawo budowlane dodano art. 37b oraz art. 59h, które ograniczają dopuszczalność unieważnienia decyzji, jeżeli:

• od dnia jej doręczenia lub ogłoszenia upłynęło 5 lat – w przypadku decyzji o pozwoleniu na budowę;
• upłynęło 5 lat od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna – w przypadku decyzji o pozwoleniu na użytkowanie.

Nowe zasady legalizacji samowoli budowlanych

Wprowadzona została nowa, bezpłatna i uproszczona procedura legalizacyjna dla budynków powstałych bez pozwolenia lub zgłoszenia na budowę, jeżeli od zakończenia budowy upłynęło co najmniej 20 lat. W razie wszczęcia uproszczonego postępowania legalizacyjnego organ nadzoru wzywa do przedłożenia tzw. dokumentów  legalizacyjnych, w skład których wchodzi:

• oświadczenia o posiadanym prawie od dysponowania nieruchomością na cele budowlane,
• geodezyjna inwentaryzacja powykonawcza obiektu budowlanego;
• ekspertyza techniczna, sporządzona przez osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia budowlane, wskazująca, czy stan techniczny obiektu budowlanego nie stwarza zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi oraz pozwala na bezpieczne użytkowanie obiektu budowlanego zgodne z dotychczasowym lub zamierzonym sposobem użytkowania.

W uproszczonej procedurze legalizacyjnej organ nie będzie badał zgodności z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Zdaniem ustawodawcy nowa procedura powinna zachęcić właścicieli do legalizacji starych samowoli budowlanych, co pozwoli uregulować stan prawny obiektów budowlanych i zwiększyć ich bezpieczeństwo.

Bezpieczeństwo pożarowe

W celu poprawy bezpieczeństwa pożarowego obiektów budowlanych, w których zostaje zmieniony dotychczasowy sposób użytkowania, do zgłoszenia o zmianie sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części organowi administracji architektoniczno-budowlanej, należy dołączyć ekspertyzę rzeczoznawcy do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych. Wprowadzony przepis jest konsekwencją niskiego poziomu bezpieczeństwa w tzw. escape roomach – w uzasadnieniu ustawodawca wskazuje, iż w szczególność ma na myśli miejsca, w których prowadzona jest działalność o charakterze rozrywkowym, polegająca na organizowaniu gier lub zabaw,  w trakcie których możliwość ewakuacji uczestników może być ograniczona. Przykładem zmiany użytkowania może być przekształcanie mieszkania w przedszkole.

W celu ułatwienia i przyspieszenia przygotowywania nowych inwestycji uchwalona ustawa wprowadza także terminy dla poszczególnych przedsiębiorstw na wydanie warunków przyłączenia do sieci: elektroenergetycznych, gazowych, ciepłowniczych, wodociągowych i kanalizacyjnych. Ich przekroczenie spowoduje naliczenie kar.

Ustawa wchodzi w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia.

Kamil Wywiał – prawnik

Podstawa prawna:

Projekt ustawy nr UD507 z dn. 23.01.2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw.

oprac. \m/ \mos/