„Czy podopieczny ze znacznym stopniem niepełnosprawności chory na autyzm (mężczyzna, ur. w 1996 r.), który od 16.12.2019 r. uczęszcza do Środowiskowego Domu Samopomocy typu D w miejscowości X (gmina Y) może mieć przyznane przez M-GOPS w 2020 r. usługi opiekuńcze specjalistyczne dla osób z zaburzeniami psychicznymi (SUO) na wniosek matki, która jest opiekunem prawnym i na podstawie zaświadczenia lekarza psychiatry wskazującego konieczność zapewnienia mu tych usług w wymiarze po 12 godzin tygodniowo? Jeżeli w ogóle może mieć przyznane, to czy w takiej wysokości jak wskazuje lekarz psychiatra? Opiekun prawny (matka w/w) prosi o te usługi w godzinach popołudniowych po zajęciach w ŚDS oraz w soboty, niedziele i święta.”
Organizowanie i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych opiera się o przepisy ustawy o pomocy społecznej, ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, jak również przepisy rozporządzenia MPS w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych. O pomoc w formie specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi należy zwrócić się do …
(…) ośrodka pomocy społecznej w miejscu zamieszkania. Wymagane jest zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia, uzasadniające korzystanie z tego rodzaju usług.
Zaświadczenie to powinien wystawić lekarz psychiatra, o czym jest mowa w pytaniu Czytelnika. W zaświadczeniu lekarz może określić ilość godzin usług, jakie powinny być udzielone danej osobie, w tym przypadku lekarz wskazał konieczność w wymiarze 12 godzin tygodniowo.
Jednak o ilości godzin ostatecznie decyduje Ośrodek Pomocy Społecznej
W przypadku dzieci z rozpoznanym autyzmem dziecięcym dokumentacja powinna potwierdzać, że w indywidualnych przypadku nie jest możliwe skorzystanie z innych systemów zabezpieczenia społecznego (NFZ, Oświata bądź wsparcie ze strony rodziny). Po zgłoszeniu, w przeciągu dwóch tygodni, pracownik socjalny Ośrodka przeprowadza wywiad środowiskowy, którego celem jest ocena sytuacji życiowej, a następnie w ciągu 30 dni od otrzymania zgłoszenia z upoważnienia Wójta/Burmistrza/Prezydenta Miasta Kierownik Ośrodka musi wydać decyzję administracyjną (na piśmie) o przyznaniu bądź odmowie tej formy pomocy. W wydanej decyzji określa się: ilość przyznanych godzin, okres na jaki przyznano usługi i odpłatność % za 1 godzinę świadczonych usług.
Usługi specjalistyczne dla osób z zaburzeniami psychicznymi są finansowane z budżetu państwa. Warunki i tryb ustalania oraz pobierania opłat za usługi dla osób z zaburzeniami psychicznymi określono w rozporządzeniu w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych. Wysokość ponoszonych opłat zależy od dochodu osoby samotnie gospodarującej lub od dochodu na osobę w rodzinie jak również od ceny specjalistycznej usługi za 1 godzinę. W szczególnie uzasadnionych sytuacjach można ubiegać się o częściowe lub całkowite zwolnienie z odpłatności za usługi. Zwolnienie częściowe lub całkowite z odpłatności jest traktowane przez Ośrodek Pomocy Społecznej uznaniowo.
Paweł Nowak – prawnik prawa pracy i prawa oświatowego
Podstawa prawna:
- Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dn. 22.09.2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych – Dz.U. z 2005 r. Nr 189, poz. 1598.
- Ustawa z dn. 12.03.2004 r. o pomocy społecznej – Dz.U. z 2019 r. poz. 1507 z późn. zm.
- Ustawa z dn. 19.08.1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego – Dz.U. z 2018 r. poz. 1878 z późn. zm.
