Nowe przepisy w sprawie ograniczenia zatorów płatniczych

Przedsiębiorcy i przeterminowane faktury: Ulga na złe długi w podatku CIT.

29

Z początkiem stycznia 2020 roku, wejdą w życie rozwiązania wprowadzone na mocy ustawy z dn. 19.07.2019 r. o zmianie niektórych ustaw, w celu ograniczenia zatorów płatniczych. Ustawa ta ma na celu ułatwienie życia przedsiębiorcom, których kontrahenci nie regulują zobowiązań na czas. Kluczowe rozwiązania dotyczą m.in. ustawowego określenia maksymalnych terminów płatności (30 lub 60 dni) oraz możliwości odstąpienia od umowy w sytuacji gdy termin zapłaty przekracza 120 dni.

Nowość na gruncie podatków dochodowych stanowić będzie, wprowadzona na podobieństwo ulgi funkcjonującej w podatku VAT, tzw. „ulga na złe długi”. Na mocy ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych, do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (u-CIT) dodano nowy …

(…) artykuł 18f. Przepis pozwala podatnikowi (wierzycielowi), którego należność nie zostanie uregulowana w okresie 90 dni od daty upływu terminu płatności wynikającego z faktury lub umowy, na pomniejszenie podstawy opodatkowania o kwotę tej wierzytelności. Symetrycznie po stronie dłużnika powstanie obowiązek zwiększenia podstawy opodatkowania o tę kwotę.

Skorzystanie z ulgi jest możliwe pod warunkiem spełnienia łącznie następujących warunków:

• dłużnik na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego dzień złożenia zeznania podatkowego nie jest w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji;

• od daty wystawienia faktury (rachunku) lub zawarcia umowy dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym została wystawiona faktura (rachunek) lub została zawarta umowa, a w przypadku, gdy rok kalendarzowy, w którym wystawiono fakturę (rachunek) jest inny niż rok kalendarzowy, w którym zawarto umowę – gdy nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku kalendarzowego późniejszej z tych czynności;

• transakcja handlowa zawarta jest w ramach działalności wierzyciela oraz działalności dłużnika, z których dochody podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Analogiczne rozwiązanie zostało przewidziane także dla podatników podatku dochodowego od osób fizycznych, na mocy dodanego art. 26i ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (u-PIT).

A więc, podsumowując – w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych dodano art. 26i (i odpowiednio w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych – art. 18f), w którym wskazuje się, iż podstawa opodatkowania:

1) może być zmniejszona o zaliczaną do przychodów należnych wartość wierzytelności o zapłatę świadczenia pieniężnego w rozumieniu art. 4 pkt 1a ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom, która nie została uregulowana lub zbyta, przy czym zmniejszenia dokonuje się w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie;

2) podlega zwiększeniu o zaliczaną do kosztów uzyskania przychodów wartość zobowiązania do zapłaty świadczenia pieniężnego w rozumieniu art. 4 pkt 1a ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom, które nie zostało uregulowane, przy czym zwiększenia dokonuje się w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie.

Tym samym dłużnicy będą zobowiązani do dokonanie korekty podstawy obliczenia podatku odpowiednio w zakresie kosztów uzyskania przychodu o wartość zobowiązania do zapłaty, zaś w przypadku wierzycieli będą oni uprawnieni do dokonanie korekty podstawy opodatkowania o kwotę nieuregulowanej wierzytelności.

Zmniejszenia lub odpowiednio zwiększenia dokonuje się, jeżeli do dnia złożenia zeznania podatkowego zobowiązanie/wierzytelność nie zostało/a uregulowane.

Istotnym faktem jest, iż przepisów nie stosuje się do transakcji handlowych dokonywanych między podmiotami powiązanymi w rozumieniu przepisów ustaw dochodowych.

Możliwość odliczenia w kolejnych latach podatkowych

Zastosowanie ulgi przewiduje także możliwość odliczenia jeżeli wartość zmniejszenia podstawy opodatkowania jest wyższa od tej podstawy, zmniejszenia podstawy opodatkowania o nieodliczoną wartość dokonuje się w kolejnych latach podatkowych, nie dłużej jednak niż przez okres 3 lat, licząc od końca roku podatkowego, za który powstało prawo do zmniejszenia. Zmniejszenia podstawy opodatkowania w kolejnych latach dokonuje się, jeżeli wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta.

Zaliczki na podatek dochodowy, a konieczność dokonanie korekty

Dochód stanowiący podstawę obliczenia zaliczki:

1) może być zmniejszony o zaliczaną do przychodów należnych wartość wierzytelności o zapłatę świadczenia pieniężnego w rozumieniu art. 4 pkt 1a ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom, która nie została uregulowana lub zbyta, przy czym zmniejszenia dokonuje się począwszy od okresu rozliczeniowego, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie, do okresu, w którym wierzytelność została uregulowana lub zbyta;

2) podlega zwiększeniu o zaliczaną do kosztów uzyskania przychodów wartość zobowiązania do zapłaty świadczenia pieniężnego w rozumieniu art. 4 pkt 1a ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom, które nie zostało uregulowane, przy czym zwiększenia dochodu stanowiącego podstawę obliczenia zaliczki dokonuje się począwszy od okresu rozliczeniowego, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie, do okresu, w którym zobowiązanie zostanie uregulowane.

Zmniejszenia/zwiększenia dokonuje się, jeżeli do dnia terminu płatności zaliczki wierzytelność/zobowiązanie nie została/o uregulowana/e lub zbyta/e.

Dodatkowe warunki korekty podstawy obliczenia podatku

1) dłużnik na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego dzień złożenia zeznania podatkowego nie jest w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji;

2) od daty wystawienia faktury (rachunku) lub zawarcia umowy dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym została wystawiona faktura (rachunek) lub została zawarta umowa, a w przypadku, gdy rok kalendarzowy, w którym wystawiono fakturę (rachunek) jest inny niż rok kalendarzowy, w którym zawarto umowę – gdy nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku kalendarzowego późniejszej z tych czynności;

3) transakcja handlowa zawarta jest w ramach działalności wierzyciela oraz działalności dłużnika, z których dochody podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Jak liczyć okres upływu terminu zapłaty?

Zgodnie z zapisami znowelizowanych ustaw podatkowych okres 90 dni liczy się począwszy od pierwszego dnia następującego po określonym na fakturze (rachunku) lub w umowie upływie terminu do uregulowania zobowiązania.

Należy jednakże pamiętać, iż przepisy ustawy o zatorach płatniczych m.in. chronią również sektor MŚP wprowadzając ustawowy obowiązek stosowania, maksymalnego 60-dniowego terminu zapłaty w transakcjach w których wierzycielem jest MŚP, a dłużnikiem duży przedsiębiorca pod rygorem nieważności zapisu umownego przewidującego dłuższy termin zapłaty.

Jeżeli termin zapłaty określono na fakturze (rachunku) lub w umowie z naruszeniem przepisów ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom, przez termin zapłaty rozumie się termin określony zgodnie z przepisami tej ustawy.

Co w przypadku kiedy wierzytelność zostanie uregulowana?

W przypadku gdy po roku podatkowym, za który dokonano zwiększenia/zmniejszenia podstawy obliczenia podatku dochodowego, zobowiązanie zostanie uregulowane, podatnik zmniejsza podstawę opodatkowania lub zwiększa stratę w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym zobowiązanie zostało uregulowane. Jeżeli wartość zmniejszenia podstawy opodatkowania jest wyższa od tej podstawy, zmniejszenia podstawy opodatkowania o nieodliczoną wartość dokonuje się w kolejnych latach podatkowych, nie dłużej jednak niż przez okres 3 lat, licząc od końca roku podatkowego, za który powstało prawo do zmniejszenia.

W przypadku dokonanych korekt stanowiących podstawę obliczenia zaliczki na podatek dochodowy podatnik, który dokonał zmniejszenia dochodu stanowiącego podstawę obliczenia zaliczki na podstawie obowiązany jest do zwiększenia dochodu stanowiącego podstawę obliczenia zaliczki w okresie rozliczeniowym roku podatkowego, w którym wierzytelność została uregulowana lub zbyta.

Podatnik, który dokonał zwiększenia dochodu stanowiącego podstawę obliczenia zaliczki zmniejsza dochód stanowiący podstawę obliczenia zaliczki w okresie rozliczeniowym roku podatkowego, w którym zobowiązanie zostało uregulowane.

Martyna Kuś – Tax Consultant
Accace Sp. z o.o. Warszawa
accace.pl

Podstawa prawna:
1. Ustawa z dn. 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – Dz.U. z 2019 r. poz. 1387 z późn. zm.
2. Ustawa z dn. 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – Dz.U. z 2019 r. poz. 865 z późn. zm.
3. Ustawa z dn. 19.07.2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych – Dz.U. z 2019 r. poz. 1649.

oprac. \m/ \m/