W ubiegłym tygodniu rząd przyjął projekt ustawy o doręczeniach elektronicznych. Jej celem jest umożliwienie podmiotom publicznym jak najszerszego świadczenia usług elektronicznych wewnątrz administracji oraz wprowadzenie rozwiązań zapewniających obywatelowi czy też przedsiębiorcy załatwienie danej sprawy urzędowej na odległość – bez konieczności wychodzenia z domu czy miejsca pracy. Domyślny sposób wymiany niniejszej korespondencji stanowić ma publiczna usługa rejestrowanego doręczenia elektronicznego. Jej uzupełnienie stanowić będzie tzw. publiczna usługa hybrydowa.
W myśl projektowanych przepisów podmiot publiczny będzie doręczać korespondencję, wymagającą uzyskania potwierdzenia jej nadania lub odbioru, z wykorzystaniem publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego na adres do doręczeń elektronicznych wpisany do bazy adresów elektronicznych. Oznacza to, iż doręczenie elektroniczne będzie stanowić metodę prawnie skuteczną na równi z wysłaniem tradycyjnego listu poleconego za potwierdzeniem odbioru lub doręczeniem osobistym.
W związku z tym, iż korespondencja będzie nadawana i odbierana przez podmiot publiczny w postaci elektronicznej, podmiot ten będzie musiał posiadać adres do doręczeń elektronicznych. Adres ten wpisany będzie do bazy adresów elektronicznych, która stanowić będzie nowy rejestr publiczny utworzony w celu realizacji doręczeń elektronicznych. W rejestrze tym znajdować się będą także adresy do doręczeń podmiotów niepublicznych. Ustawa wskazuje również, iż:
- adwokat wykonujący zawód;
- radca prawny wykonujący zawód;
- doradca podatkowy wykonujący zawód;
- doradca restrukturyzacyjny wykonujący zawód;
- rzecznik patentowy wykonujący zawód;
- notariusz wykonujący zawód;
- radca Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej wykonujący czynności służbowe;
- podmiot niepubliczny wpisany do rejestru przedsiębiorców;
- podmiot niepubliczny wpisany do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej;
– są zobowiązani do posiadania adresu do doręczeń elektronicznych wpisanego do bazy adresów elektronicznych. Podmiot niepubliczny, inny niż powyżej wskazane, również może posiadać adres do doręczeń elektronicznych. Nie jest on jednak obowiązkowy, decyzję o jego posiadaniu podmiot ten podejmuje w oparciu o własne potrzeby, jako w szczególności interesariusz administracji rządowej, w tym obywatel.
Utworzenie adresu do doręczeń elektronicznych następować będzie na podstawie wniosku, a w przypadku podmiotów wpisanych do rejestru przedsiębiorców lub CEIDG automatycznie po otrzymaniu przez ministra właściwego do spraw informatyzacji danych przekazanych w związku z wnioskiem o wpis do właściwego rejestru (za pośrednictwem systemu teleinformatycznego). Istotne jest, iż w myśl art. 7 cyt. projektu, wpis adresu do doręczeń elektronicznych do bazy adresów elektronicznych jest równoznaczny z żądaniem doręczania korespondencji przez podmioty publiczne na ten adres.
Uzupełnieniem doręczenia elektronicznego będzie tzw. publiczna usługa hybrydowa.
Polega ona tam, iż jeśli korespondencja adresowana jest przez podmiot publiczny do podmiotu niepublicznego (w rozumieniu osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej), który nie zdecydował się na ujawnienie adresu do doręczeń elektronicznych poprzez wpis do bazy adresów elektronicznych lub nie posiada takiego adresu (nie można ich odnaleźć w BAE), nadawana będzie ona co do zasady w formie elektronicznej, a następnie przekształcana na formę papierową (wydruk). Dzięki usłudze hybrydowej osoby, które na wymianę korespondencji elektronicznej z różnych przyczyn nie będą jeszcze gotowe, otrzymają możliwość odbierania tradycyjnej przesyłki listowej. Bez względu na wybór sposobu nadania/doręczenia tajemnica korespondencji, integralność i pewność doręczania wysłanej treści ma zostać zachowana. Projektodawca zakłada, iż publiczna usługa hybrydowa stworzy pewnego rodzaju pomost między tradycyjnym doręczeniem a doręczeniem cyfrowym, dzięki któremu osoby wykluczone cyfrowo przybliżą się do świata usług cyfrowych.
Do świadczenia publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego (e-Doręczenia) oraz publicznej usługi hybrydowej w kontaktach z podmiotami publicznymi obowiązany będzie operator wyznaczony w rozumieniu ustawy z dn. 23.11.2012 r. – Prawo pocztowe (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 2188 z późn. zm.). Konkurs na operatora wyznaczonego będzie przeprowadzony przed 31.12.2025 r. Do tego czasu świadczenie usług powierzone zostanie na mocy ustawy operatorowi wyznaczonemu do świadczenia usług powszechnych na lata 2016–2025, tj. Poczcie Polskiej S.A.
Zdaniem projektodawcy ustawa przyczyni się do standaryzacji usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego, skrócenia czasu potrzebnego na realizację procesów doręczenia, zapewnienia stronom doręczenia wzajemnej identyfikacji oraz skutecznych prawnie dowodów doręczenia w postaci dowodów wysłania i dowodów otrzymania korespondencji. Pozytywnym skutkiem będzie także odmiejscowienie procesu doręczenia przez umożliwienie wysyłania i odbierania korespondencji z dowolnego miejsca, co oznacza brak konieczności informowania każdorazowo obecnych i potencjalnych korespondujących o zmianie fizycznego miejsca pobytu.
Kamil Wywiał – prawnik
Podstawa prawna:
Ustawa z dn. 23.11.2012 r. Prawo pocztowe – Dz.U. z 2018 r. poz. 2188 z późn. zm.
oprac. \m/ \mos/
