NIK wydała raport o systemie egzaminów zewnętrznych

Naczelna Izba Kontroli opublikowała raport dotyczący systemu egzaminów zewnętrznych. Wyniki kontroli pokazują, że część działań usprawniło system, ale wciąż jest sporo do zrobienia.

28

Ostatnia kontrola systemu egzaminów zewnętrznych miała miejsce w 2014 roku i pokazała liczne niedociągnięcia w systemie. W odpowiedzi na tę kontrolę Centralna Komisja Egzaminacyjna podjęła działania, które miały poprawić działanie systemu:

– w 2015 roku wdrożono jednolitą procedurę wglądu do arkuszy egzaminacyjnych oraz weryfikacji prac uczniów,
– od 2016 roku realizowany był trzyletni cykl przygotowania arkuszy egzaminacyjnych z przedmiotów ogólnokształcących z podwójnym próbnym zastosowaniem zadań (standaryzacją),
– w ocenianiu zadań otwartych Komisja zrezygnowała z podejścia analitycznego na rzecz bardziej elastycznego oceniania,
– rozszerzono zakres dostosowania arkuszy do potrzeb uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi,
– uregulowano prawnie kwestię wglądu zdających w ocenione arkusze,
– wprowadzono możliwość odwołania się osób przystępujących do egzaminu maturalnego oraz egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie od ustalonego przez dyrektora OKE wyniku weryfikacji sumy punktów z egzaminu do Komisji Arbitrażu Egzaminacyjnego.

I choć powyższe zmiany przyczyniły się do poprawy funkcjonowania systemu, wciąż posiada on wiele słabych stron. Jest to w większości przypadków konsekwencja niepełnej realizacji wniosków w poprzedniej kontroli NIK w 2014 roku. Centralna Komisja Egzaminacyjna (CKE) zrealizowała tylko trzy z ośmiu wniosków Izby, a Minister Edukacji Narodowej zaledwie jeden z sześciu. Nadal nie funkcjonuje mechanizm pozwalający na porównywanie wyników egzaminów, brakuje też zasady weryfikacji wszystkich arkuszy egzaminacyjnych sprawdzonych w danej sesji przez egzaminatora, który błędnie sprawdził pracę.

Dwa projekty, związane z poprawą działania systemu okazały się porażką, choć wydano na nie z budżetu państwa ponad 57 mln zł. Chodziło o e-ocenianie i banki zadań.

W związku z potrzebą dalszego ulepszania systemu egzaminów zewnętrznych, Najwyższa Izba Kontroli zawnioskowała do Ministra Edukacji Narodowej o:

  • „jednoznaczne określenie funkcji egzaminów zewnętrznych w ramach systemu oświaty (…);
  • przeprowadzenie całościowej ewaluacji systemu egzaminów zewnętrznych po 20 latach od jego utworzenia (…);
  • zbadanie zasadności i skutków funkcjonowania 30% progu zdawalności egzaminu maturalnego oraz rozważenie podwyższenia tego progu (…);
  • wsparcie CKE w zakresie wdrożenia e-oceniania w systemie egzaminów zewnętrznych oraz zrównywania wyników egzaminów, a także rozwoju metody edukacyjnej wartości dodanej (…)”.

Z kolei do Centralnej Komisji Egzaminacyjnej NIK zaapelował o:

  1. „organizowanie i inicjowanie badań służących doskonaleniu systemu egzaminów zewnętrznych oraz analizie i wykorzystaniu wyników egzaminacyjnych;
  2. podjęcie działań dotyczących zrównywania wyników egzaminów pomiędzy kolejnymi edycjami egzaminów;
  3. opracowanie strategii rozwoju i wdrażanie metody edukacyjnej wartości dodanej oraz e-oceniania.”

Cały raport dostępny jest pod tym adresem.

Agata Pąchalska