Działalność gospodarcza indywidualna i w formie spółki – rozliczenie

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

UZASADNIENIE

W dniu 25 stycznia 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek – uzupełniony pismem z 13 marca 2018 r. (data wpływu 15 marca 2018 r.) – o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie:

• rozliczania różnic kursowych w działalności gospodarczej prowadzonej indywidualnie i w formie spółki osobowej (pytania nr 1 i nr 5),
• zasad rozliczania działalności gospodarczej prowadzonej indywidualnie i w formie spółki osobowej (pytania nr 2-4).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną, która będzie wspólnikiem spółki komandytowej (dalej: Spółka) w charakterze komandytariusza. Spółka prowadzić będzie działalność gospodarczą. W Spółce będą uczestniczyć inne osoby fizyczne oraz prawne. Spółka będzie prowadzić księgi rachunkowe na podstawie ustawy o rachunkowości.

Działalność Spółki może powodować powstawanie różnic kursowych. Spółka i Wnioskodawca zawiadomią naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla rozliczeń podatkowych Wnioskodawcy o wyborze metody ustalania różnic kursowych na podstawie przepisów o rachunkowości w stosunku do działalności gospodarczej prowadzonej przez Spółkę. Spółka zamierza stosować tę metodę ustalania różnic kursowych przez okres nie krótszy niż trzy lata podatkowe, licząc od początku roku podatkowego, w którym została przyjęta ta metoda, a w okresie stosowania tej metody sprawozdania finansowe Spółki będą badane przez podmioty uprawnione do ich badania.

Niezależnie od powyższego Wnioskodawca może prowadzić działalność gospodarczą, która nie dotyczy uzyskiwania przez Wnioskodawcę przychodów z udziału w zysku Spółki (dalej: Działalność Indywidualna).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy po dokonaniu przez Spółkę i Wnioskodawcę zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla rozliczeń podatkowych Wnioskodawcy o wyborze metody ustalania różnic kursowych na podstawie przepisów o rachunkowości w stosunku do działalności gospodarczej prowadzonej przez Spółkę, przychody podatkowe oraz koszty uzyskania przychodów rozpoznawane przez Wnioskodawcę w związku z udziałem w zysku Spółki powinny uwzględniać różnice kursowe ustalone przez Spółkę na podstawie przepisów o rachunkowości?
2. Czy przy obliczaniu limitu określonego w art. 24a ust. 4 Ustawy o PIT (przekroczenie którego skutkuje koniecznością prowadzenia ksiąg rachunkowych), Wnioskodawca powinien uwzględniać również przychody z udziału w zysku Spółki? W konsekwencji, czy w zakresie Działalności Indywidualnej Wnioskodawca ma obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych, nawet jeśli przychody z wykonywania Działalności Indywidualnej (bez uwzględnienia przychodów z udziału w zysku Spółki) nie osiągną wartości określonej w art. 24a ust. 4 Ustawy o PIT?
3. Czy w podatkowej księdze przychodów i rozchodów prowadzonej dla Działalności Indywidualnej Wnioskodawca powinien uwzględniać przychody oraz koszty uzyskania przychodów związane z uczestnictwem w Spółce?
4. Czy w przypadku nieprowadzenia Działalności Indywidualnej, Wnioskodawca ma obowiązek prowadzić, odrębnie od Spółki, podatkową księgę przychodów i rozchodów albo księgi rachunkowe oraz ewidencję niezbędną do obliczania wysokości odpisów amortyzacyjnych, w związku z uczestnictwem w Spółce?
5. Czy w zakresie Działalności Indywidualnej Wnioskodawca ma prawo ustalania różnic kursowych na podstawie art. 24c Ustawy o PIT, nawet w przypadku stosowania przez Spółkę metody rachunkowej dla ustalania różnic kursowych (które stanowią przychody podatkowe/koszty uzyskania przychodów Wnioskodawcy rozpoznawane z tytułu udziału w zysku Spółki)?

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytania nr 2-4. Jednocześnie w zakresie pytań nr 1 i nr 5 została wydana interpretacja z 21.03.2018 r. nr 0112-KDIL3-3.4011.41.2018.2.DS.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2.

Zdaniem Wnioskodawcy przy obliczaniu limitu określonego w art. 24a ust. 4 Ustawy o PIT (przekroczenie którego skutkuje koniecznością prowadzenia ksiąg rachunkowych) Wnioskodawca NIE powinien uwzględniać przychodów z udziału w zysku Spółki. W konsekwencji w zakresie Działalności Indywidualnej Wnioskodawca NIE ma obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych, jeśli przychody z wykonywania Działalności Indywidualnej (bez uwzględnienia przychodów z udziału w zysku Spółki) nie osiągną wartości określonej w art. 24a ust. 4 Ustawy o PIT.

Zgodnie z art. 24a ust. 1 Ustawy o PIT osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwaną dalej „księgą”, z zastrzeżeniem ust. 3 i 5 (Ustawy o PIT – przyp. Wnioskodawca), albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 22a-22o (Ustawy o PIT – przyp. Wnioskodawca).

Zgodnie z art. 5a pkt 6 Ustawy o PIT ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej – oznacza to działalność zarobkową:

1. wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
2. polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
3. polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

– prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.

Zgodnie z art. 24a ust. 4 Ustawy o PIT obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych dotyczy osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody, w rozumieniu art. 14, za poprzedni rok podatkowy wyniosły w walucie polskiej co najmniej równowartość kwoty określonej w euro w przepisach o rachunkowości.

Zgodnie z ustawą o rachunkowości przepisy tej ustawy stosuje się do osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych, spółek partnerskich oraz spółdzielni socjalnych, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1.200.000 euro.

Z powyżej przywołanych przepisów wynika, iż:

• do prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów albo ksiąg rachunkowych, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, są zobowiązane podmioty wykonujące działalność gospodarczą, m.in. osoby fizyczne wykonujące taką działalność;
• na gruncie Ustawy o PIT działalność gospodarcza oznacza działalność zarobkową (różnego rodzaju) prowadzoną we własnym imieniu;
• osoby fizyczne wykonujące działalność gospodarczą mają obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych w przypadku, gdy ich przychody z prowadzonej działalności gospodarczej, za poprzedni rok podatkowy, wyniosły w walucie polskiej co najmniej równowartość kwoty 1.200.000 euro.

Mając na względzie przytoczone przepisy, zdaniem Wnioskodawcy, przy obliczaniu limitu określonego w art. 24a ust. 4 Ustawy o PIT Wnioskodawca nie powinien uwzględniać przychodów z udziału w zysku Spółki. Wynika to z faktu, iż zdaniem Wnioskodawcy art. 24a ust. 4 Ustawy o PIT należy interpretować łącznie z ustępem pierwszym tego artykułu. W konsekwencji dla ustalenia limitu określonego w art. 24a ust. 4 Ustawy o PIT należy uwzględnić wyłącznie te przychody, których uzyskanie jest następstwem wykonywania działalności gospodarczej. Przez działalność gospodarczą rozumieć zaś należy, zgodnie z art. 5a pkt 6 Ustawy o PIT, działalność zarobkową prowadzoną we własnym imieniu.

Skoro więc przychody, które podatnik (osoba fizyczna) uzyskuje w związku z udziałem w zysku spółki komandytowej (w takiej formie działa Spółka), nie są przychodami z działalności gospodarczej wykonywanej we własnym imieniu (działalność tę prowadzi we własnym imieniu spółka komandytowa), to przychodów tych nie należy uwzględniać przy obliczaniu limitu, o którym mowa w art. 24a ust. 4 Ustawy o PIT.

Powyższe znajduje potwierdzenie w brzmieniu art. 5b ust. 2 Ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli pozarolniczą działalność gospodarczą prowadzi spółka niemająca osobowości prawnej, przychody wspólnika z udziału w takiej spółce, określone na podstawie art. 8 ust. 1, uznaje się za przychody ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 (tj. z działalności gospodarczej). Z przepisu tego bezsprzecznie wynika zatem, że to Spółka (a nie Wnioskodawca) jest podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą.

W związku z powyższym Wnioskodawca uważa, iż w przypadku gdy przychody osiągane przez niego z Działalności Indywidualnej (bez uwzględnienia przychodów z udziału w zysku Spółki) nie osiągną wartości określonej w art. 24a ust. 4 Ustawy o PIT, Wnioskodawca nie ma obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie m.in. w następujących interpretacjach indywidualnych Ministra Finansów:

• interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 5 lutego 2015 r. (sygn. IPPB1/415-1289/14-3/ES);
• interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w dniu 6 sierpnia 2014 r. (sygn. ILPB1/415-478/14-3/AMN), w której Dyrektor wskazał, że:
  „Podsumowując, przy obliczaniu limitu określonego w art. 24a ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (przekroczenie którego skutkuje koniecznością prowadzenia ksiąg rachunkowych), Wnioskodawca nie powinien uwzględniać przychodów z udziału w zysku Spółki. W konsekwencji, w zakresie Działalności Indywidualnej Wnioskodawca nie ma obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych, jeśli przychody z wykonywania Działalności Indywidualnej (bez uwzględnienia przychodów z udziału w zysku Spółki nie osiągną wartości określonej w art. 24a ust. 4 powołanej ustawy”;
• interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w dniu 8 kwietnia 2014 r. (ILPB1/415-19/14-5/AP);
• interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 21 czerwca 2011 r. (sygn. IPPB1/415-367/11-2/JC), w której Dyrektor wskazał:
  „Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą. Przychody z działalności gospodarczej nie przekroczyły w 2010 r. i nie przekroczą w 2011 r. kwoty 200 000,00 zł. Dodatkowo Wnioskodawczyni jest wspólnikiem (komandytariuszem) spółki komandytowej z siedzibą w Polsce. Spółka ta na podstawie ustawy o rachunkowości prowadzi księgi rachunkowe. W roku podatkowym 2010 przychody podatkowe Wnioskodawczyni z tytułu udziału w spółce, która nie jest osobą prawną, przekroczył w walucie polskiej równowartość kwoty, o której mowa w art. 24a ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Reasumując, w świetle opisanego we wniosku stanu faktycznego oraz powołanych przepisów należy stwierdzić, iż Wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do prowadzenia ksiąg rachunkowych w 2011 roku z uwagi na fakt, że nie osiągnęła w 2010 roku przychodu netto przekraczającego równowartość w walucie polskiej 1 200 000 Euro. Do ustalenia tego limitu nie łączy się dochodów uzyskanych z indywidualnej działalności gospodarczej z dochodami osiągniętymi przez spółkę, w której Wnioskodawczyni jest komandytariuszem”;
• interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 17 marca 2011 r. (sygn. IPPB1/415-43/11-2/MS), w której Dyrektor stwierdził:
  „Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca prowadzi od 3 stycznia 2011 r. działalność gospodarczą. Przychody z działalności gospodarczej nie przekroczą w 2011 r. kwoty 100 000,00 zł. Dodatkowo Wnioskodawca zamierza przystąpić w 2011 r. do spółki komandytowej. W świetle opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego oraz powołanych przepisów należy stwierdzić, iż Wnioskodawca w zakresie prowadzonej indywidualnie działalności gospodarczej nie będzie zobowiązany prowadzić ksiąg rachunkowych w 2012 roku pod warunkiem, że nie osiągnie w 2011 roku przychodu netto przekraczającego równowartości w walucie polskiej 1 200 000 Euro”.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 3.

Zdaniem Wnioskodawcy w podatkowej księdze przychodów i rozchodów prowadzonej dla Działalności Indywidualnej Wnioskodawca NIE powinien uwzględniać przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów z udziału w zysku Spółki.

Zdaniem Wnioskodawcy zważywszy, iż zgodnie z art. 24a ust. 4 Ustawy o PIT do prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów zobowiązane są podmioty (w tym osoby fizycznej) wykonujące działalność gospodarczą, to w ewidencji tej nie należy uwzględniać przychodów oraz kosztów, które z wykonywania takiej działalności nie pochodzą.

W konsekwencji mając na uwadze, iż jak wskazano w uzasadnieniu stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2, przychody oraz koszty uzyskania przychodów z udziału w zysku Spółki nie pochodzą z działalności gospodarczej Wnioskodawcy wykonywanej w jego imieniu (działalność gospodarczą we własnym imieniu prowadzi Spółka), przychodów tych oraz kosztów Wnioskodawca nie powinien uwzględniać w podatkowej księdze przychodów i rozchodów prowadzonej dla Działalności Indywidualnej.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych Ministra Finansów, np. w interpretacjach Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 17 marca 2015 r. (sygn. IPPB1/415-1431/14-3/ES) i z dnia 3 kwietnia 2014 r. (sygn. IPPB1/415-18/14-3/ES) oraz w interpretacjach Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 6 sierpnia 2014 r. (sygn.ILPB1/415-478/14-3/AMN) i z dnia 8 kwietnia 2014 r. (sygn. ILPB1/415-19/14-5/AP).

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 4.

Zdaniem Wnioskodawcy w przypadku nieprowadzenia Działalności Indywidualnej, w związku z uczestnictwem w Spółce, Wnioskodawca NIE ma obowiązku prowadzenia, odrębnie od Spółki, podatkowej księgi przychodów i rozchodów albo ksiąg rachunkowych oraz ewidencji niezbędnej do obliczania wysokości odpisów amortyzacyjnych. Księgi rachunkowe oraz ewidencję niezbędną do obliczania wysokości odpisów amortyzacyjnych ma obowiązek prowadzić tylko Spółka.

Jak wynika z przedstawionego zdarzenia przyszłego, podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą we własnym imieniu będzie Spółka i to Spółka będzie prowadzić księgi rachunkowe. Zgodnie z analizowanym już art. 24a ust. 1 w zw. z art. 5a pkt 6 Ustawy o PIT do prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów albo ksiąg rachunkowych oraz ewidencji niezbędnej do obliczania wysokości odpisów amortyzacyjnych zobowiązane są podmioty wykonujące działalność gospodarczą we własnym imieniu.

W konsekwencji w przypadku, gdy Wnioskodawca nie będzie prowadził działalności gospodarczej we własnym imieniu, to w związku z samym uczestnictwem w Spółce, Wnioskodawca nie ma obowiązku prowadzenia, odrębnie od Spółki, podatkowej księgi przychodów i rozchodów albo ksiąg rachunkowych oraz ewidencji niezbędnej do obliczania wysokości odpisów amortyzacyjnych. Księgi rachunkowe oraz ewidencję niezbędną do obliczania wysokości odpisów amortyzacyjnych ma obowiązek prowadzić tylko Spółka jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą we własnym imieniu, zobowiązany bezpośrednio do ich prowadzenia na mocy art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 330 ze zm.).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie zasad rozliczania działalności gospodarczej prowadzonej indywidualnie i w formie spółki osobowej (pytania nr 2-4) jest prawidłowe.

Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dn. 21.03.2018 r. – sygn. 0112-KDIL3-3.4011.111.2018.1.DS